Protocol inzake het verbod of de beperking van het gebruik van mijnen, valstrikmijnen en andere mechanismen (Protocol II), Genève, 10-10-1980

Geraadpleegd op 28-03-2024.
Geldend van 18-12-1987 t/m heden

Protocol inzake het verbod of de beperking van het gebruik van mijnen, valstrikmijnen en andere mechanismen (Protocol II)

Authentiek : EN

Protocol on prohibitions or restrictions on the use of mines, booby traps and other devices (Protocol II)

Article 1. Material scope of application

This Protocol relates to the use on land of the mines, booby-traps and other devices defined herein, including mines laid to interdict beaches, waterway crossings or river crossings, but does not apply to the use of anti-ship mines at sea or in inland waterways.

Article 2. Definitions

  • 1 “Mine” means any munition placed under, on or near the ground or other surface area and designed to be detonated or exploded by the presence, proximity or contact of a person or vehicle, and “remotely delivered mine” means any mine so defined delivered by artillery, rocket, mortar or similar means or dropped from an aircraft.

  • 2 “Booby-trap” means any device or material which is designed, constructed or adapted to kill or injure and which functions unexpectedly when a person disturbs or approaches an apparently harmless object or performs an apparently safe act.

  • 3 “Other devices” means manually-emplaced munitions and devices designed to kill, injure or damage and which are actuated by remote control or automatically after a lapse of time.

  • 4 “Military objective” means, so far as objects are concerned, any object which by its nature, location, purpose or use makes an effective contribution to military action and whose total or partial destruction, capture or neutralization, in the circumstances ruling at the time, offers a definite military advantage.

  • 5 “Civilian objects” are all objects which are not military objectives as defined in paragraph 4.

  • 6 “Recording” means a physical, administrative and technical operation designed to obtain, for the purpose of registration in the official records, all available information facilitating the location of minefields, mines and booby-traps.

Article 3. General restrictions on the use of mines, booby-traps and other devices

  • 1 This Article applies to:

    • (a) mines;

    • (b) booby-traps; and

    • (c) other devices.

  • 2 It is prohibited in all circumstances to direct weapons to which this Article applies, either in offence, defence or by way of reprisals, against the civilian population as such or against individual civilians.

  • 3 The indiscriminate use of weapons to which this Article applies is prohibited. Indiscriminate use is any placement of such weapons:

    • (a) which is not on, or directed against, a military objective; or

    • (b) which employs a method or means of delivery which cannot be directed at a specific military objective; or

    • (c) which may be expected to cause incidental loss of civilian life, injury to civilians, damage to civilian objects, or a combination thereof, which would be excessive in relation to the concrete and direct military advantage anticipated.

  • 4 All feasible precautions shall be taken to protect civilians from the effects of weapons to which this Article applies. Feasible precautions are those precautions which are practicable or practically possible taking into account all circumstances ruling at the time, including humanitarian and military considerations.

Article 4. Restrictions on the use of mines other than remotely delivered mines, booby-traps and other devices in populated areas

  • 1 This Article applies to:

    • (a) mines other than remotely delivered mines;

    • (b) booby-traps; and

    • (c) other devices.

  • 2 It is prohibited to use weapons to which this Article applies in any city, town, village or other area containing a similar concentration of civilians in which combat between ground forces is not taking place or does not appear to be imminent, unless either;

    • (a) they are placed on or in the close vicinity of a military objective belonging to or under the control of an adverse party; or

    • (b) measures are taken to protect civilians from their effects, for example, the posting of warning signs, the posting of sentries, the issue of warnings or the provision of fences.

Article 5. Restrictions on the use of remotely delivered mines

  • 1 The use of remotely delivered mines is prohibited unless such mines are only used within an area which is itself a military objective or which contains military objectives, and unless:

    • (a) their location can be accurately recorded in accordance with Article 1 (1)(a); or

    • (b) an effective neutralizing mechanism is used on each such mine, that is to say, a self-actuating mechanism which is designed to render a mine harmless or cause it to destroy itself when it is anticipated that the mine will no longer serve the military purpose for which it was placed in position, or a remotely-controlled mechanism which is designed to render harmless or destroy a mine when the mine no longer serves the military purpose for which it was placed in position.

  • 2 Effective advance warning shall be given of any delivery or dropping of remotely delivered mines which may affect the civilian population, unless circumstances do not permit.

Article 6. Prohibition on the use of certain booby-traps

  • 1 Without prejudice to the rules of international law applicable in armed conflict relating to treachery and perfidy, it is prohibited in all circumstances to use:

    • (a) any booby-trap in the form of an apparently harmless portable object which is specifically designed and constructed to contain explosive material and to detonate when it is disturbed or approached, or

    • (b) booby-traps which are in any way attached to or associated with:

      • (i) internationally recognized protective emblems, signs or signals;

      • (ii) sick, wounded or dead persons;

      • (iii) burial or cremation sites or graves;

      • (iv) medical facilities, medical equipment, medical supplies or medical transportation;

      • (v) children's toys or other portable objects or products specially designed for the feeding, health, hygiene, clothing or education of children;

      • (vi) food or drink;

      • (vii) kitchen utensils or appliances except in military establishments, military locations or military supply depots;

      • (viii) objects clearly of a religious nature;

      • (ix) historic monuments, works of art or places or worship which constitute the cultural or spiritual heritage of peoples;

      • (x) animals or their carcasses.

  • 2 It is prohibited in all circumstances to use any booby-trap which is designed to cause superfluous injury or unnecessary suffering.

Article 7. Recording and publication of the location of minefields, mines and booby-traps

  • 1 The parties to a conflict shall record the location of:

    • (a) all pre-planned minefields laid by them; and

    • (b) all areas in which they have made large-scale and pre-planned use of booby-traps.

  • 2 The parties shall endeavour to ensure the recording of the location of all other minefields, mines and booby-traps which they have laid or placed in position.

  • 3 All such records shall be retained by the parties who shall:

    • (a) immediately after the cessation of active hostilities:

      • (i) take all necessary and appropriate measures, including the use of such records, to protect civilians from the effects of minefields, mines and booby-traps; and either

      • (ii) in cases where the forces of neither party are in the territory of the adverse party, make available to each other and to the Secretary-General of the United Nations all information in their possession concerning the location of minefields, mines and booby-traps in the territory of the adverse party; or

      • (iii) once complete withdrawal of the forces of the parties from the territory of the adverse party has taken place, make available to the adverse party and to the Secretary-General of the United Nations all information in their possession concerning the location of minefields, mines and booby-traps in the territory of the adverse party;

    • (b) when a United Nations force or mission performs functions in any area, make available to the authority mentioned in Article 8 such information as is required by that Article;

    • (c) whenever possible, by mutual agreement, provide for the release of information concerning the location of minefields, mines and booby-traps, particularly in agreements governing the cessation of hostilities.

Article 8. Protection of United Nations forces and missions from the effects of minefields, mines and booby-traps

  • 1 When a United Nations force or mission performs functions of peacekeeping, observation or similar functions in any area, each party to the conflict shall, if requested by the head of the United Nations force or mission in that area, as far as it is able:

    • (a) remove or render harmless all mines or booby-traps in that area;

    • (b) take such measures as may be necessary to protect the force or mission from the effects of minefields, mines and booby-traps while carrying out its duties; and

    • (c) make available to the head of the United Nations force or mission in that area, all information in the party's possession concerning the location of minefields, mines and booby-traps in that area.

  • 2 When a United Nations fact-finding mission performs functions in any area, any party to the conflict concerned shall provide protection to that mission except where, because of the size of such mission, it cannot adequately provide such protection. In that case it shall make available to the head of the mission the information in its possession concerning the location of minefields, mines and booby-traps in that area.

Article 9. International co-operation in the removal of minefields, mines and booby-traps

After the cessation of active hostilities, the parties shall endeavour to reach agreement, both among themselves and, where appropriate, with other States and with international organizations, on the provision of information and technical and material assistance - including, in appropriate circumstances, joint operations - necessary to remove or otherwise render ineffective minefields, mines and booby-traps placed in position during the conflict.

Technical Annex to the Protocol on prohibitions or restrictions on the use of mines, booby-traps and other devices (Protocol II)

Guidelines on recording

Whenever an obligation for the recording of the location of minefields, mines and booby-traps arises under the Protocol, the following guidelines shall be taken into account.

  • 1. With regard to pre-planned minefields and large-scale and pre-planned use of booby-traps:

    • (a) maps, diagrams or other records should be made in such a way as to indicate the extent of the minefield or booby-trapped area; and

    • (b) the location of the minefield or booby-trapped area should be specified by relation to the co-ordinates of a single reference point and by the estimated dimensions of the area containing mines and booby-traps in relation to that single reference point.

  • 2. With regard to other minefields, mines and booby-traps laid or placed in position:

    In so far as possible, the relevant information specified in paragraph 1 above should be recorded so as to enable the areas containing minefields, mines and booby-traps to be identified.

Vertaling : NL

Protocol inzake het verbod of de beperking van het gebruik van mijnen, valstrikmijnen en andere mechanismen (Protocol II)

Artikel 1. Materieel toepassingsgebied

Dit Protocol heeft betrekking op het gebruik te land van de mijnen, valstrikmijnen en andere mechanismen zoals hieronder omschreven, met inbegrip van mijnen gelegd ter belemmering van de toegang tot stranden, overgangen van waterwegen of rivieren, maar is niet van toepassing op het gebruik van tegen schepen gerichte mijnen op zee of in de binnenwateren.

Artikel 2. Begripsomschrijvingen

Voor de toepassing van dit Protocol wordt verstaan onder:

  • 1. „Mijn”: elk stuk munitie geplaatst onder, op, of vlak boven de grond of ander oppervlak en ontworpen om te ontploffen of te exploderen door de aanwezigheid of nabijheid van of het contact met een persoon of voertuig, en onder „op afstand gelegde mijn”: een aldus omschreven mijn overgebracht door artillerie, raketten, mortieren of soortgelijke middelen, of afgeworpen vanuit een vliegtuig.

  • 2. „Valstrikmijn”: een mechanisme of stof ontworpen, geconstrueerd of aangepast om te doden of letsel toe te brengen en dat onverwacht werkt wanneer een persoon een ogenschijnlijk onschuldig voorwerp aanraakt of nadert, of een ogenschijnlijk veilige handeling verricht.

  • 3. „Andere mechanismen”: met de hand geplaatste munitie en mechanismen ontworpen om te doden, letsel of schade toe te brengen en die in werking worden gesteld door bediening op afstand, dan wel automatisch na het verstrijken van een bepaalde tijd.

  • 4. „Militair doel”: voor zover het objecten betreft, ieder object dat naar zijn aard, ligging, bestemming of gebruik een daadwerkelijke bijdrage tot de krijgsverrichtingen levert en waarvan de gehele of gedeeltelijke vernietiging, verovering of onbruikbaarmaking onder de omstandigheden van dat moment een duidelijk militair voordeel oplevert.

  • 5. „Burgerobjecten”: alle objecten die geen militaire doelen zijn zoals omschreven onder punt 4.

  • 6. „Registratie”: een feitelijke, administratieve en technische handeling, verricht met het oogmerk, ten behoeve van opneming in de officiële registers, alle beschikbare informatie te verkrijgen waardoor de plaatsbepaling van mijnenvelden, mijnen en valstrikmijnen wordt vergemakkelijkt.

Artikel 3. Algemene beperkingen op het gebruik van mijnen, valstrikmijnen en andere mechanismen

  • 1 Dit artikel is van toepassing op:

    • a. mijnen

    • b. valstrikmijnen; en

    • c. andere mechanismen.

  • 2 Het is onder alle omstandigheden verboden wapens waarop dit artikel van toepassing is, offensief, defensief of bij wijze van represaille, te richten tegen de burgerbevolking als zodanig of tegen individuele burgers.

  • 3 Het niet-onderscheidend gebruik van wapens waarop dit artikel van toepassing is, is verboden. Niet-onderscheidend gebruik is iedere plaatsing van zodanige wapens:

    • a. die niet is op, of gericht tegen, een militair doel; of

    • b. waarbij een methode of wijze van leggen wordt gehanteerd die niet tegen een bepaald militair doel kan worden gericht; of

    • c. die, naar kan worden verwacht, bijkomend verlies van mensenlevens onder de burgerbevolking, verwondingen van burgers, schade aan burgerobjecten of een combinatie daarvan ten gevolge zal hebben, in een mate die buitensporig zou zijn in verhouding tot het verwachte tastbare rechtstreekse militaire voordeel.

  • 4 Alle praktisch uitvoerbare voorzorgen dienen te worden genomen ter bescherming van burgers tegen de uitwerking van de wapens waarop dit artikel van toepassing is. Praktisch uitvoerbare voorzorgen zijn die voorzorgen die doenlijk of praktisch mogelijk zijn, rekening houdend met alle omstandigheden van het moment, met inbegrip van humanitaire en militaire overwegingen.

Artikel 4. Beperkingen op het gebruik van andere mijnen dan op afstand gelegde mijnen, valstrikmijnen en andere mechanismen in bewoonde gebieden

  • 1 Dit artikel is van toepassing op:

    • a. andere mijnen dan op afstand gelegde mijnen;

    • b. valstrikmijnen; en

    • c. andere mechanismen.

  • 2 Het is verboden, wapens waarop dit artikel van toepassing is, te gebruiken in een stad, dorp of andere streek waarin zich een vergelijkbare concentratie burgers bevindt, waar geen gevecht tussen landstrijdkrachten plaatsvindt of niet op korte termijn te verwachten lijkt, tenzij:

    • a. deze worden geplaatst op of dichtbij een militair doel toebehorend aan of beheerst door een tegenstander; of

    • b. maatregelen worden genomen om de burgers tegen hun uitwerking te beschermen, bijvoorbeeld door het plaatsen van waarschuwingstekens, schildwachten, het doen uitgaan van waarschuwingen of het aanbrengen van omheiningen.

Artikel 5. Beperkingen op het gebruik van op afstand gelegde mijnen

  • 1 Het gebruik van op afstand gelegde mijnen is verboden, tenzij zodanige mijnen alleen worden gebruikt binnen een gebied dat zelf een militair doel is of militaire doelen omvat, en tenzij:

    • a. hun plaats nauwkeurig kan worden vastgelegd overeenkomstig artikel 7, eerste lid, letter a; of

    • b. op iedere mijn een doeltreffend mechanisme tot buitenwerkingsteliing wordt gebruikt, dat wil zeggen een zichzelf in werking stellend mechanisme dat is ontworpen om een mijn onschadelijk te maken of zichzelf te doen vernietigen wanneer wordt verwacht dat de mijn niet langer het militaire doel zal dienen waarvoor deze was geplaatst, of een op afstand bediend mechanisme dat is ontworpen om een mijn onschadelijk te maken of te vernietigen wanneer de mijn niet langer het militaire doel dient waarvoor deze was geplaatst.

  • 2 Er dient op effectieve wijze een waarschuwing te worden gegeven, voorafgaand aan het leggen of het afwerpen van op afstand gelegde mijnen die ook de burgerbevolking zouden kunnen treffen, tenzij de omstandigheden dat niet toelaten.

Artikel 6. Verbod van het gebruik van bepaalde valstrikmijnen

  • 1 Onverminderd de bij gewapende conflicten toe te passen regels van het volkenrecht met betrekking tot bedrog en perfidie, is het onder alle omstandigheden verboden te gebruiken:

    • a. valstrikmijnen in de vorm van een schijnbaar onschadelijk draagbaar voorwerp, dat speciaal is ontworpen en geconstrueerd om explosieve stoffen te bevatten en te ontploffen wanneer men het aanraakt of nadert; of

    • b. valstrikmijnen die op enigerlei wijze zijn gehecht aan of verbonden met:

      • i. internationaal erkende beschermende kentekenen, tekens of seinen;

      • ii. zieken, gewonden of doden;

      • iii. begraafplaatsen, crematoria of graven;

      • iv. medische voorzieningen, uitrusting, voorraden of vervoermiddelen;

      • v. kinderspeelgoed of andere draagbare voorwerpen of produkten die speciaal zijn ontworpen voor de voeding, de gezondheid; de hygiëne, de kleding van of het onderwijs aan kinderen;

      • vi. voedsel of dranken;

      • vii. keukengerei of -apparaten behalve in militaire inrichtingen, op militaire terreinen of in militaire voorraaddepots;

      • viii. voorwerpen die duidelijk van godsdienstige aard zijn;

      • ix. historische monumenten, kunstwerken of plaatsen van godsdienstige verering, die het culturele of geestelijke erfgoed van de volkeren vormen;

      • x. levende of dode dieren.

  • 2 Het is onder alle omstandigheden verboden valstrikmijnen te gebruiken die ontworpen zijn om overbodig letsel of onnodig leed te veroorzaken.

Artikel 7. Registratie en bekendmaking van de ligging van mijnenvelden en van de plaats van mijnen en valstrikmijnen

  • 1 De partijen bij een conflict dienen de ligging vast te leggen van:

    • a. alle volgens van te voren opgestelde plannen door hen gelegde mijnenvelden; en

    • b. alle gebieden waarin zij op grote schaal en volgens van tevoren opgestelde plannen gebruik hebben gemaakt van valstrikmijnen.

  • 2 De partijen dienen ernaar te streven de registratie van de ligging van alle andere mijnenvelden, en van de plaatsen van mijnen en valstrikmijnen die zij hebben gelegd of geplaatst, te verzekeren.

  • 3 Al deze gegevens dienen te worden bewaard door de partijen die:

    • a. onmiddellijk na de beëindiging van de daadwerkelijke vijandelijkheden:

      • i. alle nodige en passende maatregelen dienen te nemen, waaronder het gebruik van deze gegevens, om de burgers te beschermen tegen de uitwerking van mijnenvelden, mijnen en valstrikmijnen; en hetzij

      • ii. in gevallen waarin de strijdkrachten van geen der partijen zich op het grondgebied van de tegenpartij bevinden, elkander en de Secretaris-Generaal van de Verenigde Naties alle informatie dienen te verschaffen waarover zij beschikken betreffende de ligging van mijnenvelden, en de plaatsen van mijnen en valstrikmijnen op het grondgebied van de tegenpartij; hetzij

      • iii. wanneer eenmaal volledige terugtrekking van de strijdkrachten van de partijen van het grondgebied van de tegenpartij heeft plaatsgevonden, de tegenpartij en de Secretaris-Generaal van de Verenigde Naties alle informatie dienen te verschaffen waarover zij beschikken betreffende de ligging van mijnenvelden en de plaats van mijnen en valstrikmijnen op het grondgebied van de tegenpartij;

    • b. wanneer een strijdmacht of een missie van de Verenigde Naties taken in een gebied verricht, aan de in artikel 8 bedoelde autoriteit de informatie dienen te verschaffen die in dat artikel wordt geëist;

    • c. wanneer mogelijk, in onderlinge overeenstemming regelingen dienen te treffen voor het vrijgeven van informatie betreffende de ligging van mijnenvelden, en de plaats van mijnen en valstrikmijnen, vooral in overeenkomsten betreffende de beëindiging der vijandelijkheden.

Artikel 8. Bescherming van strijdkrachten en missies van de Verenigde Naties tegen de uitwerking van mijnenvelden, mijnen en valstrikmijnen

  • 1 Wanneer een strijdmacht of missie van de Verenigde Naties in een gebied taken verricht in het kader van het bewaren van de vrede, waarneming of soortgelijke functies, dient elke partij bij het conflict, indien haar daarom verzocht wordt door het hoofd van de strijdmacht of missie van de Verenigde Naties in dat gebied, voor zover zij daartoe in staat is:

    • a. alle mijnen of valstrikmijnen in dat gebied op te ruimen of onschadelijk te maken;

    • b. de eventueel noodzakelijke maatregelen te nemen ter bescherming van de strijdmacht of missie tegen de uitwerking van mijnenvelden, mijnen en valstrikmijnen bij het verrichten van hun taken; en

    • c. het hoofd van de strijdmacht of missie van de Verenigde Naties in dat gebied alle informatie te verschaffen waarover die partij beschikt betreffende de ligging van mijnenvelden, en de plaats van mijnen en valstrikmijnen in dat gebied.

  • 2 Wanneer een onderzoeksmissie van de Verenigde Naties taken verricht in een gebied, dienen alle partijen bij het desbetreffende conflict deze missie bescherming te bieden, behalve wanneer zij wegens de omvang van die missie, deze bescherming niet in voldoende mate kunnen bieden. In dat geval verschaffen zij het hoofd van de missie de informatie waarover zij beschikken betreffende de ligging van mijnenvelden, en de plaats van mijnen en valstrikmijnen in dat gebied.

Artikel 9. Internationale samenwerking bij de opruiming van mijnenvelden, mijnen en valstrikmijnen

Na de beëindiging van de daadwerkelijke vijandelijkheden streven de partijen naar het bereiken van overeenstemming, zowel onderling als, waar passend, met andere Staten en met internationale organisaties, inzake het verschaffen van de informatie en de technische en materiële bijstand - met inbegrip, als de omstandigheden zich daarvoor lenen, van gezamenlijk optreden - die nodig zijn voor het opruimen of anderszins onschadelijk maken van mijnenvelden, mijnen en valstrikmijnen die tijdens het conflict waren gelegd of geplaatst.

Technische bijlage bij het Protocol inzake het verbod of de beperking van het gebruik van mijnen, valstrikmijnen en andere mechanismen (Protocol II)

Richtlijnen inzake registratie

Wanneer er ingevolge het Protocol een verplichting bestaat tot het registreren van de ligging van mijnenvelden en de plaats van mijnen en valstrikmijnen, dient rekening te worden gehouden met de onderstaande richtlijnen:

  • 1. Met betrekking tot volgens van tevoren opgestelde plannen gelegde mijnenvelden en het op grote schaal en volgens van tevoren opgestelde plannen gebruiken van valstrikmijnen:

    • a. dienen kaarten, diagrammen of andere gegevens zo te worden samengesteld dat zij de omvang van het mijnenveld of het gebied waar valstrikmijnen zijn geplaatst aangeven; en

    • b. dient de ligging van het mijnenveld of het gebied waar valstrikmijnen zijn geplaatst te worden aangegeven, gerelateerd aan de coördinaten van één enkel referentiepunt en door middel van de geraamde omvang van het gebied waar mijnen en valstrikmijnen liggen met betrekking tot dat enkele referentiepunt.

  • 2. Met betrekking tot andere mijnenvelden, mijnen en valstrikmijnen die zijn gelegd of geplaatst: voor zover mogelijk dient de van belang zijnde informatie bedoeld in punt 1 hierboven, te worden vastgelegd, ten einde gebieden waar mijnenvelden, mijnen en valstrikmijnen liggen, te kunnen identificeren.

Naar boven