Berichtgeving over incidenten en aanhoudingen
In vrijwel alle gevallen wordt de eerste woordvoering gedaan door de opsporingsinstantie.
Die woordvoering wordt in gevoelige zaken (zoals zedenzaken en zaken waarover maatschappelijke
onrust is ontstaan) altijd eerst afgestemd met het OM. Als een zaak gevoelig is, kan
ervoor worden gekozen de woordvoering vanaf het allereerste moment door het OM te
laten doen.
Berichtgeving na voorgeleiding rechter-commissaris
Vanaf het moment dat een verdachte wordt voorgeleid aan de rechter-commissaris, doet
het OM de woordvoering over de zaak.
Degene die namens het OM de media te woord staat is een functionaris met ervaring
in de omgang met de media. In maatschappelijk gevoelige zaken kan de hoofdofficier
van justitie of (in hoger beroep de) hoofdadvocaat-generaal een toelichting geven.
De beslissing van de rechter-commissaris om een verdachte al dan niet in bewaring
te stellen, wordt veelal door het OM aan de pers gemeld. Voor een toelichting op de
beslissing wordt verwezen naar de afdeling persvoorlichting van de Rechtspraak.
Het OM neemt vanuit zijn eigen verantwoordelijkheid de ruimte om in de media te reageren
op beslissingen van de Rechtspraak.
Berichtgeving na vervolgingsbeslissing
Het OM kan een genomen vervolgingsbeslissing aan de media melden nadat de verdachte
is geïnformeerd. Het OM kan daarbij een toelichting op de vervolgingsbeslissing geven.
Berichtgeving na afdoeningsbeslissing
Zaken die grote maatschappelijke en/of politieke belangstelling ondervinden en die
door het OM worden afgedaan, worden actief gemeld, bijvoorbeeld door middel van een
persbericht en feitenrelaas. Dat geldt ook voor schikkingen met (rechts)personen.
Bij hoge of bijzondere transacties wordt conform de Aanwijzing hoge transacties en bijzondere transacties een persbericht uitgebracht.
Berichtgeving na dagvaarding
Nadat de dagvaarding is uitgebracht kan het OM de dagvaarding toelichten en toelichten
waarom tot dagvaarden is overgegaan. Indien voorafgaand aan de zitting in de publieke
opinie een beeld over een zaak is ontstaan dat niet strookt met de feiten uit het
onderzoek, kan het OM in de media reageren. Uitgangspunt is dat een rechtszaak niet
in de media wordt gevoerd. Tevens is uitgangspunt dat vanaf het moment dat de dagvaarding
is uitgebracht er een grotere terughoudendheid wordt betracht met betrekking tot inhoudelijke
voorlichting over een zaak.
Berichtgeving tijdens de zitting
Naar aanleiding van het optreden ter zitting kan het OM een toelichting geven op het
eigen handelen en het handelen van functionarissen en instanties die onder het gezag
van het OM vallen. Slachtoffers en nabestaanden worden zoveel mogelijk afgeschermd.
De rechter of de voorzitter van de rechtbank of het hof heeft de bevoegdheid toestemming
te verlenen aan vertegenwoordigers van de audiovisuele media voor het filmen van de
opkomst van de rechtbank of het hof. Als die toestemming is gegeven, mag ook (gelet
op de publieke functie van een officier van justitie) de voordracht van de zaak én
het uitspreken van het requisitoir worden gefilmd. De (hoofd)officier van justitie
kan daarover in overleg treden met de president van de rechtbank en verzoeken om geen
beeld- en geluidsopnamen toe te staan van de officier van justitie op zitting.
Berichtgeving na de zitting
Na de openbare zitting kan het requisitoir door het OM worden toegelicht.