|
1. Didactische kwaliteit
De didactische kwaliteit draagt bij aan het optimaal aanleren van kennis, vaardigheden
en/of inzicht.
|
|
1.1
|
Leerdoel(en) worden beschreven in het lesmateriaal
|
Basis
|
De leerdoelen worden beschreven in het lesmateriaal zelf (niet alleen in de metadata).
Leerdoel: beschrijving die het te bereiken effect aangeeft.
|
|
|
1.2
|
Oefenmogelijkheden (inclusief instructie) worden beschreven in het lesmateriaal
|
Basis
|
Oefenmogelijkheden: één of meer opdrachten om lesstof in te slijpen, te verwerken,
toe te passen en te herhalen om daadwerkelijk het leerdoel te behalen.
|
|
|
1.3
|
Succescriteria worden beschreven in het lesmateriaal
|
Plus
|
Het lesmateriaal beschrijft criteria die zicht geven op de mate waarin het leerdoel
behaald is.
|
|
|
1.4
|
Formatieve en summatieve evaluatiemogelijkheden worden beschreven in het lesmateriaal
|
Plus
|
Denk bij formatief aan directe feedback op gegeven antwoorden, maar ook aan feedback
over een leerproduct of leerproces inclusief informatie over de volgende te nemen
stappen. Denk bij summatief aan afsluitende opdrachten om te checken of het leerdoel/de
leerdoelen gehaald zijn, criteria, toetsen, peerreview.
|
|
|
1.5
|
Voorkennis wordt geactiveerd
|
Plus
|
Het is belangrijk dat een les de voorkennis van leerlingen activeert. Leerlingen kunnen
nieuwe kennis/ vaardigheden/inzichten makkelijker leren als er een link wordt gelegd
met reeds bestaande kennis.
|
|
|
1.6
|
Er wordt omschreven op welke visie of theorieën het materiaal is gebaseerd
|
Plus
|
Denk hierbij aan de visie op een leergebied of doelgroep. Theorieën kunnen algemeen
onderwijskundig zijn (bijvoorbeeld over formatief handelen) of vakdidactisch (concept-context
benadering bij economie). De gebruiker is hiermee in staat om het materiaal te duiden/toetsen
aan de eigen visie op leren en in te zetten in de eigen onderwijscontext.
|
|
|
2. (Vak)inhoud
Goed lesmateriaal is (vak)inhoudelijk correct, begrijpelijk en sluit aan bij de doelgroep.
|
|
2.1
|
De informatie in het materiaal is inhoudelijk correct
|
Basis
|
Het lesmateriaal mag geen (vak)inhoudelijke onjuistheden bevatten.
|
|
|
2.2
|
Begrippen worden consistent gehanteerd
|
Basis
|
Het consistent gebruik van begrippen draagt bij aan de begrijpelijkheid van de les
en voorkomt verwarring.
|
|
|
2.3
|
Gebruikte ondersteunende informatie is functioneel en relevant voor de leerdoelen
|
Basis
|
Denk bij ondersteunende informatie aan voorbeelden, audiovisuele elementen en het
gebruik van bronnen. Deze zijn duidelijk en van toegevoegde waarde voor de inhoud.
|
|
|
2.4
|
Teksten zijn correct wat betreft spelling en grammatica.
|
Basis
|
Om ervoor te zorgen dat leerlingen zelf correcte teksten kunnen schrijven is het belangrijk
dat het lesmateriaal vrij is van fouten in spelling en grammatica. Koppel fouten terug
naar de ontwikkelaar zodat het materiaal gecorrigeerd kan worden.
|
|
|
2.5
|
Taalgebruik is begrijpelijk en sluit aan bij de doelgroep en het doel van de les.
|
Basis
|
Het taalgebruik sluit aan bij het leesniveau en de kennis van de doelgroep. Het taalgebruik
is ook passend bij het doel van de les.
|
We bieden concrete tips waar op te letten. Daarbij is ook aandacht voor rijke teksten.
|
|
2.6
|
Het leermateriaal heeft een duidelijke structuur en tekstindeling.
|
Basis
|
Structuur helpt om informatie goed over te brengen. Denk hierbij aan duidelijke titels,
tussenkopjes, alinea’s, etc. Complexe informatie die uit verschillende onderdelen
bestaat, maakt gebruik van inleidingen.
|
We ontwikkelen een checklist om hierbij te ondersteunen. Deze zal onder meer gebaseerd
zijn op Maak Open en Doe mee van inclusiefpubliceren.nl en bijv. de checklist van Pharos.
|
|
2.7
|
Het leermateriaal is inclusief.
|
Plus
|
Het is belangrijk voor leerlingen om zichzelf vertegenwoordigd te zien in leermateriaal.
Het leermateriaal moet rechtdoen aan inclusiviteit.
|
We ontwikkelen een lijst met praktische tips op basis van het Hulpmiddel voor meer inclusieve schoolboeken.
|
|
3. Toegankelijkheid en gebruiksgemak
Deze criteria maken het leermateriaal gemakkelijk te gebruiken voor iedereen, ook
voor mensen met een beperking
|
|
3.1
|
Teksten zijn goed leesbaar
|
Basis
|
Het lesmateriaal voldoet aan de basiseisen voor de leesbaarheid van het lesmateriaal:
• Goed leesbaar lettertype en lettergrootte (Sleutel 1 en 2 van Doe mee)
• Voldoende contrast tussen tekst en achtergrond (Sleutel 3 Maak Open)
• Hanteer kleurgebruik dat geschikt is voor kleurenblinden. (Sleutel 1 Maak open)
|
We ontwikkelen een tool met tips/ handvatten om aan deze criteria te voldoen op basis
van Maak Open en Doe mee van inclusiefpubliceren.nl
|
|
3.2
|
Het digitale leermateriaal heeft een duidelijke en gebruiksvrien- delijke navigatiestructuur
|
Plus
|
Bijvoorbeeld: menustructuur website, inhoudsopgave document. Er wordt gebruik gemaakt
van gangbare structuren en visualisaties, zoals bijvoorbeeld een vergrootglas voor
de zoekbalk.
|
We bieden een checklist met tips hoe dit te bereiken.
|
|
3.3
|
Het leermateriaal is geschikt gemaakt voor het gebruiken van ondersteunende hulptechnologie
voor het lezen.
|
Plus
|
Het leermateriaal voldoet aan de belangrijkste tips voor het toegankelijk maken van
het leermateriaal zodat er gebruik gemaakt kan worden van ondersteunende hulptechnologie
voor het lezen.
• Bestandsnamen zijn betekenisvol en bevatten geen vreemde tekens. (Sleutel 3 Maak open)
• Links hebben een betekenisvolle naam. (Sleutel 4 Maak open)
• Klikbare afbeeldingen hebben een alternatieve, betekenisvolle tekst. (Sleutel 5 Maak open)
• Tekst is echt tekst. Er worden geen afbeeldingen van tekst gebruikt, tenzij dit
onderdeel is van een rijkere afbeelding. (Sleutel 6 Maak open)
• Webpaginatitels zijn betekenisvol en zijn in de code gemarkeerd. (Sleutel 9 Maak open)
• Koppen, labels en lijsten zijn betekenisvol en zijn in de code gemarkeerd. (Sleutel 10 Maak open)
• Video’s zijn ondertiteld. (Nog toevoegen: verwijzing naar tips hoe je dit kan regelen)
|
We ontwikkelen een tool met tips/ handvatten om aan deze criteria te voldoen op basis
van Maak Open en Doe mee van inclusiefpubliceren.nl
|
|
3.4
|
Er wordt aangegeven welke materialen en software(licenties) nodig zijn.
|
Plus
|
Bijvoorbeeld: boek, leskist, knutselmateriaal, Photoshop licentie.
|
|
|
4. Gebruikersrechten
Aandacht voor gebruikersrechten is belangrijk om te voorkomen dat het materiaal inbreuk
maakt op rechten van anderen en om ervoor te zorgen dat de licentievorm hergebruik
mogelijk maakt.
|
|
4.1
|
Het materiaal respecteert auteursrechten van anderen.
|
Basis
|
Denk aan bronvermeldingen, citaten, rechtmatig gebruik van afbeeldingen etc.
|
We bieden concrete tips/tools om zorgen van ontwikkelaars weg te nemen.
|
|
4.2
|
Het materiaal heeft een open licentie.
|
Basis
|
Het materiaal heeft een van de volgende licenties: CC-BY, CC BY-SA, CC 0 Alleen dan
is daadwerkelijk hergebruik en het mixen van materialen mogelijk
|
We bieden uitleg over licentievormen en welke vormen daadwerkelijk open gebruik mogelijk
maken.
|
|
4.3
|
Het materiaal is expliciet over de licentievorm.
|
Plus
|
Denk hierbij ook aan meervoudige licenties waarbij wellicht op de tekst een andere
licentie van toepassing is dan op de afbeeldingen. Dit moet op de juiste manier vermeld
worden in het materiaal.
|
We bieden uitleg over en het omgaan met meervoudige licenties.
|
|
5. Herbruikbaarheid
Als een materiaal een open licentie heeft, is het belangrijk dat deze ook in de praktijk
door anderen hergebruikt kan worden en dat hij/zij niet gehinderd wordt door betaalde
licenties/niet werkende links/audiovisuele elementen etc.
|
|
5.1
|
Materiaal (met een open licentie) maakt hergebruik mogelijk
|
Plus
|
Als materiaal een open licentie heeft, is het belangrijk dat het materiaal ook daadwerkelijk
open hergebruikt kan worden. Voorbeelden waarbij dit niet makkelijk mogelijk is:
• open materiaal dat gemaakt is in een tool/applicatie waardoor bij gebruik een betaalde
licentie nodig is
• gebruik van exotische bestandstypes voor audiovisueel materiaal zodat het materiaal
makkelijk op andere devices gebruikt kan worden
|
We hebben verschillende tools en checklists ontwikkeld, die horen bij dit kwaliteitsmodel.
|
|
5.2
|
Het materiaal is schoolonafhankelijk
|
Plus
|
Het lesmateriaal bevat geen teksten die alleen van toepassing zijn op de context van
de maker. Bijvoorbeeld niet: ‘Beste klas 1b’, ‘In week 37 kijk je in SOMtoday’
|
|
|
5.3
|
Bij gebruik van externe links is gelet op de toegankelijkheid en duurzaamheid ervan
|
Plus
|
Het materiaal bevat geen (potentieel) dode links of links naar content die alleen
toegankelijk is met bijvoorbeeld een account. Een link naar een privéwebsite vervalt
in het algemeen sneller dan een link naar een instituut.
|
|
|
5.4
|
Conctactgegevens zijn opgenomen in het leermateriaal
|
Plus
|
Om herbruikbaarheid mogelijk te maken is het belangrijk dat in het materiaal ook contactgegevens
zijn opgenomen van een auteur/redacteur/community die zich eigenaar voelt van het
materiaal. Personen die het materiaal willen hergebruiken kunnen hier dan terecht
met vragen of opmerkingen.
|
|
|
6. Vindbaarheid
Om ervoor te zorgen dat het leermateriaal ook vindbaar is door anderen is het belangrijk
dat het materiaal voorzien is van metadata. Deze metadata is de bron voor zoekmachines.
Metadata helpt ook bij een snelle eerste beoordeling van de geschiktheid van het materiaal
voor eigen gebruik.
|
|
6.1
|
Het materiaal is gemetadateerd met de vereiste basisset.
|
Basis
|
De volgende metadata is opgenomen:
• titel
• korte omschrijving
• grootte (element, serie elementen, les, lessenserie)
• type leermateriaal (bijv. Informatiebron, handleiding, etc.)
• leerniveau (schooltype)/leerjaar/bijzondere doelgroep
• vakgebied, in detail gespecificeerd
• taal (waarin het materiaal is geschreven)
• doelgroep (leerling, leraar, ouders)
• bron/rechthebbende
• licentie
• inloggen ja/nee
• kosten ja/nee
• trefwoorden (belangrijkste begrippen, doelen)
|
We hebben verschillende tools en checklists ontwikkeld, die horen bij dit kwaliteitsmodel.
|
|
6.2
|
Het materiaal is bovenop de basisset verrijkt met extra metadata die relevant is voor
het materiaal.
|
Plus
|
Het materiaal bevat metadata voor een aanzienlijk deel van de volgende metadata velden:
• kerndoelen/eindtermen/tussendoelen (formele leerdoelen)
• plaats/tijd van het leren
• werkvormen
• leraar- of leerlinggestuurd
• globale tijdsindicatie
• technisch formaat/bestandstype
• in welke mate is het leermateriaal geschikt voor gebruik door lerenden met een functiebeperking
|
We hebben verschillende tools en checklists ontwikkeld, die horen bij dit kwaliteitsmodel.
|