Inkomstenbelasting, kapitaalverzekering eigen woning, spaarrekening eigen woning, [...] en vóór 2001 bestaande kapitaalverzekeringen in box 3

Geraadpleegd op 30-04-2024.
Geldend van 01-01-2013 t/m 31-03-2017

Dit onderdeel is (nog) niet in werking getreden; zie het overzicht van wijzigingen

1. Inleiding

Terugwerkende kracht

Voor dit onderdeel is een wijziging met terugwerkende kracht gepubliceerd. Zie opmerking onder de tekst voor nadere informatie.

In dit besluit zijn de beleidsstandpunten opgenomen op het terrein van kapitaalverzekeringen en de kapitaalverzekering eigen woning (KEW), spaarrekening eigen woning (SEW) en het beleggingsrecht eigen woning (BEW). Eenvoudshalve worden de KEW, SEW en BEW hierna tezamen KEW genoemd.

De beleidsstandpunten over de KEW zijn in beginsel van overeenkomstige toepassing op Brede Herwaarderingskapitaalverzekeringen die op basis van een gunstig premieverleden op grond van hoofdstuk 2, artikel I, onderdeel AL, eerste lid, tweede volzin van de Invoeringswet Wet IB 2001 op 31 december 2000 ‘op weg waren’ naar een uitkeringsvrijstelling. Dit wordt bij de beleidsstandpunten niet vermeld, alleen afwijkingen van dit uitgangspunt worden genoemd.

In dit besluit zijn nieuwe standpunten opgenomen of zijn standpunten aangepast over de volgende onderwerpen:

  • Gedeeltelijke afkoop; eerbiedigende werking voor bestaande overeenkomsten (2.3);

  • Overschrijding bandbreedte als gevolg van het aflopen van een rentevastperiode op de aan een KEW gekoppelde eigenwoningschuld (3.1.2);

  • Vervallen tijdklemmen voor Brede Herwaarderingskapitaalverzekeringen (4.2);

  • Premievrijmaking of verkorte premieduur voor een KEW (4.3).

Daarnaast zijn verschillende paragrafen in het hele besluit aangepast aan het vervallen van de tijdklemmen per 1 april 2017.

Door de gewijzigde wetgeving zijn de volgende standpunten vervallen:

  • Volgorde benutten vrijstellingen (4.2 oud);

  • Vrijstelling KEW wegens vervallen goedkoperwonenregeling (4.6 oud);

  • Vervallen tijdklemmen in specifieke situaties (4.7 oud).

Gebruikte begrippen en afkortingen

Afkortingen

Begrippen

  • KEW KEW, SEW of BEW tenzij anders vermeld

  • Aanbieder Verzekeraar, bank of beheerder van een beleggingsinstelling

  • Premie Premie of overgemaakt bedrag

  • Tot uitkering komen Tot uitkering komen of deblokkeren

  • Kapitaalsuitkering Reguliere uitkering, afkoopsom of deblokkering van het tegoed

  • Polis Polis of overeenkomst

  • Verzekeringsjaar Verzekerings- of contractjaar

  • Verzekeringnemer Verzekeringnemer of rekeninghouder

  • Brede Herwaardering Wet IB 1964; regime 1992 t/m 2000

  • Pré Brede Herwaardering Wet IB 1964; regime vóór 1992

Terugwerkende kracht

Stcrt. 2020, 62990, datum inwerkingtreding 11-12-2020, bevat een wijziging met terugwerkende kracht van deze tekst. Deze wijziging werkt terug tot en met 01-01-2013.

Na het vierde gedachtestreepje van de opsomming wordt één gedachtestreepje ingevoegd, luidende:

  • Aflossing voormalige eigenwoningschuld na het verstrijken van de maximale periode van renteaftrek (4.8)

Stcrt. 2020, 62990, datum inwerkingtreding 11-12-2020, bevat een wijziging met terugwerkende kracht van deze tekst. Deze wijziging werkt terug tot en met 01-01-2013.

Na het vierde gedachtestreepje van de opsomming wordt één gedachtestreepje ingevoegd, luidende:

  • Aflossing voormalige eigenwoningschuld na het verstrijken van de maximale periode van renteaftrek (4.8)

2. Voorwaarden KEW

[Treedt in werking op 24-05-2017]

Dit onderdeel is (nog) niet in werking getreden; zie het overzicht van wijzigingen

3. Voorwaarden voor premiebetalingen

[Treedt in werking op 24-05-2017]

Dit onderdeel is (nog) niet in werking getreden; zie het overzicht van wijzigingen

4. Vrijstellingen

4.1. Vrijstellingen bij minderjarige kinderen en partners

[Treedt in werking op 24-05-2017]

Dit onderdeel is (nog) niet in werking getreden; zie het overzicht van wijzigingen

4.2. Vervallen tijdklemmen voor Brede Herwaarderingskapitaalverzekeringen

[Treedt in werking op 24-05-2017]

Dit onderdeel is (nog) niet in werking getreden; zie het overzicht van wijzigingen

4.3. Premievrijmaking of verkorte premieduur KEW (geldt ook voor SEW, BEW en Brede Herwaarderingskapitaalverzekeringen)

[Treedt in werking op 24-05-2017]

Dit onderdeel is (nog) niet in werking getreden; zie het overzicht van wijzigingen

4.4. Vrijstelling bij fictieve kapitaalsuitkeringen; aflossingseis

[Treedt in werking op 24-05-2017]

Dit onderdeel is (nog) niet in werking getreden; zie het overzicht van wijzigingen

4.5. Geldgever is eerste begunstigde; fiscale genieter van de uitkering

[Treedt in werking op 24-05-2017]

Dit onderdeel is (nog) niet in werking getreden; zie het overzicht van wijzigingen

4.6. Waardeveranderingen tussen tijdstip van overlijden en tijdstip van aflossen eigenwoningschuld (alleen voor SEW’s en BEW’s)

[Treedt in werking op 24-05-2017]

Dit onderdeel is (nog) niet in werking getreden; zie het overzicht van wijzigingen

4.7. Ontbreken van een dubbele begunstiging voor kapitaalverzekering bij leven

[Treedt in werking op 24-05-2017]

Dit onderdeel is (nog) niet in werking getreden; zie het overzicht van wijzigingen

4.8. Aflossing voormalige eigenwoningschuld na het verstrijken van de maximale periode van renteaftrek

Terugwerkende kracht

Voor dit onderdeel is een wijziging met terugwerkende kracht gepubliceerd. Zie opmerking onder de tekst voor nadere informatie.

Terugwerkende kracht

Stcrt. 2020, 62990, datum inwerkingtreding 11-12-2020, bevat een wijziging met terugwerkende kracht van deze circulaire.divisie. Deze wijziging werkt terug tot en met 01-01-2013.

De paragraaf is nieuw toegevoegd.

Terugwerkende kracht

Voor dit onderdeel is een wijziging met terugwerkende kracht gepubliceerd. Zie opmerking onder de tekst voor nadere informatie.

De uitkeringsvrijstelling is van toepassing als de uitkering uit een KEW heeft gediend als aflossing van een eigenwoningschuld en aan de overige voorwaarden is voldaan. De rente over een bestaande eigenwoningschuld als bedoeld in artikel 10bis.1, eerste lid, Wet IB 2001 is maximaal 30 jaar aftrekbaar. De rente over een eigenwoningschuld als bedoeld in artikel 3.119a, eerste lid, Wet IB 2001 is maximaal 360 maanden aftrekbaar. Bij bijvoorbeeld omzettingen van een box 3-product in een KEW of bij opeenvolgende eigen woningen kan zich de situatie voordoen dat de maximale periode van renteaftrek al is verstreken vóórdat de KEW tot uitkering komt.

Vóór 1 januari 2013 verhuisde de schuld - voor zover deze niet werd afgelost - na het verstrijken van de maximale periode van renteaftrek naar box 3. In de praktijk was onduidelijk of de uitkeringsvrijstelling van toepassing was, als in die situatie met de KEW-uitkering de voormalige eigenwoningschuld werd afgelost. Daarom heb ik in 2009 in een persbericht1 aangegeven dat in die situatie de uitkeringsvrijstelling ook van toepassing kan zijn. Eenzelfde situatie kan zich voordoen na de wetswijzigingen per 1 januari 2013 waarbij het eigenwoningregime is gewijzigd. De schuld verhuist – voor zover deze nog niet is afgelost – na het verstrijken van de maximale periode van renteaftrek eveneens naar box 3.

De wetgever heeft ook met de wetswijzigingen per 1 januari 2013 niet beoogd in dit soort gevallen de uitkeringsvrijstelling niet van toepassing te laten zijn voor aflossing van een schuld, die uitsluitend door het verstrijken van de maximale periode van renteaftrek naar box 3 is verhuisd. Daarom keur ik op grond van de hardheidsclausule (artikel 63 AWR) het volgende goed.

Goedkeuring

Ik keur onder de volgende voorwaarde goed dat de uitkeringsvrijstelling van toepassing is als met de KEW-uitkering een voormalige eigenwoningschuld wordt afgelost die door het verstrijken van de maximale periode van renteaftrek naar box 3 is verhuisd.

Voorwaarde

Voor deze goedkeuring geldt de voorwaarde dat de KEW aan de overige voorwaarden van de uitkeringsvrijstelling (artikel 10bis.6 Wet IB 2001) voldoet.

Voorbeeld

A koopt in 2003 een woning. A financiert de aankoop van die woning met een aflossingsvrije lening. In 2012 sluit A een KEW af met een looptijd van 30 jaar. De rente voor de eigenwoningschuld is maximaal 30 jaar aftrekbaar en eindigt dus in 2033. Als A de aflossingsvrije lening in 2033 niet aflost, verhuist deze naar box 3. In 2042 komt de KEW tot uitkering, waarmee A de aflossingsvrije lening aflost. In deze situatie is de KEW-vrijstelling van toepassing, omdat de KEW aan de voorwaarden voldoet (zoals bandbreedte en maximale looptijd) en omdat er een voormalige eigenwoningschuld mee wordt afgelost die door het verstrijken van de maximale periode van renteaftrek naar box 3 is verhuisd.

Terugwerkende kracht

Stcrt. 2020, 62990, datum inwerkingtreding 11-12-2020, bevat een wijziging met terugwerkende kracht van deze tekst. Deze wijziging werkt terug tot en met 01-01-2013.

De tekst is nieuw toegevoegd.

5. Omzetting KEW

[Treedt in werking op 24-05-2017]

Dit onderdeel is (nog) niet in werking getreden; zie het overzicht van wijzigingen

6. Omzetting van vóór 1 januari 2001 bestaande kapitaalverzekering in KEW (onderdelen AL tot en met AP van de Invoeringswet)

[Treedt in werking op 24-05-2017]

Dit onderdeel is (nog) niet in werking getreden; zie het overzicht van wijzigingen

7. Vóór 2001 bestaande kapitaalverzekeringen die niet zijn omgezet in een KEW (onderdelen AL tot en met AP van de Invoeringswet)

[Treedt in werking op 24-05-2017]

Dit onderdeel is (nog) niet in werking getreden; zie het overzicht van wijzigingen

8. Ingetrokken regelingen

[Treedt in werking op 24-05-2017]

Dit onderdeel is (nog) niet in werking getreden; zie het overzicht van wijzigingen

9. Tijdstip van inwerkingtreding van het besluit

[Treedt in werking op 24-05-2017]

Dit onderdeel is (nog) niet in werking getreden; zie het overzicht van wijzigingen

  1. Nieuwsbericht 30 november 2009, ‘Aflossing spaarhypotheek blijft onbelast’, V-N 2009/62.11 ^ [1]
Naar boven