Het CBR heeft de bevoegdheid om in bepaalde gevallen voor de beoordeling van de rijgeschiktheid een rapport van een medisch specialist te eisen (Wegenverkeerswet 1994, Reglement rijbewijzen). Deze bevoegdheid is bij het CBR ondergebracht bij de Divisie Rijgeschiktheid, waaronder de Units Medisch en Vorderingen ressorteren.
Unit Medisch behandelt aanvragen in de zogenoemde Eigen verklaringprocedure. Reden voor insturen van een Eigen verklaring zijn met name het doen van rijexamen, vernieuwing van een verlopen of ongeldig rijbewijs en een (vrijwillige) melding van twijfel aan de rijgeschiktheid bij geldig rijbewijs. De kosten van een medische rapportage, inclusief aanvullingen, zijn op wettelijk voorschrift voor de keurling en worden direct aan de medisch specialist betaald.
De Unit Vorderingen behandelt mededelingen van een vermoeden van ongeschiktheid of onvoldoende rijvaardigheid bij bezit van geldig rijbewijs. Deze mededelingen ontvangt het CBR meestal van de politie, maar soms ook van behandelend artsen die vanwege het grote belang van de verkeersveiligheid het beroepsgeheim doorbreken.
Een mededeling van het vermoeden van ongeschiktheid kan leiden tot een gedragsmaatregel (bijvoorbeeld Educatieve maatregel), maar ook tot een medisch onderzoek. In geval van onderzoek naar misbruik van alcohol of drugs, betaalt de keurling de kosten van de onderzoeksrapportage zelf. In andere gevallen (bijvoorbeeld black-out) betaalt de Minister van Infrastructuur en Milieu (I en M) de kosten. Betaling van de kosten gaat via het CBR, en het CBR betaalt de medisch specialist.
De tarieven die medisch specialisten in rekening mogen brengen voor een rapport in de Eigen verklaringprocedure of de Vorderingsprocedure worden jaarlijks vastgesteld door de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa).
Bij verwijzing door de Divisie Rijgeschiktheid van het CBR gelden twee hoofdprincipes. In voorkomende gevallen verwijst het CBR in de Eigen verklaringprocedure naar dezelfde medisch specialist indien deze reeds eerder in het kader van een Vorderingsprocedure een rapport opstelde. In de overige gevallen is de geografische beschikbaarheid het criterium.
Het rapport van de medisch specialist toetst de Divisie Rijgeschiktheid aan de Regeling eisen geschiktheid 2000, waarin de Minister van I&M de eisen aan de rijgeschiktheid heeft opgenomen (publicatie Staatscourant). Het CBR kan en mag van deze normen niet afwijken (vaste jurisprudentie Raad van State).