Goed ambtelijk handelen
[Regeling vervallen per 01-01-2020]
Het goed ambtenaarschap, zoals omschreven in artikel 50, eerste lid, van het Algemeen Rijksambtenarenreglement (ARAR), is mede ingevuld door de Modelgedragscode Integriteit Sector Rijk (Stcrt.
24 maart 2006, nr. 60 ). Deze code bestaat enerzijds uit een beschrijving van de kernwaarden
die als kader dienen voor het ethisch handelen van de organisatie en anderzijds uit
specifieke normen en spelregels. In de Modelgedragscode Integriteit Sector Rijk zijn
normen over de omgang met informatie (zorgvuldigheid en geheimhouding) en het gebruik
van e-mail, intranet en internetsysteem (zakelijk gebruik) opgenomen.
Het is mij gebleken dat het begrip ‘goed ambtenaarschap’ en de invulling daarvan in
de modelgedragscode onvoldoende duidelijkheid hebben gegeven over de omgang met incidentele
deskundigenrapporten en -adviezen . Het moge duidelijk zijn dat deze deskundigenrapporten en -adviezen in de besluitvorming
moeten worden betrokken en dat deze besluitvorming transparant is en inzichtelijk
voor de burger.
De Modelgedragscode Integriteit Sector Rijk kan in voorschriften in meer algemene
zin beschrijven hoe een ambtenaar zicht dient te gedragen. De modelcode bevat onder
andere een kernwaarde ‘professionaliteit en morele verantwoordelijkheid’ die ambtenaren
verplicht in alle situaties – en dus ook in situaties aangaande de omgang met deskundigenrapporten
en -adviezen – moreel verantwoord te handelen in het licht van het dienen van het
algemeen belang.
Meer specifiek volgt uit de kernwaarde zorgvuldigheid dat indien onderzoeksinformatie
beschikbaar is dat het duidelijk is dat deze informatie, in zo verre relevant, wordt
betrokken in het handelen en besluitvorming van de overheid. Uiteraard dient altijd
een weging van de beschikbare informatie plaats te vinden, maar het kan niet zo zijn
dat zonder enige afweging relevante onderzoeksinformatie buitenbeschouwing wordt gelaten.
Met het oog op het kunnen afleggen van verantwoording, dient de afweging reproduceerbaar
te worden vastgelegd indien besloten wordt onderzoeksinformatie buiten beschouwing
te laten.
Uit de kernwaarde betrouwbaarheid volgt dat het handelen en de besluitvorming van
de overheid inzichtelijk is voor de burger. De overheid dient dus bij het optreden
en besluitvorming ook aan de burgers aan te geven van welke relevante onderzoeksinformatie
gebruik is gemaakt en welke relevante onderzoeksinformatie buiten beschouwing is gelaten
en om welke reden dit is gebeurd.
Concreet betekent bovenstaande dat deskundigenrapporten of -adviezen niet ongemotiveerd
en/of ongedocumenteerd buiten beschouwing kunnen worden gelaten.
Ik verzoek u bovenstaande binnen u eigen organisatie uit te dragen.
Bij een eventuele brede actualisatie van de modelgedragscode zal bovenstaande aspect
worden meegenomen.
De aandacht voor de omgang met onderzoeksinformatie en de Modelgedragscode Integriteit
Sector Rijk biedt de mogelijkheid om bij de ambtenaren het bewustzijn te verhogen
over het verrichten van werkzaamheden en te handelen in het licht van het algemeen
belang. Ambtenaren dienen zich bewust te zijn van de risico’s en dilemma’s die zich
in het werk kunnen voordoen.
