Bij leningen die onder het overgangsrecht voor bestaande eigenwoningschulden vallen,
geldt de contractuele aflossingsverplichting niet en wordt alleen de in aftrek gebrachte
rente gecorrigeerd naar de marktconforme rente. Bij lineaire leningen waarvoor een
contractuele aflossingsverplichting geldt, wordt ook alleen de in aftrek gebrachte
rente gecorrigeerd naar de marktconforme rente. Bij een lineaire lening wordt namelijk
gedurende de looptijd elke maand hetzelfde bedrag afgelost. Het bedrag dat wordt afgelost,
hangt af van de hoogte van de hoofdsom en de looptijd en dus niet van de overeengekomen
contractuele rente. Ongeacht de hoogte van de rente wordt een lineaire lening contractueel
in ten hoogste 360 maanden ten minste annuïtair afgelost. Ik vind dit verschil met
annuïtaire leningen die aan de contractuele aflossingsverplichting moeten voldoen,
ongewenst. Daarom keur ik het volgende goed met toepassing van artikel 63 van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (hardheidsclausule).
Goedkeuring
Ik keur onder de volgende voorwaarde goed dat de annuïtaire lening die door een hoger
rentepercentage dan het marktconforme rentepercentage niet voldoet aan de contractuele
aflossingsverplichting als eigenwoningschuld wordt aangemerkt mits aan de overige
voorwaarden wordt voldaan.
Voorwaarde
Voor deze goedkeuring geldt de voorwaarde dat vanaf het moment dat de omvang van de
marktconforme rente is vastgesteld, de overeengekomen contractuele rente en het daarop
gebaseerde aflossingsschema zijn aangepast aan de marktconforme rente. Daarbij moet
voor de omvang van de lening voor het aangepaste aflossingsschema worden uitgegaan
van de omvang van de lening zoals deze op dat moment zou zijn geweest als vanaf het
moment van aangaan van de lening een marktconforme rente was overeengekomen.
De marktconforme rente is vastgesteld op het moment dat de aanslag inkomstenbelasting
met daarin de eigenwoningschuld met het marktconforme rentepercentage onherroepelijk
vaststaat. Komt de aanslag waarin de marktconforme rente aan de orde is door een uitspraak
van de Hoge Raad onherroepelijk vast te staan? Dan heeft de belastingplichtige nog
zes weken vanaf de uitspraak van de Hoge Raad de tijd om de overeengekomen contractuele
rente en het daarop gebaseerde aflossingsschema aan te passen. De inspecteur kan op
verzoek van de belastingplichtige de termijn verlengen waarbinnen de overeengekomen
contractuele rente en het daarop gebaseerde aflossingsschema moeten zijn aangepast.
Gevolgen goedkeuring
Met deze goedkeuring wordt de annuïtaire lening aangemerkt als eigenwoningschuld vanaf
het moment van aangaan van de lening tot aan het moment dat de marktconforme rente
via de aanslag inkomstenbelasting onherroepelijk is vastgesteld. De lening moet gedurende
die periode wel voldoen aan de overige voorwaarden van artikel 3.119a, eerste lid, Wet IB 2001 voor kwalificatie als eigenwoningschuld. Uitsluitend de marktconforme eigenwoningrente
wordt in aftrek toegestaan.
Voorbeeld
De belastingplichtige is op 1 maart 2020 bij zijn ouders een lening van € 320.000
aangegaan voor de aankoop van zijn woning. In de overeenkomst van de lening is vastgelegd
dat de lening gedurende de looptijd van 360 maanden annuïtair wordt afgelost en een
rente van 9% per jaar heeft. De inspecteur heeft de rente gecorrigeerd naar 4,5% en
daarbij als voorwaarde gesteld dat de belastingplichtige de contractueel overeengekomen
rente en het daarop gebaseerde aflossingsschema aanpast binnen zes weken nadat de
marktconforme rente is vastgesteld. De omvang van de marktconforme rente is op 19 oktober
2022 in de aanslag inkomstenbelasting over 2020 vastgesteld op 4,5%. Op 30 november
2022 is deze aanslag onherroepelijk komen vast te staan. Op 30 november 2022 is de
omvang van de lening € 313.483, terwijl deze op basis van een rente van 4,5% € 305.227
zou zijn. Om gebruik te kunnen maken van de goedkeuring moet de overeengekomen contractuele
rente en het daarop gebaseerde aflossingsschema uiterlijk op 30 november 2022 zijn
aangepast aan de marktconforme rente van 4,5%, waarbij voor de omvang van de lening
moet worden uitgegaan van € 305.227. In dat geval wordt de lening voor een bedrag
van € 305.227 aangemerkt als eigenwoningschuld. Voor zover het resterende bedrag van
de lening van € 8.256 (€ 313.483 – € 305.227) nog bestaat, valt deze lening in box 3.
Daarnaast wordt over de jaren 2020 tot en met 2022 uitsluitend de marktconforme rente
in aftrek toegestaan. Het bedrag aan rente in 2020 is € 23.940 op basis van een rentepercentage
van 9%, terwijl de rente € 11.929 is op basis van een rentepercentage van 4,5%. Op 30 november 2022 (moment dat de marktconforme rente is vastgesteld) wordt de in
aftrek gebrachte rente over de jaren 2020 tot en met 2022 gecorrigeerd. Voor het belastingjaar
2020 heeft dit bijvoorbeeld tot gevolg dat de in aftrek gebrachte rente wordt verlaagd
van € 23.940 naar € 11.929.
