Publicatiepiek op wetten.overheid.nl.
Per 1 juli 2025 wordt er een groot aantal regelingen gewijzigd. Mogelijk zijn nog niet alle wijzigingen verwerkt op de datum van inwerkingtreding en ziet u een oude versie van de tekst. Raadpleeg bij twijfel de bekendmaking. Deze publicatiepiek vangt aan op 16 juni en zal tot 1 augustus 2025 duren.
Direct naar content

U bent hier:

  1. Zoeken
  2. Regeling
Zoek opnieuw

Noodwet voedselvoorzieningGeraadpleegd op 09-07-2025.
Geldend van 01-01-2015 t/m heden

Inhoudsopgave

Noodwet voedselvoorziening

Wijziging(en) op nader te bepalen datum(s); laatste bekendgemaakt in 1999. Zie het overzicht van wijzigingen.
Geraadpleegd op 09-07-2025.
Geldend van 01-01-2015 t/m heden

Origineel opschrift en aanhef

Wet van 12 december 1962, houdende verzekering van de voedselvoorziening in geval van oorlog, oorlogsgevaar of andere buitengewone omstandigheden

Wij JULIANA, bij de gratie Gods, Koningin der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, enz., enz., enz.

Allen, die deze zullen zien of horen lezen, saluut! doen te weten:

Alzo Wij in overweging genomen hebben, dat het noodzakelijk is regelen te stellen, ten einde in geval van oorlog, oorlogsgevaar of andere buitengewone omstandigheden de voedselvoorziening te verzekeren;

Zo is het, dat Wij, de Raad van State gehoord, en met gemeen overleg der Staten-Generaal, hebben goedgevonden en verstaan, gelijk Wij goedvinden en verstaan bij deze:

Hoofdstuk I. Begripsomschrijvingen

Artikel 1

  • 1 Voor de toepassing van het bepaalde bij of krachtens deze wet wordt verstaan onder:

    Onze Minister: Onze Minister van Landbouw en Visserij;

    landbouw: akkerbouw, weidebouw, veehouderij, pluimveehouderij, bijenhouderij, tuinbouw - daaronder begrepen fruitteelt en het kweken van bomen, bloemen en bloembollen -, teelt van griendhout en elke andere vorm van bodemcultuur met uitzondering van bosbouw;

    produkten:

    • a. alle voortbrengselen, welke, al dan niet na bewerking of verwerking, kunnen dienen als voedsel voor mens of dier, alsmede de bij bewerking of verwerking van die voortbrengselen verkregen derivaten en afvallen;

    • b. de niet reeds onder a begrepen, al dan niet bewerkte of verwerkte voortbrengselen van de landbouw en de visserij, alsmede de bij bewerking of verwerking van die voortbrengselen verkregen derivaten en afvallen.

  • 2 Voor de toepassing van het bepaalde bij of krachtens deze wet wordt mede verstaan onder:

    handelaren: tussenpersonen;

    visserij: mosselteelt, oesterteelt en viskwekerij.

Hoofdstuk II. Organen

Artikel 2

  • 1 Er is in iedere provincie een voedselcommissaris, die door Ons wordt benoemd en ontslagen.

  • 2 Onze Minister bepaalt het ambtsgebied van de voedselcommissaris, al dan niet in afwijking van het gebied van de desbetreffende provincie.

  • 3 De voedselcommissaris is, tenzij het tegendeel blijkt, onder de bevelen van Onze Minister belast met de uitvoering van de krachtens deze wet vastgestelde regelen.

Artikel 3

Onze Minister kan in door hem te bepalen gebieden voedselcommissarissen aanwijzen, die in die gebieden belast zijn met de uitvoering van krachtens deze wet vastgestelde regelen.

Hoofdstuk III. Buitengewone bevoegdheden

Artikel 4

  • 2 Wanneer het in het eerste lid bedoelde besluit is genomen, wordt onverwijld een voorstel van wet aan de Tweede Kamer gezonden omtrent het voortduren van de werking van de bij dat besluit in werking gestelde bepalingen.

  • 3 Wordt het voorstel van wet door de Staten-Generaal verworpen, dan worden bij koninklijk besluit, op voordracht van Onze Minister-President, de bepalingen die ingevolge het eerste lid in werking zijn gesteld, onverwijld buiten werking gesteld.

  • 4 Bij koninklijk besluit, op voordracht van Onze Minister-President, worden de bepalingen die ingevolge het eerste lid in werking zijn gesteld, buiten werking gesteld, zodra de omstandigheden dit naar Ons oordeel toelaten.

  • 5 Het besluit, bedoeld in het eerste, derde en vierde lid, wordt op de daarin te bepalen wijze bekendgemaakt. Het treedt in werking terstond na de bekendmaking.

  • 6 Het besluit, bedoeld in het eerste, derde en vierde lid, wordt in ieder geval geplaatst in het Staatsblad.

Artikel 6

[Wijziging(en) op nader te bepalen datum(s); laatste bekendgemaakt in 1995. Zie het overzicht van wijzigingen]

[Red: Dit artikel is nog niet in werking getreden; ingeval buitengewone omstandigheden dit noodzakelijk maken kan bij koninklijk besluit, op voordracht van Onze Minister-President, dit artikel in werking treden.]

  • 1 Onze Minister kan regelen vaststellen betreffende een of meer der in het tweede lid van dit artikel genoemde gedragingen.

  • 2 De in het eerste lid bedoelde gedragingen zijn: het telen, kweken, fokken, vangen, broeden, bereiden, vervaardigen, oogsten, voorhanden hebben, in voorraad hebben, bewaren, opslaan, inzamelen, bewerken, verwerken, gebruiken, verbruiken, vervoederen, verpakken, slachten, vervoeren, aanvoeren, veilen, ontvangen, afleveren, te koop aanbieden, kopen en vervreemden van produkten.

  • 3 Bij algemene maatregel van bestuur wordt bepaald, in welke gevallen Onze Minister regelen, bedoeld in het eerste lid, ten aanzien van ondernemingen, waarin daarbij aan te wijzen bedrijven op het gebied van industrie, handel en ambacht worden uitgeoefend, niet vaststelt dan in overeenstemming met Onze Minister van Economische Zaken.

Artikel 7

[Wijziging(en) op nader te bepalen datum(s); laatste bekendgemaakt in 1999. Zie het overzicht van wijzigingen]

[Red: Dit artikel is nog niet in werking getreden; ingeval buitengewone omstandigheden dit noodzakelijk maken kan bij koninklijk besluit, op voordracht van Onze Minister-President, dit artikel in werking treden.]

  • 1 Onze Minister kan regelen vaststellen betreffende de prijzen voor produkten.

Artikel 8

[Wijziging(en) op nader te bepalen datum(s); laatste bekendgemaakt in 1999. Zie het overzicht van wijzigingen]

[Red: Dit artikel is nog niet in werking getreden; ingeval buitengewone omstandigheden dit noodzakelijk maken kan bij koninklijk besluit, op voordracht van Onze Minister-President, dit artikel in werking treden.]

  • 1 Onze Minister kan regelen vaststellen betreffende het betalen van een geldsom ter zake van een of meer der in artikel 6, tweede lid, genoemde gedragingen.

  • 2 Onze Minister kan in door hem te bepalen gevallen of groepen van gevallen tot gehele of gedeeltelijke restitutie overgaan van hetgeen ingevolge het bepaalde krachtens het eerste lid is betaald.

Artikel 9

[Wijziging(en) op nader te bepalen datum(s); laatste bekendgemaakt in 1999. Zie het overzicht van wijzigingen]

[Red: Dit artikel is nog niet in werking getreden; ingeval buitengewone omstandigheden dit noodzakelijk maken kan bij koninklijk besluit, op voordracht van Onze Minister-President, dit artikel in werking treden.]

  • 1 Onze Minister kan regelen vaststellen, betreffende het bereiden, vervaardigen, voorhanden hebben, in voorraad hebben, bewaren, opslaan, bewerken, verwerken, gebruiken, verbruiken, vervoeren, ontvangen, afleveren, te koop aanbieden, kopen, huren, verhuren en vervreemden van:

    • a. grondstoffen, hulpstoffen en verpakkingsmateriaal voor produkten;

    • b. fust, machines, werktuigen en gereedschappen - alsmede onderdelen daarvan -, welke worden gebezigd bij het telen, kweken, fokken, vangen, winnen, broeden, bereiden, vervaardigen, oogsten, bewaren, opslaan, bewerken, verwerken, verpakken of slachten van produkten;

    • c. merken, kentekenen, alsmede stempels en andere werktuigen, waarmede merken en kentekenen kunnen worden vervaardigd of aangebracht, een en ander voorzover krachtens enige bepaling van deze wet regelen zijn vastgesteld betreffende het voorzien zijn van produkten, verpakkingsmateriaal en fust van zodanige merken of kentekenen, dan wel het voorzien zijn van produkten, verpakkingsmateriaal en fust van zodanige merken of kentekenen als vereiste wordt gesteld voor de bevoegdheid tot enige gedraging met betrekking tot die produkten, dat verpakkingsmateriaal en dat fust.

Artikel 10

[Wijziging(en) op nader te bepalen datum(s); laatste bekendgemaakt in 1999. Zie het overzicht van wijzigingen]

[Red: Dit artikel is nog niet in werking getreden; ingeval buitengewone omstandigheden dit noodzakelijk maken kan bij koninklijk besluit, op voordracht van Onze Minister-President, dit artikel in werking treden.]

  • 1 Onze Minister kan regelen vaststellen betreffende het ter beschikking houden van produkten en van goederen, bedoeld in artikel 9, voor of het inleveren daarvan bij een door hem aan te wijzen lichaam, orgaan of persoon.

  • 3 Voor de ingeleverde produkten en goederen wordt door Onze Minister de op het tijdstip van het opleggen van de verplichting tot inlevering voor die produkten en goederen krachtens artikel 7 of enig ander wettelijk voorschrift vastgestelde prijs uitbetaald of, bij het ontbreken daarvan, de dan in de betrokken bedrijfstak voor die produkten en goederen gebruikelijke prijs.

  • 4 Onze Minister kent aan degene, die ingevolge dit artikel produkten of goederen ter beschikking houdt en ten gevolge daarvan schade lijdt, welke redelijkerwijze niet of niet geheel te zijnen laste behoort te blijven, op zijn verzoek een naar billijkheid te bepalen schadevergoeding uit ’s Lands kas toe.

Artikel 11

[Wijziging(en) op nader te bepalen datum(s); laatste bekendgemaakt in 1962. Zie het overzicht van wijzigingen]

[Red: Dit artikel is nog niet in werking getreden; ingeval buitengewone omstandigheden dit noodzakelijk maken kan bij koninklijk besluit, op voordracht van Onze Minister-President, dit artikel in werking treden.]

  • 1 Krachtens de artikelen 6-10 vastgestelde regelen kunnen onder meer de bepaling inhouden, dat bij of krachtens die regelen gegeven voorschriften niet gelden, indien en voorzover vrijstelling of op aanvraag ontheffing of vergunning is verleend.

  • 2 Aan de vrijstellingen, ontheffingen en vergunningen kunnen voorschriften worden verbonden. Zij kunnen onder beperkingen worden verleend.

  • 3 De ontheffingen en vergunningen, zomede de restituties, bedoeld in artikel 8, tweede lid, kunnen worden ingetrokken, indien de te harer verkrijging verstrekte gegevens zodanig onjuist of onvolledig blijken, dat op de aanvraag een andere beslissing zou zijn genomen, als bij de beoordeling de juiste omstandigheden volledig bekend waren geweest.

Artikel 12

[Wijziging(en) op nader te bepalen datum(s); laatste bekendgemaakt in 1999. Zie het overzicht van wijzigingen]

[Red: Dit artikel is nog niet in werking getreden; ingeval buitengewone omstandigheden dit noodzakelijk maken kan bij koninklijk besluit, op voordracht van Onze Minister-President, dit artikel in werking treden.]

  • 1 Onze Minister kan bepalen, dat degenen, die een of meer der in artikel 6, tweede lid, en artikel 9, eerste lid, genoemde gedragingen verrichten of plegen te verrichten, verplicht zijn:

    • a. nauwgezet, volledig en naar waarheid aantekening te houden betreffende die gedragingen en daarbij de door Onze Minister of de door hem aangewezen lichamen, organen of personen gegeven voorschriften na te leven;

    • b. boeken en bescheiden betreffende die gedragingen aan de lichamen, organen of personen, die Onze Minister daartoe heeft aangewezen, op eerste vordering te tonen of tegen bewijs van ontvangst af te geven of te zenden.

Artikel 13

[Wijziging(en) op nader te bepalen datum(s); laatste bekendgemaakt in 1999. Zie het overzicht van wijzigingen]

[Red: Dit artikel treedt niet meer in werking. Het artikel is ingetrokken door Stb. 2014/571.]

  • 1 Onze Minister kan bepalen, dat verordeningen of andere besluiten, door een orgaan van een bedrijfslichaam krachtens deze wet, de Landbouwwet of de Wet op de bedrijfsorganisatie vastgesteld, geheel of gedeeltelijk worden geschorst. Hij kan in verband daarmee nadere regels vaststellen.

Artikel 14

[Wijziging(en) op nader te bepalen datum(s); laatste bekendgemaakt in 1999. Zie het overzicht van wijzigingen]

[Red: Dit artikel treedt niet meer in werking. Het artikel is ingetrokken door Stb. 2014/571.]

  • 1 Indien het naar het oordeel van het dagelijks bestuur van een bedrijfslichaam in een der gevallen, genoemd in het tweede lid van artikel 4, niet mogelijk is, dat het bestuur, een commissie uit het midden van het bestuur of een orgaan, bedoeld in artikel 88a van de Wet op de Bedrijfsorganisatie, bijeenkomt, oefent het dagelijks bestuur de aan het bestuur, die commissie of dat orgaan toekomende bevoegdheden uit.

  • 2 Indien het naar het oordeel van de voorzitter van een bedrijfslichaam in zodanig geval niet mogelijk is, dat het dagelijks bestuur bijeenkomt, oefent hij de aan het dagelijks bestuur toekomende bevoegdheden uit. Indien hij in zodanig geval tevens van oordeel is, dat tengevolge van bedoelde omstandigheden het bestuur, een commissie uit het bestuur of een orgaan, bedoeld in artikel 88a van de Wet op de Bedrijfsorganisatie, niet kan bijeenkomen, oefent hij ook de aan het bestuur, die commissie of dat orgaan toekomende bevoegdheden uit.

  • 3 Zo spoedig mogelijk legt het dagelijks bestuur, onderscheidenlijk de voorzitter aan het bestuur verantwoording af van hetgeen krachtens de vorige leden is verricht.

Hoofdstuk IV. Decentralisatie

Artikel 17

Bij algemene maatregel van bestuur worden regelen gesteld betreffende tegemoetkoming in de kosten van de krachtens dit hoofdstuk verleende medewerking.

Artikel 18

Bij algemene maatregel van bestuur wijzen Wij de autoriteiten aan, die onder daarbij vast te stellen regelen in enig gebied de bevoegdheden, welke krachtens deze wet, de Distributiewet, de Hamsterwet, de Vorderingswet, de Prijzennoodwet, de Landbouwwet en de Algemene douanewet aan Onze Minister toekomen, uitoefenen voor zolang in een der in artikel 4, tweede lid, genoemde gevallen de verbinding tussen dat gebied en Onze Minister verbroken is. Ons besluit wordt mede bekend gemaakt in de Staatscourant.

Hoofdstuk VI. Overige bepalingen

Artikel 22

  • 1 Zolang de artikelen 6-12 in werking zijn, is een ieder verplicht bij het verrichten van gedragingen, genoemd in artikel 6, tweede lid, ten aanzien van de desbetreffende produkten die zorg aan te wenden, welke onder de met betrekking tot de voedselvoorziening bestaande omstandigheden redelijkerwijze kan worden verwacht.

  • 2 Het bepaalde bij het vorige lid is van overeenkomstige toepassing bij het verrichten van gedragingen, in artikel 9, eerste lid, genoemd.

Artikel 23

  • 1 Onze Minister kan ten aanzien van degenen, die een of meer der in artikel 6, tweede lid, en artikel 9, eerste lid, genoemde gedragingen verrichten of plegen te verrichten, regelen vaststellen betreffende het beantwoorden van vragen en verstrekken van gegevens, welke naar het oordeel van Onze Minister nodig zijn ter voorbereiding of uitvoering van enige krachtens deze wet te nemen of genomen maatregel, aan lichamen, organen of personen, die Onze Minister daartoe heeft aangewezen.

Artikel 24

  • 1 Ieder, die ingevolge het bij of krachtens deze wet bepaalde in het bezit dient te zijn van een of meer bescheiden, is verplicht die bescheiden steeds bij zich te hebben bij gedragingen met betrekking tot welke het bezit van zodanige bescheiden verplicht is gesteld.

  • 2 Met het toezicht op de naleving van het bepaalde bij of krachtens deze wet zijn belast de bij besluit van Onze Minister of bij besluit van een in artikel 2 onderscheidenlijk artikel 3 bedoelde voedselcommissaris aangewezen personen.

Artikel 25

Het is verboden ter zake van een aanvraag om een ontheffing, vergunning of restitutie, onjuiste of onvolledige gegevens te verstrekken.

Artikel 26

  • 2 Voor de in bezit genomen produkten wordt als schadeloosstelling toegekend een bedrag, gelijk aan de prijs, onderscheidenlijk vergoeding, welke bij inlevering, onderscheidenlijk terbeschikkinghouding ter nakoming van een krachtens artikel 10 opgelegde verplichting zou zijn uitgekeerd, een en ander verminderd met de op de inbezitneming vallende kosten.

Artikel 27

Hetgeen krachtens artikel 8 is verschuldigd, kan door Onze Minister bij dwangbevel worden ingevorderd.

Artikel 29

  • 1 Indien in deze wet geregelde onderwerpen in het belang van een goede uitvoering van de wet nadere regeling behoeven, kan deze geschieden bij door Onze Minister vast te stellen regeling.

  • 2 Een gedraging in strijd met een bepaling in zodanige regeling is een strafbaar feit, voorzover uitdrukkelijk als zodanig aangeduid.

Artikel 31

Krachtens deze wet vastgestelde regelen treden, tenzij daarbij anders is bepaald, in werking met ingang van de dag na die van hun bekendmaking. Zij kunnen bepalen, dat zij onmiddellijk na hun bekendmaking in werking treden.

Artikel 32

  • 1 Besluiten, door Onze Minister krachtens de artikelen 2, 3, 6, 7, 8, 9, 10, 12, 23 en 29 vastgesteld, worden in de Staatscourant bekend gemaakt.

  • 2 Indien het landsbelang dit naar zijn oordeel noodzakelijk maakt, kan Onze Minister een besluit, bedoeld in het eerste lid, op andere wijze bekend maken.

Artikel 33

  • 1 Een bij of krachtens deze wet opgelegde verplichting vervalt van rechtswege voorzover het voldoen hieraan zou meebrengen dat niet kan worden voldaan aan een verplichting die voortvloeit uit de uitoefening van buitengewone bevoegdheden ten behoeve van de uitvoering van de militaire taak.

  • 2 Een bij of krachtens deze wet opgelegde verplichting die niet voortvloeit uit de uitoefening van buitengewone bevoegdheden ten behoeve van de uitvoering van de militaire taak, vervalt eveneens van rechtswege voorzover het voldoen hieraan zou meebrengen dat niet kan worden voldaan aan een verplichting die bij of krachtens deze of een andere wet is opgelegd in het belang van de bestrijding van een ramp, een zwaar ongeval of van een verstoring van de openbare orde of van ernstige vrees voor het ontstaan daarvan.

Artikel 35

  • 1 Deze wet kan worden aangehaald als: Noodwet voedselvoorziening.

  • 2 Met uitzondering van de artikelen 6-12 treedt zij in werking met ingang van de dag na de datum van uitgifte van het Staatsblad, waarin zij is geplaatst.

Origineel slotformulier en ondertekening

Lasten en bevelen, dat deze in het Staatsblad zal worden geplaatst, en dat alle Ministeriële Departementen, Autoriteiten, Colleges en Ambtenaren, wie zulks aangaat, aan de nauwkeurige uitvoering de hand zullen houden.

Gegeven ten Paleize Soestdijk, 12 december 1962.

JULIANA.

De Minister-President, Minister van Algemene Zaken,

J. DE QUAY.

De Minister van Landbouw en Visserij a.i.,

G. M. J. VELDKAMP.

De Minister van Justitie,

A. C. W. BEERMAN.

De Minister van Economische Zaken a.i.,

J. ZIJLSTRA.

De Staatssecretaris van Algemene Zaken,

N. SCHMELZER.

Uitgegeven de vijftiende januari 1963.

De Minister van Justitie,

A. C. W. BEERMAN.