A. Inleiding
De minister die het aangaat kan erkenning van beroepskwalificaties verlenen (Algemene wet erkenning EG-beroepskwalificaties art. 5, eerste lid ). Zulks ter uitvoering van de richtlijn nr. 2005/36/EG van het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie van 7 september 2005 betreffende de erkenning van beroepskwalificaties. De minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW ) is verantwoordelijk voor de beroeps-kwalificaties betreffende de gezondheid en veiligheid op het werk. De minister van SZW heeft de erkenning van beroepskwalificaties aan de certificerende en keuringsinstanties (CKI’s) gedelegeerd. Een CKI moet daarom aan zich in Nederland vestigende of duurzaam werkzaam zijnde beroeps-beoefenaren uit andere EU-landen desgevraagd een erkenning van EG-beroepskwalificaties verlenen, mits zij voldoen aan de daartoe gestelde eisen. Bij EU-landen gaat het om lidstaten van de Europese Unie en andere staten die partij zijn bij de Overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte, en Zwitserland.
De beroepskwalificaties betreffen het bezit van een door het Arbowet- en regelgeving vereist certificaat. De aanvrager moet aantonen dat hij aan de vereisten ten aanzien van oorsprong en herkomst voldoet door aan de CKI de benodigde documenten te overleggen. Hiertoe kunnen behoren een paspoort, Europees identiteitsbewijs en verblijfspapieren. De aanvrager kan volstaan met het overleggen van een duidelijk leesbare kopie van de documenten.
De aanvrager moet voorts aantonen dat hij aan de vereisten van het gereglementeerde beroep of de beroepservaring voldoet door aan de CKI de benodigde documenten te overleggen. Hiertoe kunnen behoren een door het bevoegd gezag afgegeven bekwaamheidsattest of andere bewijsstukken ten aanzien van opleiding en beroepservaring. De aanvrager kan volstaan met het overleggen van een duidelijk leesbare kopie van de documenten.
Komt de Arbeidsinspectie op een arbeids-/bouwplaats dan dient een werknemer (of zzp’er) als sprake is van een gereglementeerd beroep desgevraagd zijn certificaat te laten zien. Dat geldt ook voor de duurzaam in Nederland werkzame (buitenlandse) beroepsuitoefenaar of Nederlandse beroepsuitoefenaar met een buitenlands certificaat. Om die reden moet de duurzaam in Nederland werkzame (buitenlandse) beroepsuitoefenaar zich dan ook vooraf richten tot de CKI voor afgifte van een Nederlands certificaat. Verder geldt als regel dat de duurzaam in Nederland werkzame (buitenlandse) beroepsuitoefenaar over voldoende beheersing van de Nederlandse taal moet beschikken om:
Indien slechts sprake is van incidentele, tijdelijke werkzaamheden hoeft de beroepsbeoefenaar geen erkenning van EG-beroepskwalificaties aan te vragen (Algemene wet erkenning EG-beroepskwalificaties art. 22), tenzij sprake is van een gereglementeerd beroep, waarvan op grond van artikel 27 eerste lid, van de Algemene wet erkenning EG-beroepskwalificaties is vastgesteld dat dit ernstige risico’s voor de publieke veiligheid en gezondheid kan opleveren. De tijdsduur bij welke werkzaamheden als tijdelijk, incidenteel kunnen worden aangemerkt is uitgewerkt in een handhavinginstructie van de Arbeidsinspectie.
B. Afgifte Nederlands certificaat; eisen aan de CKI
De CKI moet beschikken over een (op schrift gestelde) procedure waarin invulling is gegeven aan de navolgende eisen en waarbij rekening is gehouden met hetgeen bij de verschillende eisen als toelichting is opgenomen.
EIS1
De CKI moet voor de toelating van de aanvrager tot de procedure voor erkenning van EG-beroepskwalificaties in staat zijn om te beoordelen of de aanvrager:
Zie verder de Alg. Wet erkenning EG-beroepskwalificaties (Stb. 2009, 616) en richtlijn nr. 2005/36/EG van het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie van 7 september 2005 betreffende de erkenning van beroepskwalificaties (PbEU L 255).
EIS 2
De CKI moet een lijst bijhouden van mogelijke staten en landen van oorsprong en herkomst wier onderdanen toegang hebben tot de erkenning van de EG-beroepskwalificaties. De CKI kan deze lijst ‘werkendeweg’ ontwikkelen aan de hand van feitelijke verzoeken om wederzijdse erkenning zoals de CKI die ontvangt of heeft ontvangen.
EIS 3
De CKI moet een lijst bijhouden van de mogelijke staten van oorsprong en herkomst waar de betreffende persoonscertificaten zijn gereglementeerd. De lijst omvat tevens een inventarisatie van de bekwaamheidsattesten die te doen gebruikelijk worden afgegeven door het bevoegde gezag in staten waar het beroep niet gereglementeerd is. De CKI kan deze lijst ‘werkendeweg’ ontwikkelen aan de hand van feitelijke verzoeken om wederzijdse erkenning zoals de CKI die ontvangt of heeft ontvangen.
EIS 4
De CKI moet een overzicht bijhouden van de relevante beroepskwalificaties uit de betrokken staten, waarbij wordt vermeld welke beroepskwalificaties gelijkwaardig zijn en op welke beoordelingseisen de beroepskwalificaties afwijken van de eindtermen en toetstermen van de certificatieschema’s die door de minister van SZW zijn vastgesteld. De CKI kan deze lijst ‘werkendeweg’ ontwikkelen aan de hand van feitelijke verzoeken om wederzijdse erkenning zoals de CKI die ontvangt of heeft ontvangen.
EIS 5
De CKI moet de geregistreerde gegevens toegankelijk maken voor publieke toezichthouders.
EIS 6
De CKI moet beroepsbeoefenaren die duurzaam in Nederland werkzaam willen zijn op verzoek de erkenning van EG-beroepskwalificaties verlenen, indien één van de onderstaande situaties van toepassing is:
• de beroepsbeoefenaar is in bezit van een opleidingstitel die of een door het bevoegd gezag in een andere betrokken staat dan Nederland afgegeven bekwaamheidsattest dat blijk geeft van een beroepskwalificatieniveau dat ten minste gelijkwaardig is aan het in Nederland vereiste niveau (Algemene wet erkenning beroepskwalificaties art. 6, lid 1);
• de buitenlandse beroepsbeoefenaar beschikt blijkens bewijsstukken van daadwerkelijk en geoorloofde uitoefening van het beroep over relevante beroepservaring van ten minste twee jaar voltijds gedurende de tien jaar voorafgaand aan de aanvraag in zijn staat van herkomst, zijnde een lidstaat van de Europese Unie, andere staat die partij is bij de Overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte, of Zwitserland, waar het beroep niet is gereglementeerd, maar de aanvrager is wel in bezit van een door het bevoegd gezag van die staat afgegeven bekwaamheidsattest dat blijk geeft van een ten minste gelijkwaardig beroepskwalificatieniveau en dat tevens aantoont dat de aanvrager is voorbereid op de uitoefening van het beroep (Algemene Wet rekening beroepskwalificaties art. 6 , lid 2).
EIS 7
Een eventueel aanvullend examen dan wel een stage kan, afhankelijk van de vakbekwaamheid van de kandidaat op grond van zijn bekwaamheidsattest en beroepservaring, betrekking hebben op de volgende onderdelen:
• kennis van Nederlandse veiligheidsvoorschriften en relevante wet- en regelgeving;
• kennis en vaardigheden waarin het bekwaamheidsattest en de beroepservaring van de kandidaat wezenlijk verschillen met de eindtermen en toetstermen van het certificatieschema.
EIS 8
De certificerende instelling verstrekt een certificaat op grond van erkenning, indien de kandidaat voldoet aan de volgende voorwaarden:
• hij heeft in voorkomende gevallen alle onderdelen van het aanvullende examen met goed gevolg afgelegd dan wel de noodzakelijk geachte stage doorlopen;
• hij beschikt over de voor het betreffende persoonscertificaat voorgeschreven ervaring.
Het voldoen aan de criteria wordt aangetoond met de volgende documenten:
Het aanvullend examen kan mondeling of schriftelijk zijn en wordt in de Nederlandse taal afgenomen. De CKI neemt hierbij de afhandelingtermijnen in acht zoals die gelden op grond van de Algemene wet bestuursrecht.
EIS 9
De certificerende instelling moet beoordelen of de kandidaat de Nederlandse taal beheerst op het niveau zoals bedoeld in art. 1.5f van het Arbeidsomstandighedenbesluit.
EIS 10
DE CKI wijst de aanvrager er schriftelijk op dat hij tegen beslissing van de CKI, binnen 6 weken, bij de CKI bezwaar aan kan tekenen tegen de beslissing van de CKI. Tegen een beslissing door de CKI op een bezwaar staat beroep open bij de rechtbank, sector bestuursrecht (eveneens binnen 6 weken).
EIS 11
De CKI moet voor de erkenning van beroepskwalificaties een specifiek stroomschema opstellen dat is gebaseerd op het onderstaande algemene model dat door de Europese Unie is verspreid.
Schets specifiek stroomschema
1.
Betreft de erkenning [...omschrijving beroep]?
Nee: Ga naar 3
Ja: Ga naar 2
2.
Is de kandidaat al opgenomen in het BIG-register [uitsluitend voor medische beroepen]?
Nee: Ga eerst naar de minister van VWS. Einde
Ja: Ga naar 4
3.
Betreft het een beroepskwalificatie (certificaat) waarvoor de CKI is aangewezen?
Nee: CKI is niet bevoegd. Neem contact op met CKI voor informatie als het toch werken onder overdruk betreft. Einde
Ja: Ga naar 4
4.
Is de kandidaat gevestigd in EU/EER-staat of Zwitserland of gelijkgesteld ivm verblijfstitels?
Nee: De Algemene wet erkenning EG-beroepskwalificaties is niet van toepassing. Ga naar 8
Ja: Ga naar 5
5.
Heeft de kandidaat in zijn land van herkomst door de autoriteiten afgeven beroepskwalificaties op grond van opleiding of examen (land waar het beroep gereguleerd is)?
Nee: Ga naar 6
Ja: Ga naar 7
6.
Heeft de kandidaat een door de autoriteiten van zijn land van herkomst afgegeven attest dat hij vakbekwaam is op grond van 2 jaar werkervaring in de afgelopen 10 jaar (land waar het beroep niet gereguleerd is)?
Nee: De Algemene wet erkenning EG-beroepskwalificaties is niet van toepassing. Ga naar 8
Ja: Ga naar 7
7.
Betreft het tijdelijke werkzaamheden?
Nee: Ga naar 8.
Ja: Ga naar 10.
8.
Heeft de kandidaat beroepskwalificaties die ten minste gelijkwaardig zijn aan de Nederlandse eisen (geen wezenlijke verschillen)?
Nee: Kandidaat moet een aanvullend examen doen resp. een stage doorlopen. De CKI moet de omvang van het examen resp. de stage voor zover mogelijk van te voren bekend maken. Ga naar 9.
Ja: De beroepskwalificaties figureren in dit geval op een lijst die de minister of de CKI bekend hebben gemaakt. Ga naar 11.
9.
Heeft de kandidaat het aanvullende examen met goed gevolg afgelegd resp. de stage doorlopen?
Nee: Kandidaat komt niet in aanmerking voor erkenning. Einde
Ja: Ga naar 11.
10.
Zijn er aspecten die de gezondheid van individuen kunnen schaden?
Nee: Kandidaat heeft vrije toegang tot de arbeidsmarkt. De AI wordt geïnformeerd. Einde.
Ja: Kandidaat moet een aanvullend examen doen dan wel een stage doorlopen. Ga terug naar 9.
11.
Kandidaat komt in aanmerking voor erkenning. Einde.