In alle gevallen spelen onderstaande factoren een rol bij de weging of vervolging
bij strafbare en bewijsbare feiten opportuun is. Daarnaast zijn de wegingsfactoren
van belang indien een selectie gemaakt moet worden in verband met het grote aantal
strafbare uitingen waarvan aangifte is gedaan of bij uitingen die, bijvoorbeeld, onderdeel
zijn van een groter geheel zoals een discussie of een website over een bepaald onderwerp
(denk hierbij aan uitingen op internet en sociale media).
Waar een strafbaar en bewijsbaar discriminatiefeit of codis-feit een grote maatschappelijke
impact heeft (gehad) neemt de opportuniteit tot vervolging toe. Deze impact maakt
immers dat de inbreuk op het beschermde belang groter is, of dat daarvoor meer gevaar
te verwachten is. De volgende wegingsfactoren spelen een rol bij de vraag of er sprake
is van een grote maatschappelijke impact:
-
• De ernst van het feit;
-
• Verspreiding in plaats en tijd (reikwijdte) binnen de Nederlandse rechtsorde;
-
• Omstandigheden (hoeveelheid en stelselmatigheid);
-
• Maatschappelijke onrust bij (delen van) de bevolking.
Aan de andere kant dient bij de beslissing tot vervolging meegewogen te worden:
-
• De repercussies die de verdachte als gevolg van zijn strafbaar handelen reeds heeft
ondervonden;
-
• Of toenadering heeft plaatsgevonden tussen de verdachte en de groep of het slachtoffer
waartegen het discriminatiefeit of codis-feit was gericht.
In het geval dat andere dan strafrechtelijke middelen een meer betekenisvolle bescherming
aan de genoemde rechtsbelangen kunnen geven, zal voor strafrechtelijke inzet minder
snel plaats zijn.
Wanneer uitingen of gedragingen tot gevolg hebben dat personen of groepen de facto
niet meer kunnen deelnemen aan het maatschappelijk debat en zich niet meer veilig
voelen, wordt afbreuk gedaan aan het maatschappelijk debat. Strafrechtelijk ingrijpen
kan dan geboden zijn. Anderzijds moet niet uit het oog worden verloren dat niet (strafrechtelijk)
ingrijpen in bepaalde situaties eveneens kan bijdragen aan de bescherming van het
debat; ook het in vrijheid kunnen deelnemen aan een publieke discussie over maatschappelijke
of politieke vraagstukken dient bij de beslissing om al dan niet tot vervolging over
te gaan als factor te worden gewogen.