EERSTE AFDELING. HET EUROPEES PARLEMENT
-
1 Het Europees Parlement stelt een ontwerp op met het oog op de vaststelling van de
nodige bepalingen voor de rechtstreekse algemene verkiezing van zijn leden volgens
een in alle lidstaten eenvormige procedure of volgens beginselen die alle lidstaten
gemeen hebben.
De Raad stelt met eenparigheid van stemmen, volgens een bijzondere wetgevingsprocedure
en na goedkeuring van het Europees Parlement, dat met meerderheid van stemmen van
zijn leden een besluit neemt, de nodige bepalingen vast. Deze bepalingen treden pas
in werking nadat zij door de lidstaten overeenkomstig hun onderscheiden grondwettelijke
bepalingen zijn goedgekeurd.
-
2 Het Europees Parlement bepaalt op eigen initiatief volgens een bijzondere wetgevingsprocedure
bij verordeningen, na raadpleging van de Commissie en met goedkeuring van de Raad
die hiertoe een besluit neemt, de voorschriften en algemene voorwaarden voor de vervulling
van de taken van zijn leden. Voor regels en voorwaarden betreffende de belastingregeling
voor leden of voormalige leden is eenparigheid van stemmen in de Raad vereist.
Het Europees Parlement kan met meerderheid van stemmen van de leden waaruit het bestaat
de Commissie verzoeken passende voorstellen in te dienen inzake aangelegenheden die
naar het oordeel van het Parlement besluiten van de Unie voor de tenuitvoerlegging
van de Verdragen vergen. Indien de Commissie geen voorstel indient, deelt zij de redenen
daarvoor aan het Europees Parlement mee.
In het kader van de vervulling van zijn taken kan het Europees Parlement op verzoek
van een vierde van de leden waaruit het bestaat een tijdelijke enquêtecommissie instellen
om, onverminderd de bij de Verdragen aan andere instellingen of organen verleende
bevoegdheden, vermeende inbreuken op het recht van de Unie of gevallen van wanbeheer
bij de toepassing van het recht van de Unie te onderzoeken, behalve wanneer de vermeende
feiten het voorwerp van een gerechtelijke procedure uitmaken en zolang deze procedure
nog niet is voltooid.
De tijdelijke enquêtecommissie houdt op te bestaan zodra zij haar verslag heeft ingediend.
De nadere bepalingen betreffende de uitoefening van het enquêterecht worden volgens
een bijzondere wetgevingsprocedure bij verordeningen vastgesteld door het Europees
Parlement, na goedkeuring door de Raad en de Commissie.
Iedere burger van de Unie, alsmede iedere natuurlijke of rechtspersoon met verblijfplaats
of statutaire zetel in een lidstaat heeft het recht om individueel of tezamen met
andere burgers of personen een verzoekschrift tot het Europees Parlement te richten
betreffende een onderwerp dat tot de werkterreinen van de Unie behoort en dat hem
of haar rechtstreeks aangaat.
-
1 Een door het Europees Parlement gekozen ombudsman krijgt de bevoegdheid om kennis
te nemen van klachten van burgers van de Unie of van natuurlijke of rechtspersonen
met verblijfplaats of statutaire zetel in een lidstaat over gevallen van wanbeheer
bij het optreden van de instellingen, organen of instanties van de Unie, met uitzondering
van het Hof van Justitie van de Europese Unie bij de uitoefening van zijn gerechtelijke
taak. Hij onderzoekt die klachten en brengt ter zake verslag uit.
Overeenkomstig zijn opdracht verricht de ombudsman het door hem gerechtvaardigd geachte
onderzoek op eigen initiatief dan wel op basis van klachten welke hem rechtstreeks
of via een lid van het Europees Parlement zijn voorgelegd, behalve wanneer de vermeende
feiten het voorwerp van een gerechtelijke procedure uitmaken of hebben uitgemaakt.
Indien de ombudsman een geval van wanbeheer heeft vastgesteld, legt hij de zaak voor
aan de betrokken instelling, orgaan of instantie, die over een termijn van drie maanden
beschikt om hem haar standpunt mee te delen. De ombudsman doet vervolgens een verslag
aan het Europees Parlement en aan de betrokken instelling toekomen. De persoon die
de klacht heeft ingediend wordt op de hoogte gebracht van het resultaat van dit onderzoek.
De ombudsman legt elk jaar aan het Europees Parlement een verslag voor met het resultaat
van zijn onderzoeken.
-
2 Na elke verkiezing voor het Europees Parlement wordt de ombudsman voor de zittingsduur
van deze instelling gekozen. Hij is herbenoembaar.
Op verzoek van het Europees Parlement kan de ombudsman door het Hof van Justitie van
zijn ambt ontheven worden verklaard, indien hij niet meer aan de eisen voor de uitoefening
van zijn ambt voldoet of op ernstige wijze is tekortgeschoten.
-
3 De ombudsman oefent zijn ambt volkomen onafhankelijk uit. Bij de vervulling van zijn
taken vraagt noch aanvaardt hij instructies van enige regering, instelling, orgaan
of instantie. Gedurende zijn ambtsperiode mag de ombudsman geen andere beroepswerkzaamheden,
al dan niet tegen beloning, verrichten.
-
4 Het Europees Parlement stelt op eigen initiatief volgens een bijzondere wetgevingsprocedure
bij verordeningen na advies van de Commissie en met goedkeuring van de Raad, die een
besluit neemt, het statuut van de ombudsman en de algemene voorwaarden voor de uitoefening
van het ambt van ombudsman vast.
Het Europees Parlement houdt jaarlijks een zitting. Het komt van rechtswege op de
tweede dinsdag van maart bijeen.
Het Europees Parlement kan in buitengewone vergaderperiode bijeenkomen op verzoek
van de meerderheid van de leden waaruit het bestaat, van de Raad of van de Commissie.
De Commissie kan alle vergaderingen bijwonen en wordt op haar verzoek gehoord.
De Commissie antwoordt mondeling of schriftelijk op de haar door het Europees Parlement
of door de leden daarvan gestelde vragen.
De Europese Raad en de Raad worden door het Europees Parlement gehoord onder de voorwaarden
waarin het reglement van orde van de Europese Raad en het reglement van orde van de
Raad voorzien.
Voorzover in de Verdragen niets anders is bepaald, besluit het Europees Parlement
met meerderheid der uitgebrachte stemmen.
Het reglement van orde bepaalt het quorum.
Het Europees Parlement stelt zijn reglement van orde vast bij meerderheid van stemmen
van zijn leden.
De handelingen van het Europees Parlement worden overeenkomstig de bepalingen van
de Verdragen en dat reglement bekendgemaakt.
Het Europees Parlement beraadslaagt in openbare zitting over het algemene jaarverslag,
dat hem door de Commissie wordt voorgelegd.
Wanneer aan het Europees Parlement een motie van afkeuring betreffende het beleid
van de Commissie wordt voorgelegd, kan het Europees Parlement zich over deze motie
niet eerder uitspreken dan ten minste drie dagen nadat de motie is ingediend en slechts
bij openbare stemming.
Indien de motie van afkeuring wordt aangenomen met een meerderheid van twee derde
van de uitgebrachte stemmen, welke een meerderheid van de leden van het Europees Parlement
vertegenwoordigt, moeten de leden van de Commissie collectief ontslag nemen en moet
ook de hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid
zijn functie in de Commissie neerleggen. Zij blijven in functie en blijven de lopende
zaken behartigen totdat overeenkomstig artikel 17 van het Verdrag betreffende de Europese Unie in hun vervanging is voorzien. In dat geval verstrijkt de ambtsperiode van de ter
vervanging benoemde Commissieleden op de datum waarop de ambtstermijn van de collectief
tot ontslag gedwongen Commissieleden zou zijn verstreken.
VIERDE AFDELING. DE COMMISSIE
Overeenkomstig artikel 17, lid 5 van het Verdrag betreffende de Europese Unie worden de leden van de Commissie gekozen volgens een toerbeurtsysteem dat door de
Europese Raad met eenparigheid van stemmen wordt vastgesteld en dat stoelt op de onderstaande
beginselen:
-
a. de lidstaten worden volstrekt gelijk behandeld wat betreft de bepaling van de volgorde
en de ambtstermijn van hun onderdanen als leden van de Commissie; derhalve kan het
verschil tussen het totale aantal mandaten van onderdanen van twee willekeurige lidstaten
nooit meer dan één bedragen;
-
b. behoudens het bepaalde onder a), weerspiegelt de samenstelling van de Commissie te
allen tijde in voldoende mate de demografische en geografische verscheidenheid van alle
lidstaten.
De leden van de Commissie onthouden zich van iedere handeling welke onverenigbaar
is met het karakter van hun ambt. De lidstaten eerbiedigen hun onafhankelijkheid en
trachten niet hen te beïnvloeden bij de uitvoering van hun taak.
De leden van de Commissie mogen gedurende hun ambtsperiode geen andere beroepswerkzaamheden,
al dan niet tegen beloning, verrichten. Bij hun ambtsaanvaarding verbinden zij zich
plechtig om gedurende hun ambtsperiode en na afloop daarvan de uit hun taak voortvloeiende
verplichtingen na te komen, in het bijzonder eerlijkheid en kiesheid te betrachten
in het aanvaarden van bepaalde functies of voordelen na afloop van die ambtsperiode.
Ingeval deze verplichtingen niet worden nagekomen, kan de Raad met gewone meerderheid
of de Commissie zich wenden tot het Hof van Justitie, dat, al naar gelang van het
geval, ontslag ambtshalve volgens artikel 247 of verval van het recht op pensioen
of van andere, daarvoor in de plaats tredende voordelen kan uitspreken.
Behalve door regelmatige vervanging of door overlijden eindigt de ambtsvervulling
van een lid van de Commissie door vrijwillig ontslag of ontslag ambtshalve.
In geval van vrijwillig ontslag, ontslag ambtshalve of overlijden, wordt het lid
voor de verdere duur van zijn ambtstermijn vervangen door een nieuw lid van dezelfde
nationaliteit, dat overeenkomstig de criteria van artikel 17, lid 3, tweede alinea, van het Verdrag betreffende de Europese Unie, in onderlinge overeenstemming met de voorzitter van de Commissie en na raadpleging
van het Europees Parlement door de Raad wordt benoemd.
De Raad kan, met eenparigheid van stemmen, op voorstel van de voorzitter van de Commissie
besluiten dat in een dergelijke vacature niet behoeft te worden voorzien, met name
indien de resterende duur van de ambtstermijn van het lid kort is.
In geval van vrijwillig ontslag, ontslag ambtshalve of overlijden wordt de voorzitter
voor de verdere duur van zijn ambtstermijn vervangen. De procedure van artikel 17, lid 7, eerste alinea van het Verdrag betreffende de Europese Unie is van toepassing voor de vervanging van de voorzitter.
In geval van vrijwillig ontslag, ontslag ambtshalve of overlijden, wordt de hoge
vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid voor de
verdere duur van zijn ambtstermijn vervangen overeenkomstig artikel 18, lid 1, van het Verdrag betreffende de Europese Unie.
In geval van vrijwillig ontslag van alle leden van de Commissie blijven zij in functie
en blijven zij de lopende zaken behartigen totdat in hun vervanging voor het resterende
deel van hun ambtstermijn is voorzien overeenkomstig artikel 17 van het Verdrag betreffende de Europese Unie.
Op verzoek van de Raad met gewone meerderheid of van de Commissie kan elk lid van
de Commissie dat niet meer aan de eisen voor de uitoefening van zijn ambt voldoet
of op ernstige wijze is tekortgeschoten, door het Hof van Justitie van zijn ambt ontheven
worden verklaard.
De besluiten van de Commissie worden genomen bij meerderheid van stemmen van haar
leden.
Het quorum wordt bepaald in het reglement van orde.
VIJFDE AFDELING. HET HOF VAN JUSTITIE VAN DE EUROPESE UNIE
Het Hof van Justitie houdt zitting in kamers of als grote kamer, overeenkomstig de
regels die daartoe in het statuut van het Hof van Justitie van de Europese Unie zijn
vastgesteld.
Wanneer het statuut daarin voorziet, kan het Hof van Justitie ook in voltallige zitting
bijeenkomen.
Het Hof van Justitie wordt bijgestaan door acht advocaten-generaal. Indien het Hof
van Justitie zulks verzoekt, kan de Raad met eenparigheid van stemmen het aantal advocaten-generaal
verhogen.
De advocaat-generaal heeft tot taak, in het openbaar in volkomen onpartijdigheid en
onafhankelijkheid met redenen omklede conclusies te nemen aangaande zaken waarin zulks
overeenkomstig het statuut van het Hof van Justitie van de Europese Unie vereist is.
De rechters en de advocaten-generaal van het Hof van Justitie, gekozen uit personen
die alle waarborgen voor onafhankelijkheid bieden en aan alle gestelde eisen voldoen
om in hun onderscheiden landen de hoogste rechterlijke ambten te bekleden, of die
bekendstaan als kundige rechtsgeleerden, worden in onderlinge overeenstemming door
de regeringen van de lidstaten voor zes jaar benoemd na raadpleging van het in artikel
255 bedoelde comité.
Om de drie jaar vindt, op de wijze die in het statuut van het Hof van Justitie van
de Europese Unie is bepaald, een gedeeltelijke vervanging van de rechters en de advocaten-generaal
plaats.
De rechters kiezen uit hun midden voor drie jaar de president van het Hof van Justitie.
Hij is herkiesbaar.
De aftredende rechters en advocaten-generaal zijn herbenoembaar.
Het Hof van Justitie benoemt zijn griffier en bepaalt diens positie.
Het Hof van Justitie stelt zijn reglement voor de procesvoering vast. Dit reglement
behoeft de goedkeuring van de Raad, die besluit.
Het aantal rechters van het Gerecht wordt vastgesteld bij het statuut van het Hof
van Justitie van de Europese Unie. Het statuut kan bepalen dat het Gerecht wordt bijgestaan
door advocaten-generaal.
De leden van het Gerecht worden gekozen uit personen die alle waarborgen voor onafhankelijkheid
bieden en bekwaam zijn hoge rechterlijke ambten te bekleden. Zij worden in onderlinge
overeenstemming door de regeringen van de lidstaten voor zes jaar benoemd na raadpleging
van het in artikel 255 bedoelde comité. Om de drie jaar vindt een gedeeltelijke vervanging
plaats. De aftredende leden zijn herbenoembaar.
De rechters kiezen uit hun midden voor drie jaar de president van het Gerecht. Hij
is herkiesbaar.
Het Gerecht benoemt zijn griffier en bepaalt diens positie.
Het Gerecht stelt in overeenstemming met het Hof van Justitie zijn reglement voor
de procesvoering vast. Dit reglement behoeft de goedkeuring van de Raad, die besluit.
Tenzij in het statuut van het Hof van Justitie van de Europese Unie iets anders is
bepaald, zijn de bepalingen van de Verdragen betreffende het Hof van Justitie op het
Gerecht van toepassing.
Er wordt een comité opgericht dat de lidstaten van advies dient over de geschiktheid
van de kandidaten voor de uitoefening van de ambten van rechter en advocaat-generaal
van het Hof van Justitie en van het Gerecht, voordat de regeringen van de lidstaten
overgaan tot de benoemingen overeenkomstig de artikelen 253 en 254.
Het comité bestaat uit zeven personen, gekozen uit voormalige leden van het Hof van
Justitie en van het Gerecht, personen die de hoogste nationale rechterlijke ambten
bekleden en personen die bekend staan als kundige rechtsgeleerden, waarvan er één
wordt voorgedragen door het Europees Parlement. De Raad stelt een besluit vast houdende
bepaling van de werkwijze van dit comité, alsmede een besluit tot benoeming van de
leden. De Raad besluit op initiatief van de president van het Hof van Justitie.
-
1 Het Gerecht is bevoegd in eerste aanleg kennis te nemen van de in de artikelen 263,
265, 268, 270 en 272 bedoelde beroepen, met uitzondering van die waarvoor een krachtens
artikel 257 ingestelde gespecialiseerde rechtbank bevoegd is en die welke overeenkomstig
het statuut aan het Hof van Justitie zijn voorbehouden. Het statuut kan bepalen dat
het Gerecht bevoegd is voor andere categorieën van beroepen.
Tegen de beslissingen die het Gerecht op grond van dit lid geeft, kan een tot rechtsvragen
beperkte hogere voorziening worden ingesteld bij het Hof van Justitie, op de wijze
en binnen de grenzen die in het statuut worden bepaald.
-
2 Het Gerecht is bevoegd kennis te nemen van de beroepen die worden ingesteld tegen
de beslissingen van de gespecialiseerde rechtbanken.
De beslissingen die het Gerecht op grond van dit lid geeft, kunnen op de wijze en
binnen de grenzen die in het statuut worden bepaald bij uitzondering door het Hof
van Justitie worden heroverwogen, wanneer er een ernstig gevaar bestaat dat de eenheid
of de samenhang van het recht van de Unie wordt aangetast.
-
3 Het Gerecht is bevoegd kennis te nemen van prejudiciële vragen die worden voorgelegd
uit hoofde van artikel 267 en beperkt blijven tot specifieke, in het statuut bepaalde
aangelegenheden.
Wanneer het Gerecht van oordeel is dat in een zaak een principiële beslissing moet
worden genomen die van invloed kan zijn op de eenheid of de samenhang van het recht
van de Unie, kan het de zaak naar het Hof van Justitie verwijzen voor een uitspraak.
De beslissingen die het Gerecht over prejudiciële vragen geeft, kunnen op de wijze
en binnen de grenzen die in het statuut worden bepaald bij uitzondering door het Hof
van Justitie worden heroverwogen, wanneer er een ernstig gevaar bestaat dat de eenheid
of de samenhang van het recht van de Unie wordt aangetast.
Het Europees Parlement en de Raad kunnen, volgens de gewone wetgevingsprocedure,
gespecialiseerde rechtbanken instellen die worden toegevoegd aan het Gerecht, en die
in eerste aanleg kennis nemen van bepaalde categorieën van beroepen in specifieke aangelegenheden.
Het Europees Parlement en de Raad besluiten bij verordeningen hetzij op voorstel van
de Commissie en na raadpleging van het Hof van Justitie, hetzij op verzoek van het
Hof van Justitie en na raadpleging van de Commissie.
In de verordening tot instelling van een gespecialiseerde rechtbank worden de regels
voor de samenstelling van die rechtbank vastgesteld en wordt de reikwijdte van de
haar verleende bevoegdheden bepaald.
Tegen de beslissingen van de gespecialiseerde rechtbanken kan bij het Gerecht een
tot rechtsvragen beperkte hogere voorziening worden ingesteld of, wanneer de verordening
tot instelling van de gespecialiseerde rechtbank daarin voorziet, een beroep dat ook
op feitelijke vragen betrekking heeft.
De leden van de gespecialiseerde rechtbanken worden gekozen uit personen die alle
waarborgen voor onafhankelijkheid bieden en bekwaam zijn rechterlijke ambten te bekleden.
Zij worden door de Raad met eenparigheid van stemmen benoemd.
De gespecialiseerde rechtbanken stellen in overeenstemming met het Hof van Justitie
hun reglement voor de procesvoering vast. Dit reglement behoeft de goedkeuring van
de Raad, die besluit.
Tenzij in de verordening tot instelling van een gespecialiseerde rechtbank iets anders
is bepaald, zijn de bepalingen van de Verdragen betreffende het Hof van Justitie van
de Europese Unie en de bepalingen van het statuut van het Hof van Justitie van de
Europese Unie op de gespecialiseerde rechtbanken van toepassing. Titel I van het statuut
en artikel 64 daarvan zijn in ieder geval van toepassing op de gespecialiseerde rechtbanken.
Indien de Commissie van oordeel is dat een lidstaat een van de krachtens de Verdragen
op hem rustende verplichtingen niet is nagekomen, brengt zij dienaangaande een met
redenen omkleed advies uit, na deze staat in de gelegenheid te hebben gesteld zijn
opmerkingen te maken.
Indien de betrokken staat dit advies niet binnen de door de Commissie vastgestelde
termijn opvolgt, kan de Commissie de zaak aanhangig maken bij het Hof van Justitie
van de Europese Unie.
Ieder van de lidstaten kan zich wenden tot het Hof van Justitie van de Europese Unie,
indien hij van mening is dat een andere lidstaat een van de krachtens de Verdragen
op hem rustende verplichtingen niet is nagekomen.
Voordat een lidstaat tegen een andere lidstaat een klacht indient op grond van een
beweerde schending van de verplichtingen welke krachtens de Verdragen op deze laatste
rusten, moet hij deze klacht aan de Commissie voorleggen.
De Commissie brengt een met redenen omkleed advies uit nadat aan de betrokken staten
de gelegenheid is gegeven om over en weer schriftelijk en mondeling opmerkingen te
maken.
Indien de Commissie binnen drie maanden na indiening van de klacht geen advies heeft
uitgebracht, kan desniettemin de klacht bij het Hof worden ingediend.
-
2 Indien de Commissie van oordeel is dat de betrokken lidstaat niet het nodige heeft
gedaan om gevolg te geven aan het arrest van het Hof, kan zij, nadat zij deze staat
de mogelijkheid heeft geboden zijn opmerkingen in te dienen, de zaak voor het Hof
brengen. De Commissie vermeldt het bedrag van de door de betrokken lidstaat te betalen
forfaitaire som of dwangsom die zij in de gegeven omstandigheden passend acht.
Indien het Hof vaststelt dat de betrokken lidstaat zijn arrest niet is nagekomen,
kan het deze staat de betaling van een forfaitaire som of een dwangsom opleggen.
Deze procedure geldt onverminderd het bepaalde in artikel 259.
-
3 Wanneer de Commissie bij het Hof een zaak aanhangig maakt op grond van artikel 258
omdat zij van oordeel is dat de betrokken lidstaat zijn verplichting tot mededeling
van maatregelen ter omzetting van een volgens een wetgevingsprocedure aangenomen richtlijn
niet is nagekomen, kan de Commissie, indien zij dit passend acht, aangeven wat haars
inziens gezien de omstandigheden een redelijke hoogte is voor de door deze lidstaat
te betalen forfaitaire som of dwangsom.
Indien het Hof de niet-nakoming vaststelt, kan het de betrokken lidstaat de betaling
van een forfaitaire som of een dwangsom opleggen die niet hoger is dan de Commissie
heeft aangegeven. De verplichting tot betaling gaat in op de door het Hof in zijn
arrest bepaalde datum.
De door het Europees Parlement en de Raad gezamenlijk, alsmede de door de Raad krachtens
de bepalingen van de Verdragen vastgestelde verordeningen kunnen aan het Hof van Justitie
van de Europese Unie volledige rechtsmacht verlenen wat betreft de sancties welke
in die verordeningen zijn opgenomen.
Onverminderd de overige bepalingen van de Verdragen, kan de Raad, volgens een bijzondere
wetgevingsprocedure en na raadpleging van het Europees Parlement, met eenparigheid
van stemmen bepalingen vaststellen waarbij aan het Hof van Justitie van de Europese
Unie, in een door hem te bepalen mate, de bevoegdheid wordt verleend uitspraak te
doen in geschillen die verband houden met de toepassing van op grond van de Verdragen
vastgestelde besluiten waarbij Europese intellectuele eigendomsrechten worden ingesteld.
Deze bepalingen treden pas in werking nadat zij door de lidstaten overeenkomstig hun
onderscheiden grondwettelijke bepalingen zijn goedgekeurd.
Het Hof van Justitie van de Europese Unie gaat de wettigheid na van de wetgevingshandelingen,
van de handelingen van de Raad, van de Commissie en van de Europese Centrale Bank,
voorzover het geen aanbevelingen of adviezen betreft, en van de handelingen van het
Europees Parlement en de Europese Raad die beogen rechtsgevolgen ten aanzien van derden
te hebben. Het gaat ook de wettigheid na van de handelingen van de organen of instanties
van de Unie waarmee rechtsgevolgen ten aanzien van derden worden beoogd.
Te dien einde is het Hof bevoegd uitspraak te doen inzake elk door een lidstaat, het
Europees Parlement, de Raad of de Commissie ingesteld beroep wegens onbevoegdheid,
schending van wezenlijke vormvoorschriften, schending van de Verdragen of van enige
uitvoeringsregeling daarvan, dan wel wegens misbruik van bevoegdheid.
Het Hof is onder dezelfde voorwaarden bevoegd uitspraak te doen inzake elk door de
Rekenkamer, de Europese Centrale Bank of het Comité van de Regio’s ingesteld beroep
dat op vrijwaring van hun prerogatieven is gericht.
Iedere natuurlijke of rechtspersoon kan onder de in de eerste en tweede alinea vastgestelde
voorwaarden beroep instellen tegen handelingen die tot hem gericht zijn of die hem
rechtstreeks en individueel raken, alsmede tegen regelgevingshandelingen die hem rechtstreeks
raken en die geen uitvoeringsmaatregelen met zich meebrengen.
De handelingen tot oprichting van organen en instanties van de Unie kunnen voorzien
in bijzondere voorwaarden en bepalingen inzake de beroepen welke door natuurlijke
of rechtspersonen worden ingesteld tegen handelingen van deze organen of instanties
waarmee rechtsgevolgen ten aanzien van hen worden beoogd.
Het in dit artikel bedoelde beroep moet worden ingesteld binnen twee maanden te rekenen,
al naar gelang van het geval, vanaf de dag van bekendmaking van de handeling, vanaf
de dag van kennisgeving aan de verzoeker of, bij gebreke daarvan, vanaf de dag waarop
de verzoeker van de handeling kennis heeft gekregen.
Indien het beroep gegrond is, wordt de betwiste handeling door het Hof van Justitie
van de Europese Unie nietig verklaard.
Het Hof van Justitie bepaalt evenwel, zo het dit nodig oordeelt, welke gevolgen van
de vernietigde handeling als definitief moeten worden beschouwd.
Ingeval het Europees Parlement, de Europese Raad, de Raad, de Commissie, of de Europese
Centrale Bank in strijd met de Verdragen, nalaat een besluit te nemen, kunnen de lidstaten
en de overige instellingen van de Unie zich wenden tot het Hof van Justitie van de
Europese Unie om deze schending te doen vaststellen. Dit artikel is onder dezelfde
voorwaarden van toepassing op de organen en de instanties van de Unie die nalaten
een besluit te nemen.
Dit beroep is slechts ontvankelijk indien de betrokken instelling, orgaan of instantie
vooraf tot handelen is uitgenodigd. Indien deze instelling na twee maanden, te rekenen
vanaf de uitnodiging, haar standpunt nog niet heeft bepaald, kan het beroep worden
ingesteld binnen een nieuwe termijn van twee maanden.
Iedere natuurlijke of rechtspersoon kan onder de in de voorgaande alinea’s vastgestelde
voorwaarden bij het Hof zijn bezwaren indienen tegen het feit dat een der instellingen,
organen of instanties van de Unie heeft nagelaten te zijnen aanzien een andere handeling
te verrichten dan het geven van een aanbeveling of een advies.
De instelling, het orgaan of de instantie welker handeling nietig is verklaard of
welker nalatigheid strijdig met de Verdragen is verklaard, is gehouden de maatregelen
te nemen welke nodig zijn ter uitvoering van het arrest van het Hof van Justitie van
de Europese Unie.
Deze verplichting geldt onverminderd die welke kan voortvloeien uit de toepassing
van artikel 340, tweede alinea.
Het Hof van Justitie van de Europese Unie is bevoegd, bij wijze van prejudiciële beslissing,
een uitspraak te doen
-
a. over de uitlegging van de Verdragen,
-
b. over de geldigheid en de uitlegging van de handelingen van de instellingen, de organen
of de instanties van de Unie.
Indien een vraag te dien aanzien wordt opgeworpen voor een rechterlijke instantie
van een der lidstaten, kan deze instantie, indien zij een beslissing op dit punt noodzakelijk
acht voor het wijzen van haar vonnis, het Hof verzoeken over deze vraag een uitspraak
te doen.
Indien een vraag te dien aanzien wordt opgeworpen in een zaak aanhangig bij een nationale
rechterlijke instantie waarvan de beslissingen volgens het nationale recht niet vatbaar
zijn voor hoger beroep, is deze instantie gehouden zich tot het Hof te wenden.
Indien een dergelijke vraag wordt opgeworpen in een bij een nationale rechterlijke
instantie aanhangige zaak betreffende een gedetineerde persoon, doet het Hof zo spoedig
mogelijk uitspraak.
Het Hof van Justitie van de Europese Unie is bevoegd kennis te nemen van geschillen
over de vergoeding van de in artikel 340, tweede en derde alinea, bedoelde schade.
Het Hof van Justitie kan uitsluitend op verzoek van de lidstaat ten aanzien waarvan
de Europese Raad of de Raad een constatering heeft gedaan en uitsluitend wat de naleving
van de procedurele bepalingen van artikel 7 van het Verdrag betreffende de Europese Unie betreft uitspraak doen over de wettigheid van een handeling die door de Europese
Raad of door de Raad krachtens dit artikel is vastgesteld.
Dit verzoek moet binnen een maand na de constatering worden gedaan. Het Hof doet een
uitspraak binnen een maand na de datum van het verzoek.
Het Hof van Justitie van de Europese Unie is bevoegd, uitspraak te doen in elk geschil
tussen de Unie en haar personeelsleden, binnen de grenzen en onder de voorwaarden
vastgesteld door het statuut van de ambtenaren van de Unie en de regeling welke van
toepassing is op de andere personeelsleden van de Unie.
Het Hof van Justitie van de Europese Unie is bevoegd, binnen de hierna aangegeven
grenzen, kennis te nemen van de geschillen betreffende:
-
a. de uitvoering van de verplichtingen der lidstaten voortvloeiende uit de statuten van
de Europese Investeringsbank. De Raad van bewind van de Bank beschikt dienaangaande
over de bevoegdheden welke bij artikel 258 aan de Commissie zijn toegekend;
-
b. de besluiten van de Raad van gouverneurs van de Europese Investeringsbank. Elke lidstaat,
de Commissie en de Raad van bewind van de Bank kunnen onder de voorwaarden gesteld
in artikel 263 te dezer zake beroep instellen;
-
c. de besluiten van de Raad van bewind van de Europese Investeringsbank. Beroep tegen
deze besluiten kan onder de voorwaarden van artikel 263 slechts worden ingesteld door
de lidstaten of de Commissie, en alleen in geval van schending van de vormvoorschriften
bedoeld in artikel 21, leden 2, 5, 6 en 7, van de statuten van de Bank;
-
d. de uitvoering van de verplichtingen van de nationale centrale banken voortvloeiende
uit de Verdragen en uit de statuten van het Europees Stelsel van centrale banken.
De Raad van bestuur van de Europese Centrale Bank beschikt dienaangaande ten aanzien
van de nationale centrale banken over de bevoegdheden welke bij artikel 258 aan de
Commissie zijn toegekend ten aanzien van de lidstaten. Indien het Hof vaststelt dat
een nationale centrale bank een der krachtens de Verdragen op haar rustende verplichtingen
niet is nagekomen, is deze bank gehouden die maatregelen te nemen welke nodig zijn
ter uitvoering van het arrest van het Hof.
Het Hof van Justitie van de Europese Unie is bevoegd, uitspraak te doen krachtens
een arbitragebeding vervat in een door of namens de Unie gesloten publiekrechtelijke
of privaatrechtelijke overeenkomst.
Het Hof van Justitie is bevoegd uitspraak te doen in elk geschil tussen lidstaten
dat met de materie van de Verdragen verband houdt, indien dit geschil hem krachtens
een compromis wordt voorgelegd.
Behoudens de bevoegdheid die bij de Verdragen aan het Hof van Justitie van de Europese
Unie wordt verleend, zijn de geschillen waarin de Unie partij is, niet uit dien hoofde
onttrokken aan de bevoegdheid van de nationale rechterlijke instanties.
Het Hof van Justitie van de Europese Unie is niet bevoegd ten aanzien van de bepalingen
van het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid noch ten aanzien van de
op grond daarvan vastgestelde besluiten.
Het Hof is evenwel bevoegd om toezicht te houden op de naleving van artikel 40 van het Verdrag betreffende de Europese Unie en uitspraak te doen inzake beroepen die onder de in artikel 263, vierde alinea,
van dit Verdrag bepaalde voorwaarden worden ingesteld betreffende het toezicht op
de wettigheid van besluiten houdende beperkende maatregelen jegens natuurlijke personen
of rechtspersonen, die door de Raad op grond van titel V, hoofdstuk 2 van het Verdrag betreffende de Europese Unie zijn vastgesteld.
Bij de uitoefening van zijn taken in verband met de bepalingen in de hoofdstukken
4 en 5 van titel V van het derde deel, betreffende de ruimte van vrijheid, veiligheid
en recht is het Hof van Justitie van de Europese Unie niet bevoegd om de geldigheid
of de evenredigheid na te gaan van operaties van de politie of van andere instanties
belast met wetshandhaving in een lidstaat, noch om zich uit te spreken over de uitoefening
van de verantwoordelijkheden van de lidstaten ten aanzien van de handhaving van de
openbare orde en de bescherming van de binnenlandse veiligheid.
Iedere partij kan, ook na het verstrijken van de in artikel 263, zesde alinea, bedoelde
termijn, naar aanleiding van een geschil waarbij een door een instelling, een orgaan
of een instantie van de Unie vastgestelde handeling van algemene strekking in het
geding is, de in artikel 263, tweede alinea, bedoelde middelen aanvoeren om voor het
Hof van Justitie van de Europese Unie de niettoepasselijkheid van deze handeling in
te roepen.
Een bij het Hof van Justitie van de Europese Unie ingesteld beroep heeft geen schorsende
werking. Het Hof kan echter, indien het van oordeel is dat de omstandigheden zulks
vereisen, opschorting van de uitvoering van de bestreden handeling gelasten.
Het Hof van Justitie van de Europese Unie kan in zaken welke bij dit college aanhangig
zijn gemaakt, de noodzakelijke voorlopige maatregelen gelasten.
De arresten van het Hof van Justitie van de Europese Unie zijn uitvoerbaar overeenkomstig
de bepalingen van artikel 299.
Het statuut van het Hof van Justitie van de Europese Unie wordt vastgesteld bij een
afzonderlijk protocol.
Het Europees Parlement en de Raad kunnen, volgens de gewone wetgevingsprocedure,
het statuut wijzigen, met uitzondering van titel I en artikel 64 daarvan. Het Europees
Parlement en de Raad besluiten hetzij op verzoek van het Hof van Justitie en na raadpleging
van de Commissie, hetzij op voorstel van de Commissie en na raadpleging van het Hof
van Justitie.
