Beleidskader Beperkt Beveiligde Afdeling van het Gevangeniswezen

[Regeling vervallen per 02-11-2023.]
Geraadpleegd op 07-10-2024.
Geldend van 07-07-2022 t/m 01-11-2023

Origineel opschrift en aanhef

Beleidskader Beperkt Beveiligde Afdeling van het Gevangeniswezen

Inleiding

[Regeling vervallen per 02-11-2023]

Op 17 juni 2018 bood de Minister de Kamer de visie ‘Recht doen, kansen bieden; naar effectievere gevangenisstraffen’ aan. Een visie waarin een effectieve tenuitvoerlegging van gevangenisstraffen recht moet doen aan vergelding én bij moet dragen aan een veiligere samenleving door herhaald crimineel gedrag te voorkomen. Eén van de middelen om dit te bereiken is een goede re-integratie van (ex-) gedetineerden in de samenleving. Het beleid gaat ervan uit dat de kans op recidive kleiner wordt wanneer overheden en betrokken instanties investeren in een aantal basisvoorwaarden en daar al tijdens detentie mee beginnen. Re-integratie-maatregelen voor (ex-)gedetineerden zijn bedoeld om aan vijf basisvoorwaarden voor maatschappelijke (re-)integratie te voldoen, het hebben van een identiteitsbewijs, inkomen en huisvesting en toegang tot schuld-hulpverlening en zorg. Deze vijf punten worden als schakels gezien naar een succesvolle maatschappelijke re-integratie. In de handreiking Bestuurlijk akkoord, van 19 december 2019, is aan de vijf basisvoorwaarden ook het sociale netwerk toegevoegd. Het gevangeniswezen, de reclassering en de gemeente ondersteunen de gedetineerde bij het op orde krijgen van deze vijf basisvoorwaarden en het sociale netwerk. Dit gebeurt op een herstelgerichte wijze.

Verlof dient gekoppeld te zijn aan een re-integratiedoel. Ten aanzien van de basisvoorwaarden werk en inkomen is het mogelijk om re-integratieverlof voor extramurale arbeid toegekend te krijgen. Gedetineerden aan wie dit wordt toegekend worden geplaatst in een beperkt beveiligde afdeling (BBA). Dit alles wordt mogelijk gemaakt in de Wet straffen en beschermen, welke een ingangsdatum van 1 juli 2021 kent.

Voor u ligt het beleidskader voor de inrichting van de Beperkt Beveiligde Afdelingen zoals omschreven in de wet. Dit beleidskader is dé basis waarop vanaf 1 juli 2021 landelijk vormgegeven wordt aan de BBA.

1. Doel BBA

[Regeling vervallen per 02-11-2023]

De Beperkt Beveiligde Afdeling (BBA) heeft als doel om via een persoonsgerichte en trajectmatige aanpak re-integratieverlof in de vorm van extramurale arbeid, eventueel in combinatie met opleiding/zorg, te faciliteren in de regio en daarmee de gedetineerden via werk met een betere uitgangspositie op een betaalde baan na detentie succesvol en veilig te re-integreren in de samenleving.

De gedetineerde dient, naast het voldoen aan een aantal specifieke eisen, de verregaande vrijheden die gekoppeld zijn aan het toekennen van re-integratieverlof voor extramurale arbeid aan te kunnen om in aanmerking te komen voor plaatsing in een BBA. Het afwegingskader hiervoor is het gedrag tijdens detentie, de risicobeoordeling en de slachtofferbelangen.

Extramurale arbeid wordt in de Regeling tijdelijk verlaten van de inrichting (Rtvi) als volgt omschreven:

‘arbeid, verricht buiten de inrichting ten behoeve van een derde1, alsmede het volgen van een dagopleiding buiten de inrichting.’

2. Doelgroep, uitsluitingsgronden en selectiecriteria

[Regeling vervallen per 02-11-2023]

De basis voor dit hoofdstuk is de ministeriële Regeling selectie, plaatsing en overplaatsing van gedetineerden en de Regeling tijdelijk verlaten van de inrichting, (Paragraaf 3: Re-integratieverlof voor extramurale arbeid, de artikelen 20a en 20ab)

2.1. Doelgroep

[Regeling vervallen per 02-11-2023]

Voor een plaatsing op de BBA komen gedetineerden in aanmerking die gedurende de intramurale fase aantoonbaar actief gewerkt hebben aan minimaal de basisvoorwaarde werk en inkomen. Voor een succesvolle re-integratie is het noodzakelijk dat de gedetineerde op de dag van ontslag uit detentie inkomen heeft. Op de BBA streven we ernaar dat de gedetineerde met inkomen vanuit arbeid DJI verlaat.

2.2. Uitsluitingsgronden

[Regeling vervallen per 02-11-2023]

Naast de weigeringsgronden, zoals beschreven in artikel 4 van de Regeling tijdelijk verlaten van de inrichting, komt de gedetineerde niet in aanmerking voor re-integratieverlof voor extramurale arbeid als hij:2:

• • is geplaatst in het basisprogramma

• • is gedegradeerd

• • niet wil meewerken aan een betalingsregeling

• • een levenslange gevangenisstraf opgelegd heeft gekregen

• • een Tbs-maatregel opgelegd heeft gekregen

• • een ISD-maatregel opgelegd heeft gekregen

• • in een extra beveiligde inrichting of terroristen afdeling is geplaatst

• • is geplaatst in een penitentiair programma3

2.3. Selectiecriteria

[Regeling vervallen per 02-11-2023]

Om in aanmerking te komen voor re-integratieverlof voor extramurale arbeid dient de beoordeling van gedrag, risico’s en slachtofferbelangen, net zoals bij kort- en langdurend re-integratieverlof, tot een positief advies te leiden.

Hiervoor zijn onderliggende kaders4 opgesteld:

• • Checklist MDO/VC

• • Beleidskader gedrag gehele detentie

• • Handleiding en Draaiboek risicoscreener geweld (hierbij geldt dat de toetsing op het risico geweld een onderdeel is van de totale toetsing op risico’s)

• • Toetsingskader slachtofferbelangen

Indien er een advies van het OM en/of reclassering aanwezig is, dient deze bij de toetsing meegenomen worden.5

Het re-integratie verlof voor extramurale arbeid (en daarmee een plaatsing op de BBA):

• • wordt verleend voor minimaal de duur van 4 weken, het verlof duurt per dag maximaal de werk- en reistijd;

• • komt op zijn vroegst aan de orde bij een gevangenisstraf langer dan 6 maanden;

• • is maximaal 1/6 deel van de opgelegde straf voorafgaand aan het moment waarop de gedetineerde in aanmerking kan komen voor de voorwaardelijke invrijheidstelling dan wel de invrijheidstelling6;

• • heeft een maximum van 12 maanden;

Daarnaast gelden aanvullend de volgende randvoorwaarden, waarbij geldt dat de gedetineerde, bijgestaan door zijn casemanager, er zelf zorg voor heeft gedragen dat hij minimaal per basisvoorwaarde voldoet aan de voorwaarden zoals beschreven in onderstaande tabel (resultaatverplichting).

Basisvoorwaarde	Minimale vereisten
ID bewijs	Ten tijde van de plaatsing in de BBA is een geldig ID-bewijs aanwezig.
Onderdak	Bij plaatsing op de BBA hoeft nog geen onderdak geregeld te zijn, maar de doelen en acties om bij einde detentie onderdak te hebben, zijn opgenomen in het D&R plan. Voor de rechtactiviteit bezoek is het toegestaan één goedgekeurd verlofadres te hebben.
Schulden	Betalingsregeling is met het CJIB overeengekomen op basis van de te verwachte BBA-inkomsten, overige schulden zijn in kaart gebracht i.s.m. het RIC.
Werk en inkomen	– Gedurende de intramurale fase is (bij In-Made) aantoonbaar1 actief gewerkt aan de doelen op arbeid ná detentie zoals opgenomen in het D&R plan. De gedetineerde heeft laten zijn zien dat hij in staat is om zelfstandig contact te zoeken met een externe organisatie en te solliciteren en heeft daarmee een leer-/werkplek2 of dagopleiding in de regio geregeld3; – De leer-/werkplek sluit aan bij zijn re-integratiedoelen op arbeid na detentie. – Beschikt over het getuigschrift Algemene werknemersvaardigheden. – Bij een gevangenisstraf van meer dan 3 jaar beschikken over het getuigschrift Algemene werknemersvaardigheden én een getuigschrift van een profiel of een MBO-praktijkklaring, dan wel het maximaal haalbare4. Indien de gedetineerde reeds in het bezit is van diploma’s / certificaten die passen bij zijn doelen op arbeid ná detentie of al tijdens de BBA terug kan keren bij zijn ex-werkgever is dit niet van toepassing. – De screening van de externe organisatie heeft via de sr. casemanager plaatsgevonden door het RBBA, tevens is een getekende overeenkomst met de externe organisatie door tussenkomst van de sr. casemanager opgesteld; – Er zijn afspraken gemaakt voor een werkweek / dagopleiding van tenminste 32 uur, dan wel tenminste 26 uur in combinatie met opleiding en zorg; – Een eventueel extramuraal aanvullend opleidingstraject is naast het werk in de intramurale fase voorbereid en uitgewerkt in het D&R-plan. – Daarnaast is het voor het ontvangen van het basisuurloon nodig dat de gedetineerde beschikt over een Nederlandse bankrekening op eigen naam.
Zorg	Een extramuraal zorgtraject zoals geïndiceerd in het D&R-plan dient in de intramurale fase voorbereid en gepland te zijn, bijvoorbeeld noodzakelijke therapieën of behandelingen.
Sociaal netwerk	Niet van toepassing bij plaatsing, doelen en acties t.a.v. het sociale netwerk staan indien van toepassing opgenomen in het D&R-plan.
Algemeen	– De in het D&R-plan opgenomen gedragsinterventies zijn minimaal gestart. – Er is een getekende deelnameverklaring, inclusief afspraken Ex-Made toegevoegd aan het D&R-plan waarin de gemaakte afspraken t.a.v. de BBA-periode beschreven staan.

¹ Dit komt tot uiting in de resultaten op de behaalde doelen.

² Onder leer-/werkplek wordt verstaan: proefplaatsing /stage of betaald werk.

³ DJI dient er voor te zorgen dat de BBA’s zodanig gesitueerd worden dat elke gedetineerde naar een BBA kan nabij zijn eigen woonplaats. Nabij= streven naar maximaal 1 uur reistijd tussen de BBA en de leer-/werkplek of opleidingslocatie. Zie verder hoofdstuk 11 capaciteit.

⁴ Dit vraagt maatwerk per gedetineerde wat betreft wensen, mogelijkheden en beperkingen.

3. Toelating

[Regeling vervallen per 02-11-2023]

3.1. Re-integratieverlof

[Regeling vervallen per 02-11-2023]

De Wet straffen en beschermen kent drie vormen van re-integratieverlof:

• 1 kortdurend: begint en eindigt op dezelfde dag, geen maximum;

• 2 langdurend: met tenminste 1 overnachting, 3 nachten per maand, per jaar te verdelen in periodes van maximaal 8 aaneengesloten nachten per maand);

• 3 extramurale arbeid in de Beperkt Beveiligde Afdeling (BBA).

Het verlof wordt vastgelegd in het D&R-plan. Gedetineerden krijgen alleen nog verlof als dat verlof wordt gebruikt voor het realiseren van één of meer re-integratiedoelen uit het D&R-plan.

Verlofvorm	Beslissings- bevoegdheid
Kortdurend verlof	VD (< 2 jaar) SF (> 2 jaar, eerste aanvraag)
Langdurend verlof	VD (< 2 jaar) SF (> 2 jaar, eerste aanvraag)
Verlof voor extramurale arbeid	SF

De 3 vormen van re-integratieverlof kunnen naast elkaar voorkomen. Over het algemeen komt een gedetineerde eerst in aanmerking voor kortdurend re-integratieverlof, vervolgens voor langdurend re-integratieverlof en dan voor verlof voor extramurale arbeid met plaatsing in een BBA.

Op de BBA kan de gedetineerde ook kort- of langdurend re-integratieverlof op basis van re-integratiedoelen als onderdeel van het D&R-plan aanvragen. Dit wordt, indien van toepassing, ingetekend in het persoonlijke activiteitenprogramma van de gedetineerde, zie hoofdstuk 5. Re-integratiedoelen worden bij begin van de detentie opgesteld en indien nodig gaande de detentie aangevuld en/of bijgesteld. Re-integratiedoelen (waaronder ook herstelactiviteiten) zijn die doelen die bijdragen aan de vijf basisvoorwaarden (ID-bewijs, onderdak, werk en inkomen, schulden, zorg) en het sociaal netwerk. Het verlof wordt verwerkt in een verlofplan.

3.2. Besluit

[Regeling vervallen per 02-11-2023]

De gedetineerde doet voor het toekennen van het verlof voor extramurale arbeid een aanvraag bij zijn casemanager. De verlofaanvraag wordt besproken in het MDO en voorzien van een advies voorgelegd aan de vrijhedencommissie (VC). De Selectiefunctionaris (Sf) beslist gehoord hebbende de VD (middels de VC) namens de Minister over het toekennen van het verlof voor extramurale arbeid en daarmee een plaatsing in een BBA. De Sf controleert en beoordeelt inhoudelijk of aan alle selectiecriteria is voldaan. Een aanvraag voor het verlof voor extramurale arbeid kan op zijn vroegst zes weken vooraangaand aan de datum waarop de gedetineerde in aanmerking komt voor verlof voor extramurale arbeid ingediend worden bij de Sf.

Om tot een goede afweging te komen is van belang dat in het selectieadvies het gehele detentietraject t.a.v. het werken aan re-integratiedoelen en -acties is uitgewerkt én de uitkomst van de beoordeling op gedrag, risico’s en slachtofferbelangen is meegewogen.

Indien het re-integratieverlof voor extramurale arbeid wordt toegekend, wordt de gedetineerde geselecteerd voor een plaatsing op de BBA. Pas na plaatsing kan het re-integratieverlof voor extramurale arbeid starten. Mits het selectieadvies geen contra-indicaties kent, wordt tevens in de beschikking opgenomen dat het toegestaan is om op eigen gelegenheid van de zendende PI naar de BBA te reizen.

Als de maximale periode van 12 maanden re-integratieverlof voor extramurale arbeid is verlopen en een gedetineerde niet in aanmerking komt voor voorwaardelijke invrijheidstelling, kan de Sf in uitzonderlijke gevallen besluiten de duur van de extramurale arbeid met maximaal 24 maanden te verlengen. Een reden kan bijvoorbeeld zijn het niet beschikken over een goedgekeurd verblijfadres.

3.2.1. BBA en/of PP

[Regeling vervallen per 02-11-2023]

Als een gedetineerde in aanmerking komt voor re-integratieverlof voor extramurale arbeid én een penitentiair programma, bepaalt de Sf op basis van het advies van de VD welke modaliteit het wordt. Indien de gedetineerde een aanvraag voor een penitentiair programma heeft gedaan en de Sf besluit op dit verzoek negatief, kan indien van toepassing de Sf de gedetineerde adviseren alsnog een aanvraag te doen voor re-integratieverlof voor extramurale arbeid.

Zolang er sprake is van ‘lange PP’s’7, is het mogelijk BBA en PP te combineren. Elke verdeling in maanden is toegestaan, als de periodes voor BBA en PP bij elkaar opgeteld maar niet langer duren dan een zesde deel van de straf met een maximale duur van 12 maanden en de minimale duur van 4 weken per modaliteit wordt gehandhaafd.

Om te beoordelen welk traject het best past bij de re-integratie van de gedetineerde, geldt voor PP, dat aanvullend op de BBA-randvoorwaarden, er sprake moet zijn van:

• • een aanvaardbaar goedgekeurd verblijfadres;

• • naast het hebben van re-integratiedoelen op werk en inkomen dienen er ook re-integratiedoelen te zijn op het weer zelfstandig kunnen wonen, de thuissituatie en/of het opbouwen van het sociaal netwerk;

• • een afweging op de risico’s en de slachtofferbelangen i.r.t. de extra toe te kennen vrijheden.

4. Overplaatsing

[Regeling vervallen per 02-11-2023]

Ongewenst gedrag of ontoelaatbaar gedrag, conform het Toetsingskader promoveren en degraderen, maar ook het verliezen van de baan of ziekte kan tot overplaatsing naar regulier regime leiden.

Indien een gedetineerde zijn baan door overmacht kwijtraakt, dan heeft hij twee weken de tijd om een nieuwe werkgever te vinden en (indien beschikbaar) vrijwilligerswerk uit te voeren. Lukt dit niet, dan wordt de gedetineerde overgeplaatst naar een regulier regime (gevangenis).

Ontoelaatbaar gedrag leidt conform het Toetsingskader promoveren en degraderen direct tot degradatie naar het basisprogramma. Een voorwaarde voor deelname aan de BBA is plaatsing in het plusprogramma. Dit maakt dat ontoelaatbaar gedrag of degradatie door ongewenst gedrag het intrekken van het verlof tot extramurale arbeid tot gevolg heeft en daarmee tot een overplaatsing leidt. De VD is verantwoordelijk voor het besluit tot degradatie wegens ontoelaatbaar gedrag dan wel degradatie door ongewenst gedrag, legt de maatregel op en adviseert de Sf ten aanzien van de overplaatsing. De SF neemt hierover het besluit.

In onderstaande tabel is bovenstaande schematisch weergegeven.

Oorzaak	Gevolg	Besluit
Ontoelaatbaar gedrag	Overplaatsen	SF
Ongewenst gedrag	Rapporteren aan de directeur Afhankelijk van de ernst van de situatie, insluiten (m.u.v. rechtenactiviteiten en arbeid) of overplaatsen door tussenkomst van het MDO. Het gevolg is maatwerk.	VD of SF
Baan kwijt Ongewenst gedrag	Overplaatsen	SF
Baan kwijt Overmacht (langer dan 2 weken)	Overplaatsen	SF
Ziekte (langer dan 2 weken)	Overplaatsen	SF

N.B.

• • Indien een gedetineerde door ontoelaatbaar of ongewenst gedrag overgeplaatst is, dan kan hij op zijn vroegst na drie maanden opnieuw een aanvraag doen voor re-integratieverlof voor extramurale arbeid. Het D&R-plan wordt dan opnieuw beoordeeld. (artikel 20ab, vijfde lid, van de Rtvi)

• • Indien de gedetineerde door het verliezen van de baan door overmacht of door langdurige ziekte wordt overgeplaatst, dan kan hij z.s.m. na het vinden van werk of bij herstel een nieuwe (spoed) aanvraag doen. De gedetineerde wordt dan vooraan op de wachtlijst gezet.

5. Rechtactiviteiten en programma

[Regeling vervallen per 02-11-2023]

Extramurale arbeid is de belangrijkste dagbesteding op de BBA. Naast werken buiten de inrichting worden ook de rechtactiviteiten buiten de BBA uitgevoerd. Tevens is het mogelijk om aanspraak te maken op re-integratieverlof.

5.1. Rechtactiviteiten

[Regeling vervallen per 02-11-2023]

De gedetineerde die in een BBA wordt geplaatst, heeft recht op de activiteiten die genoemd worden in de Penitentiaire beginselenwet (Pbw), zoals het ontvangen van bezoek, telefoongebruik, geestelijke verzorging, bibliotheek, lichamelijke oefening/sport, educatie en recreatie. Het recht op luchten vervalt op werkdagen, maar blijft gehandhaafd voor de overige dagen.

Bij een plaatsing in de BBA is voldoende ruimte voor rechtactiviteiten conform de Pbw, waarvan een deel buiten de BBA zal plaatsvinden, op door de BBA vastgestelde locaties. Deze locaties dienen in de nabijheid van de BBA te liggen en dienen controleerbaar te zijn. Voor de rechtactiviteit bezoek kan de gedetineerden één goedgekeurd verlofadres hebben. Voor het deel aan rechtactiviteiten die buiten de BBA plaatsvinden hoeft geen separaat verlof voor aangevraagd te worden, dit wordt opgenomen in de deelnameverklaring. Het toekennen van het re-integratieverlof voor extramurale arbeid door de SF is inclusief deze uren. Kosten die gedetineerden maken voor het uitoefenen van deze rechtactiviteiten zijn voor de gedetineerden zelf en kan hij vanaf zijn eigen bankrekening betalen, hiervoor ontvangt de gedetineerde op de BBA 300% van het basisuurloon8.

(Huis)artsenbezoek vindt bij voorkeur buiten de gesloten inrichting plaats (strikte scheiding). Echter op de BBA valt de gedetineerde onder de zorg van DJI. De zorgverzekering is bij aanvang van detentie reeds opgeschort, dit blijft in de BBA gehandhaafd. Uitgangspunt is: (huis)artsenbezoek buiten de BBA bij de praktijk van de door DJI gecontracteerde (huis)arts. Afhankelijk van de contractuele afspraken met de betreffende (huis)arts in de regio kan voor een andere vorm gekozen worden. Strikte scheiding gesloten inrichting blijft hierbij een randvoorwaarde. Voor medicatie geldt hetzelfde, indien mogelijk dan dient medicatie buiten de inrichting bij een gecontracteerde apotheek afgehaald te worden, als alternatief kan gebruik gemaakt worden van de verstrekking van de medicatie vanuit de medische dienst.

In het D&R-plan is vooraf opgenomen hoe de rechtactiviteiten worden ingezet. Tussen de casemanager en de senior casemanager zijn vooraf individuele afspraken gemaakt met de BBA-gedetineerde over de invulling van de rechtactiviteiten en het persoonlijke activiteitenprogramma. Het is te allen tijde duidelijk, zoals opgenomen in het D&R-plan, waar een gedetineerde zich op welk moment van de dag bevindt.

5.2. Programma

[Regeling vervallen per 02-11-2023]

Het programma op de BBA start om 7:00 uur ’s ochtends en eindigt om 21:45 uur ’s avonds. Buiten deze tijden verblijft de gedetineerde op zijn kamer. Het is de gedetineerde enkel toegestaan om zijn kamer te verlaten om van en naar zijn werk te gaan bij afwijkende werktijden. Het activiteitenprogramma valt binnen het programma (m.u.v. afwijkende werktijden) en bestaat uit arbeid en het aanbod van rechtactiviteiten op basis van de Pbw. Het activiteitenprogramma is persoonsgebonden op basis van de in het D&R-plan vastgestelde recht- en re-integratieactiviteiten.

Arbeid maakt een wezenlijk onderdeel uit van het activiteitenprogramma: te weten tenminste 32 uur per week, dan wel tenminste 26 uur per week indien sprake is van een goedgekeurd D&R-plan dat ziet op het volgen van activiteiten die bijdragen aan recidivevermindering (zoals een onderwijs- of zorgprogramma)9.

Door de PI worden op de BBA geen activiteiten aangeboden c.q. georganiseerd. De gedetineerden zijn zelf verantwoordelijk voor hun bezigheden op de BBA. De invulling van de extramurale uren is opgenomen in het persoonlijk D&R-plan.

Activiteiten	Uren per week	Buiten de BBA
Verblijf op cel / kamer (9.25 uur per dag)	64.75
Arbeid en opleidingen buiten de inrichting	32
Reistijd PI – werk	8
Rechtactiviteiten
Recreatie	6
Persoonlijke verzorging, douchen en corvee	7
Luchten/ verblijf in de buitenlucht1	7
Sport / beweging	3,5	3,5
Geestelijke verzorging	1,5	1,5
Bibliotheek	1	1
Bezoek	2,5	2,5
Boodschappen (recreatie)	1,5	1,5
Educatie	ntb	ntb
Medische zorg	ntb	ntb
Subtotaal rechtactiviteiten	30	10
Overige uren (vrij te besteden op de BBA)	33.25
Totaal	168	10

¹ Op werkdagen is het recht om te luchten onderdeel van de reistijd PI-werk. Op niet-werkdagen is het mogelijk 1 uur te luchten op de door de BBA aangewezen luchtplaats.

² Hieronder valt ook een bezoek aan de kapper.

De vrij te besteden uren kunnen opgevuld worden door kort- of langdurend re-integratieverlof. Dit maakt onderdeel uit van het persoonlijke activiteitenprogramma van de gedetineerde. Uren t.b.v. rechtactiviteiten vervallen indien hier geen gebruik van gemaakt wordt en zijn daarmee niet overdraagbaar naar een andere rechtactiviteit.

6. Personele bezetting

[Regeling vervallen per 02-11-2023]

6.1. HvB / Gevangenis

[Regeling vervallen per 02-11-2023]

In de intramurale fase wordt de gedetineerde vanaf de integrale intake gekoppeld aan een casemanager. Op basis van een eerste trajectgesprek met de gedetineerde wordt een persoonlijk D&R-plan opgesteld. De gedetineerde is zelf verantwoordelijk voor het uitvoeren van zijn plan, de casemanager voert hier de regie op en begeleidt de gedetineerde. Samenwerking tussen de afdeling arbeid (naast de afstemming met de leefafdeling en overige ketenpartners) en de casemanager, door deelname aan voortgangsbesprekingen (trajectgesprek) over het D&R-plan, is een voorwaarde als het gaat om het afspraken van re-integratiedoelen op het gebied van de basisvoorwaarde werk en inkomen. Als een gedetineerde voldoet aan de eisen voor een plaatsing in de BBA, is de laatste stap het zoeken van een externe organisatie, vraag gestuurd, niet aanbod gestuurd.

6.2. Overdracht

[Regeling vervallen per 02-11-2023]

Het is van belang dat tijdig in de intramurale fase gesignaleerd wordt of gedetineerden voor fasering in aanmerking komen en vanaf welke datum. Voor plaatsing in een BBA is het randvoorwaardelijk dat minimaal voldaan wordt aan de voorwaarden van het hebben van werk. Dit vraagt om een tijdige voorbereiding. Op zijn vroegst is plaatsing in een BBA al na 5 maanden detentie mogelijk. Let op: plaatsing geschiedt pas op moment dat aan de voorwaarden is voldaan.

Zodra er sprake is van een overplaatsing naar een BBA spreken we van een zendende inrichting en een ontvangende inrichting. Vooraf afstemming tussen beide inrichtingen is een randvoorwaarde.

Bij plaatsing in de BBA draagt de casemanager van de zendende inrichting het D&R-plan over aan een sr. casemanager van de BBA.

6.3. BBA

[Regeling vervallen per 02-11-2023]

Op de BBA werken PIW’ers, sr. casemanagers en een afdelingshoofd. Grofweg kan er gezegd worden dat de PIW’er verantwoordelijk is voor de begeleiding intramuraal / op de leefafdeling. De PIW’er is verantwoordelijk voor de uitvoering van het programma en de controle op de rechtactiviteiten. De sr. casemanager heeft een toezichthoudende rol als het gaat om de (basis)voorwaarden t.b.v. de plaatsing op de BBA en heeft daarbij de contacten met de externe organisatie en overige ketenpartners. Dit alles onder de dagelijkse leiding van een afdelingshoofd.

Op de BBA wordt het trajectgesprek voortgezet, met de sr. CM als regievoerder. Input voor het trajectgesprek volgt uit de bevindingen (uit de rapportages) van de mentor, maar ook vanuit de voortgangsbesprekingen door de sr. CM met de externe organisatie.

7. Huisregels BBA

[Regeling vervallen per 02-11-2023]

De huisregels die gelden op de BBA zijn opgenomen in de Regeling model huisregels penitentiaire inrichtingen als bijlage II. Deze huisregels zijn vooraf in te zien door de gedetineerde. In de deelnameverklaring, welke onderdeel is van het plaatsingsbesluit door de Sf, is opgenomen dat de gedetineerde zich conformeert aan de huisregels op de BBA. Het niet nakomen van de afspraken kan leiden tot overplaatsing.

8. De leer-/werkplek en de verloning

[Regeling vervallen per 02-11-2023]

8.1. De leer-/werkplek

[Regeling vervallen per 02-11-2023]

Om te komen tot richtlijnen voor een plaatsing bij een al dan niet betalende externe organisatie10 wordt er gekeken naar de mate van geschiktheid van de gedetineerde en de arbeidsmarkt. In onderstaande matrix zijn deze twee indicatoren tegenover elkaar afgezet:

Kansrijk Krap Ruim

1 Plaatsing bij een betalende organisatie, zo mogelijk S-BB erkend leerbedrijf.	2 Streven naar 1, anders plaatsing niet-betalende organisatie • Tijdelijk (maximaal 3 maanden) • Sollicitatieplicht • in afstemming met gemeente (doorlopend re-integratietraject)
3 Streven naar 1, anders plaatsing niet-betalende organisatie • Tijdelijk (maximaal 3 maanden) • Sollicitatieplicht • in afstemming met gemeente (doorlopend re-integratietraject)	4 Plaatsing niet-betalende organisatie • gehele BBA-periode • in afstemming met gemeente (doorlopend re-integratietraject)

Kansarm

De matrix geeft richting aan het plaatsen van een gedetineerde op een onbetaalde dan wel betaalde leer-/werkplek bij een externe organisatie11.

De indicatoren kunnen als volgt gelezen worden:

• • De mate van arbeidsgeschiktheid van de gedetineerde, waarbij we spreken van een kansarme gedetineerde als het gaat om een gedetineerde met een beperkte verdiencapaciteit12, een gedetineerde die nog niet eerder heeft deelgenomen aan de arbeidsmarkt en ook niet volwaardig functioneert in de penitentiaire arbeid of een gedetineerde die na een lange gevangenisstraf in de luwte moet oefenen met de verantwoordelijkheden die bij een arbeidssituatie behoren. Een kansrijke gedetineerde wordt gezien als een gedetineerde die voldoende in staat is om (eventueel na een korte periode in de luwte) bij een reguliere werkgever te werken c.q. al eerder volwaardig aan de arbeidsmarkt heeft deelgenomen.

• • De arbeidsmarkt, waarbij een ruime arbeidsmarkt gezien wordt als een lagere kans op een betaalde baan na detentie (hoog werkloosheidspercentage) en waarbij een krappe arbeidsmarkt voldoende mogelijkheden biedt voor een betaalde baan (laag werkloosheidspercentage).

Hierbij gelden de volgende richtlijnen:

• • Gedetineerden die in kwadrant 1 zitten kunnen instromen in de BBA.

• • Voor de gedetineerden die in kwadrant 2/3/4 zitten geldt dat zij naar de BBA kunnen mits er een aantoonbare inspanning is t.a.v. het zoeken van een betalende organisatie, aansluiting is van de onbetaalde leer-/werkplek, bij de doelen op arbeid vanuit het D&R-plan en of er afstemming is geweest met de gemeente. Voorwaarde is dat de gemeente als ontvangende partij na detentie de onbetaalde leer-/werkplek erkent.

Op de BBA is plaats voor kansrijke en kansarme gedetineerden. Van belang is dat de gedetineerde een voldoende intrinsieke motivatie heeft en voldoende zelfredzaam is om aanspraak te maken op re-integratieverlof voor extramurale arbeid en daarmee een plaatsing op de BBA. Er dient perspectief te zijn op het hebben van werk na detentie. Twee sporen zijn hierin mogelijk, het bijna verzekerd zijn van een baan na detentie dan wel een begeleidend traject daarnaartoe.

Verder geldt:

• • Duur van de detentie / plaatsing op de BBA – bij een korte tijd op de BBA ligt de nadruk veelal op kwadrant 1 of 4. Bij een langere detentie kan uitgegaan worden van een meer gefaseerde aanpak, zoals in kwadrant 2 en 3.

• • Voor kwadrant 2 en 3 geldt dat dit een tijdelijk karakter heeft. In het D&R-plan dient opgenomen te staan welke stappen de gedetineerde gaat zetten en wanneer, om toch te komen tot een extramurale leer-/werkplek bij een betalende organisatie (kwadrant 1), met oog op een betaalde baan na detentie. Het aantal stappen en het moment is afhankelijk van de duur van detentie. De inspanningen die hierbij horen, zijn ter beoordeling aan het MDO, onvoldoende inspanning wordt gezien als ongewenst gedrag.

ZZP’er / eigen zaak

DJI gaat uitsluitend overeenkomsten aan met externe organisaties, niet met gedetineerden, het is daarom niet mogelijk om in de eigen zaak te werken. Indien een gedetineerde voor detentie als ZZP’er heeft gewerkt of een ambitie heeft om na detentie als ZZP’er te starten, dan kan dat vanuit de BBA indien hij een externe organisatie kan vinden waarbij hij de werkzaamheden via een leer-/werktraject kan uitvoeren.

Werken bij familie

Het werken bij familie is niet toegestaan. De risico’s13 vindt DJI te groot.

Gepensioneerden

AOW-gerechtigden kunnen deelnemen aan de BBA, mits zij voldoen aan de eisen. Ook voor deze groep geldt dat er doelen op arbeid na detentie moeten zijn. Bijvoorbeeld werken als aanvulling op het pensioen of het hebben van een zinvolle dagbesteding.

Thuiswerken vanuit de BBA

Mits passend in het traject van de gedetineerde, de branche, het vooruitzicht op duurzame baan na detentie en goede afspraken met de organisatie is het mogelijk om vanuit de BBA ‘thuis te werken’, op de kamer/cel. Uitgangspunt is dat de organisatie de middelen die hiervoor nodig zijn faciliteert, niet DJI.

8.1.1. Algemeen: Overeenkomst DJI-Organisatie

[Regeling vervallen per 02-11-2023]

In algemene zin is er op de BBA geen sprake van een detachering vanuit de PI of een arbeidsovereenkomst tussen de gedetineerde en een externe organisatie, het arbeidsrecht (bijvoorbeeld het recht op vakantie) geldt hier dus niet. Wel is er sprake van gedetineerdenarbeid.

DJI is verantwoordelijk voor een (gefaseerde) re-integratie en terugkeer in de maatschappij van gedetineerden. Vanuit de BBA worden gedetineerden in de gelegenheid gesteld gedetineerdenarbeid te verrichten, in de vorm van leer-/ werkactiviteiten bij een externe organisatie. De afspraken met de externe organisatie worden vastgelegd in de ‘Overeenkomst DJI – Organisatie’.

8.1.2. Overeenkomst DJI-Organisatie bij een arbeidsovereenkomst14

[Regeling vervallen per 02-11-2023]

Er kunnen bijzondere situaties voorkomen waarbij het voorkomt dat een gedetineerde reeds een arbeidsovereenkomst heeft, welke tijdens zijn detentieperiode slapend is gehouden of er zijn situaties waarbij een organisatie een gedetineerde al voor einde detentie een arbeidsovereenkomst wil aanbieden. Uiteindelijk het ultieme doel van de BBA, een betaalde baan na detentie. Indien dit het geval is, dan is het nodig maatwerk afspraken te maken met de externe organisatie. Hiervoor is een tweede overeenkomst DJI-organisatie opgesteld. Belangrijkste verschillen zijn:

• • De maximale vergoeding voor gedetineerdenarbeid van € 8.50 bruto per uur geldt hierbij niet. De organisatie dient minimaal het minimumloon te betalen, de hoogte van het loon wordt bepaald in overleg tussen de externe organisatie en de gedetineerde en opgenomen in een arbeidsovereenkomst tussen de gedetineerde en de organisatie.

• • Het loon, waarover door de werkgever alle sociale lasten betaald worden, wordt ten behoeve van de gedetineerd uitbetaald aan DJI, als tussenpersoon.

8.1.3. Afspraken externe organisatie

[Regeling vervallen per 02-11-2023]

Voordat overgegaan wordt tot het aangaan van een overeenkomst met een externe organisatie wordt een fysieke toets, een creditsafecheck en een politiescreening, uitgevoerd om de betrouwbaarheid van de externe organisatie vast te stellen. De uitkomst hiervan wordt door de sr. CM meegenomen naar het MDO.

In de overeenkomst worden vervolgens de afspraken, zoals deze zijn gemaakt door de sr. casemanager met de externe organisatie, vastgelegd. Deze afspraken gaan o.a. over:

• • de werktijden

• • de te verrichten leer-/werkactiviteiten

• • de vergoeding voor de inzet

• • de vergoeding voor de (eventuele) reiskosten15

• • de duur van de overeenkomst

Op de BBA behoort werken in het weekend, ‘s ochtends of ’s avonds tot de mogelijkheden, ook (incidenteel) overwerk of het werken in ploegendiensten is niet uitgesloten. Echter een voorwaarde hierbij is dat dit gebruikelijk is in de branche waar de gedetineerde zijn leer-/werkactiviteiten uitvoert. Tevens is het van belang dat dit gekoppeld is aan zijn re-integratiedoelen op de basisvoorwaarde werk en inkomen. De externe organisatie dient zich hierbij te allen tijde te houden aan de ATW (Arbeidstijdenwet).

De sr. casemanager maakt met de werkgever afspraken over de vergoeding voor de leer-/werkactiviteiten die de gedetineerde verricht.

De hoogte van vergoeding wordt in overleg met de externe organisatie bepaald aan de hand van de afgesproken leer-/werkactiviteiten van de gedetineerde en is gemaximaliseerd op een bedrag van € 8.50.

Vervoer

Vervoer naar en van de externe organisatie kan met de fiets (eventueel ter beschikking gesteld door de PI), de eigen auto of met het openbaar vervoer. Voorwaarden hiervoor staan opgenomen in de huisregels.

Verlof

Een verlofaanvraag16 bij de externe organisatie is enkel toegestaan wanneer hier een kort- of langdurend re-integratieverlof aan ten grondslag ligt en wanneer het continueren van de externe werkzaamheden hier niet mee te combineren is. Het is aan het MDO om te besluiten of een verlofaanvraag arbeid doorbrekend mag zijn. Het is aan de externe organisatie om de verlofaanvraag goed te keuren als het werk dit toelaat. Verlofuren worden niet doorbetaald. De gedetineerde stemt hierover af met de sr. CM.

Sluiting externe organisatie of school

Bij een bedrijfssluiting of sluiting van de school langer dan 3 werkdagen dient de gedetineerde een alternatief te zoeken voor minimaal 26 uur per week. Zie hiervoor ook: Hoofdstuk 4 Overplaatsing. De vrij te besteden uren bij een bedrijfssluiting of sluiting van de school t/m 3 werkdagen worden in overleg met de sr. CM en de mentor opgenomen in het persoonlijke activiteitenprogramma.

8.2. Verloning

[Regeling vervallen per 02-11-2023]

Op de BBA ontvangt de gedetineerde een vergoeding voor zijn leer-/ werkactiviteiten. De tarieven (zie paragraaf 8.1.3) die afgesproken worden met de externe organisatie komen geheel ten goede aan de gedetineerde.

Gedetineerden ontvangen op de BBA minimaal 300% van het basisuurloon17 als zakgeld, vermeerderd met de reiskostenvergoeding. Dit wordt wekelijks achteraf op hun privé bankrekening gestort. Het basisuurloon is vrij te besteden voor boodschappen, sport en overige activiteiten / uitgaven. Indien de gedetineerde meer verdient dan 300% van het basisuurloon, wordt het meerdere gereserveerd op een geblokkeerde rekeningcourant van de gedetineerde.

8.2.1. Inzet geblokkeerde vergoeding t.b.v. re-integratiedoelen

[Regeling vervallen per 02-11-2023]

Voor de besteding van het gereserveerde deel op de geblokkeerde rekeningcourant geldt de volgende prioritering:

• 1. Betalingsregeling CJIB, ten aanzien van verkeersboetes, schadevergoedingsmaatregelen, ontnemingsmaatregelen, dwangsommen, bestuurlijke boetes voor andere overheden, conform Rtvi.

• 2. Inzet t.b.v. re-integratiedoelen op de vijf basisvoorwaarden en het sociale netwerk.

Voor 1 geldt dat betalingsregelingen reeds gestart zijn tijdens de intramurale fase, dan wel herberekend zijn vanaf het moment dat de gedetineerde start op de BBA. De vergoeding die de gedetineerden ontvangen gaat immers tijdens de BBA-periode omhoog, vooraf dienen hier door de zendende inrichting / casemanager afspraken over gemaakt te worden. Deze afspraken zijn vastgelegd in het D&R-plan. Voor 2 geldt dat deze gelden tijdens of na detentie al benodigd kunnen zijn. De besteding daarvan is uiteindelijk de verantwoordelijkheid van de gedetineerden.

Tijdens detentie

Een verzoek van de gedetineerde om tijdens de detentie gebruik te maken van het geld op zijn geblokkeerde rekeningcourant, gaat in overleg met de sr. casemanager tijdens het trajectgesprek. De sr. casemanager neemt dit op in zijn D&R-plan als actie bij de doelen t.b.v. één van de basisvoorwaarden en bespreekt dit tijdens het MDO. Na akkoord MDO, kan de PIW’er via het SSC18 een verzoek tot uitbetaling doen.

Na detentie

Tijdens detentie is in kaart gebracht in samenwerking met de sr. casemanager voor welke re-integratiedoelen t.a.v. de basisvoorwaarden financiële middelen benodigd zijn. Hierbij kan gedacht worden aan het (door) betalen van huur, de inrichting van een woning of eventuele andere nazorgactiviteiten. Indien nodig wordt de gemeente ingeroepen voor de begeleiding tijdens en na detentie om de vergoeding die de gedetineerden voor zijn leer-/werkactiviteiten heeft ontvangen doelmatig in te zetten. Aan het einde van detentie maakt DJI het resterende geld over aan de gedetineerde.

8.2.2. Verloning bij ziekte

[Regeling vervallen per 02-11-2023]

In de regeling arbeid gedetineerden is opgenomen dat bij onvermijdbaar verzuim 80%19 van het basisuurloon wordt doorbetaald. Op de BBA gaat het dan om 80% van 300% van het basisuurloon.

9. Huisvesting en veiligheid

[Regeling vervallen per 02-11-2023]

De BBA heeft een beperkt beveiligingsniveau (artikel 13 lid 1a, van de Pbw). Dit maakt dat een deel van het dagprogramma buiten de inrichting plaats kan vinden. Voor het bepalen van het beveiligingsniveau en het ruimtelijk programma van eisen voor de BBA zijn o.a. de volgende eisen als uitgangspunt genomen.

• • Strikte scheiding, de BBA is bouwkundig en organisatorisch gescheiden van normaal beveiligde afdelingen. Het doel hiervan is te voorkomen dat contrabande of berichten tussen gedetineerden worden uitgewisseld. Dit juist ook ter bescherming van de BBA-gedetineerden.

• • Kamer/cel wordt niet afgesloten, gedetineerden worden niet ingesloten.

• • Gedetineerden hebben een sleutel van hun eigen kamer/cel.

• • Het is gedetineerden toegestaan een smartphone op de BBA te gebruiken, hoe hier mee om te gaan is uitgewerkt in de huisregels.

• • Cel inspecties zijn van toepassing.

• • Portiersfunctie20 is overdag aanwezig (aan- en afmelden) > aan en afmelden wordt geregistreerd d.m.v. biometrie.

• • ‘s Nachts zijn camera’s actief ten behoeve van het toezicht op de verkeersruimten, na afsluiten gebouw/afdeling wordt overgeschakeld naar de meldkamer.

• • Spreekruimte(s) is(zijn) aanwezig.

• • Op de BBA is meerpersoonscelgebruik mogelijk.

• • Op de BBA het mogelijk gebruik te maken van 4G.

Er wordt onderscheid gemaakt in BBA’s:

• • binnen de perimeter van een normaal beveiligde inrichting21: portiersfunctie en BAD zijn onderdeel van de totale complexbeveiliging.

• • buiten de perimeter (nabij de PI). Overdag is een portiersfunctie aanwezig (t.b.v. aan- en afmelden).

• • binnen de perimeter van een normaal beveiligde inrichting een apart gebouw waar een lager beveiligingsniveau voor geldt. Lokaal zal bekeken worden wat dit betekent voor de beveiliging.

De lokale situatie kan leiden tot aanvullende bouwkundige of elektronische of organisatorische maatregelen.

Hiermee wordt het beveiligingsniveau van de BBA (artikel 13 lid 1a van de Pbw) als volgt beschreven:

Niveau	Omschrijving	PBW	Niveau
BBA	Beperkt Beveiligde Afdeling	A	• Geen / beperkte barrière • geen of beperkte fysieke beveiligingsring, detectie of cameratoezicht; • geen of minimale omtrekbeveiliging / detectie; • grote mate van bewegingsvrijheid.

Origineel slotformulier en ondertekening

, 28 juni 2022

De Minister voor Rechtsbescherming,

Namens deze,

M. Schippers

Divisiedirecteur Gevangeniswezen en Vreemdelingenbewaring

1. In het beleidskader zal verder gesproken worden over een externe organisatie. ^ [1]
2. Artikel 16 Rtvi ^ [2]
3. Met uitzondering van de laatste bullet gelden deze uitsluitingsgronden ook voor kort en langdurend re-integratieverlof. Bij verlies van een aanvaardbaar verblijfadres is het voorstelbaar dat (een tijdelijke) overplaatsing naar een BBA wenselijk is om detentieschade te beperken, met in achtneming van het voldoen aan de voorwaarden en de geldende procedures. ^ [3]
4. De kaders zijn te vinden op de themapagina op het intranet over de Wet straffen en beschermen. ^ [4]
5. Reclasseringsadvies wordt nog afgestemd met de reclassering. ^ [5]
6. De (fictieve) einddatum is bekend. Indien deze datum wijzigt, wordt er een herberekening gedaan. ^ [6]
7. Hier is sprake van tot de ingangsdatum PP-wetgeving en gedurende het overgangsrecht. ^ [7]
8. Zie verder hoofdstuk 8. ^ [8]
9. Uitgangspunt is 32 uur dagbesteding, met een minimum van 26 uur arbeid. ^ [9]
10. Hiervan kan sprake zijn bij een proefplaatsing of stageplek. ^ [10]
11. Het werken binnen de muren van een PI, zoals bij het vergadercentrum of in een personeelskantine valt onder intramuraal werken, hiervoor kan geen verlof voor extramurale arbeid aangevraagd worden. De ‘Fabriek’ in Almelo wordt gezien als een externe organisatie en daarmee een plek om extramurale arbeid te kunnen verrichten. ^ [11]
12. Term uit de participatiewet. Daar spreek je van als iemand niet zelfstandig in staat is om het minimumloon te verdienen. ^ [12]
13. Hier gaat hierbij met name om het mogelijke gebrek aan een onafhankelijk toezicht. ^ [13]
14. Indien er sprake is van een arbeidsovereenkomst met uitzendbeding wordt er een Overeenkomst DJI-organisatie opgesteld waarin DJI afspraken maakt met zowel de organisatie als de intermediair. ^ [14]
15. Indien een externe organisatie geen reiskosten vergoed, maar een gedetineerde deze wel heeft, dan kan hij hiervoor een beroep doen op het gereserveerde geld op zijn geblokkeerde rekeningcourant. ^ [15]
16. Het vrij vragen voor een niet-erkende feestdag valt hier tevens onder. ^ [16]
17. Regeling arbeidsloon gedetineerden ^ [17]
18. Via het formulier ‘aanvraag overboeking van RC naar bankrekening’ op het serviceportaal. ^ [18]
19. Conform regeling arbeid gedetineerden, wordt mogelijk 70%. ^ [19]
20. Primair kan dit een PIW’er zijn, afhankelijk van de bouwkundige situatie kan gekozen worden voor de inzet van een complexbeveiliger. ^ [20]
21. Uitgangspunt is dat dit niet kan in een locatie die op grond van de circulaire GVM is aangewezen als zgn. GVM-hoog-inrichting. ^ [21]