1. Beleid: actief en proactief
[Regeling vervallen per 01-09-2020]
De afgelopen jaren is het aantal media – waaronder de sociale media – en de diversiteit
van de media sterk gegroeid. Mede daardoor is de behoefte van burgers en journalisten aan informatie over onderzoeken en strafzaken gegroeid. Om in deze behoefte te voorzien,
zullen de politie en het OM in elke zaak de afweging maken welke informatie op welk
moment openbaar gemaakt kan worden.
OM en politie hanteren een (pro)actief en alert communicatiebeleid. Om de doelgroepen
te bereiken kan de hele bandbreedte aan communicatiemiddelen worden ingezet, inclusief
het internet en de sociale media. Voor al deze media gelden dezelfde hoge normen van
zorgvuldigheid, niet in de laatste plaats vanwege het permanente karakter van internet,
waarop elke berichtgeving uiteindelijk terechtkomt. De belangen van slachtoffers en
nabestaanden worden hierbij nadrukkelijk meegewogen. Ontwikkelingen in de berichtgeving
worden nauwgezet gevolgd om te kunnen bepalen of extra berichtgeving gewenst is om
de beeldvorming te corrigeren.
Actieve communicatie door OM of politie begint veelal met het uitbrengen van een persbericht
of een tweet. De politie meldt dagelijks in persberichten en tweets een veelheid aan
incidenten en aanhoudingen. Het OM brengt de media doorgaans via een persbericht op
de hoogte van de voortgang van het onderzoek in ernstige zaken. Grote belangstelling
voor een bepaalde zaak en onjuiste berichtgeving in de media kunnen reden zijn een
persbericht uit te brengen. Voor een meer uitvoerige toelichting op een zaak of een
onderwerp kan gebruik worden gemaakt van de website van het OM.
Ook wanneer het OM of de politie de media achteraf gezien (deels) onjuist heeft geïnformeerd,
met als gevolg onjuiste berichten in de media, wordt hiervan zo spoedig mogelijk melding
gemaakt aan de media. Het ligt voor de hand dat de partij die de onjuiste informatie
heeft gemeld de mededeling aan de media doet. Een dergelijke handelwijze levert een
bijdrage aan het vergroten van het vertrouwen van de burger in OM en politie. Vanzelfsprekend
dient onjuiste berichtgeving die nog niet tot publicatie heeft geleid bij het betreffende
medium te worden rechtgezet.
De maatschappelijke taak van het OM vraagt om een OM dat zichtbaar, merkbaar en herkenbaar
gericht is op de dader en staat voor het slachtoffer. Het persbeleid sluit daarbij
aan en draagt bij aan het verwezenlijken van deze ambities. Als strafrechtelijk handhaver
van de rechtsorde wil het OM een bijdrage leveren aan de maatschappelijke veiligheid.
Daarbij is samenwerking met bestuurlijke en private partners noodzakelijk. Zo nodig
stemmen politie en OM de inhoud van de communicatie en de timing ervan af met de relevante
partner.
Persvoorlichting wordt actief ingezet om samenhang tussen praktijk en beleid te tonen.
Concrete zaken worden zoveel mogelijk in de context geplaatst waarbij ook aandacht
wordt geschonken aan de lokale of landelijke beleidsprioriteiten.
Voorlichting over concrete onderzoeken of strafzaken geschiedt – doorgaans vanaf de
voorgeleiding aan de rechter-commissaris – door het parket dat voor de zaak verantwoordelijk
is.
OM en politie behandelen jaarlijks vele honderdduizenden zaken. Gezien de grote hoeveelheid
zaken is het praktisch gezien niet mogelijk alle acties van OM en politie te melden.
Er zal dus altijd een zekere selectie
moeten worden gemaakt. Bij de selectie zal met name de maatschappelijke onrust die
een zaak teweeg brengt of kan brengen leidend zijn.
Het OM voert een proactief persbeleid over landelijke of lokale thema’s. Dat wil zeggen
dat het OM, los van concrete strafzaken, over lokale of landelijke beleidsprioriteiten
communiceert met het doel om de burger in staat te stellen zich een adequaat beeld
te vormen van de context waarin het OM (toekomstige) concrete strafzaken afdoet.