2. Etherpiraten (illegale omroep)
[Vervallen per 01-07-2014]
In het Nationaal Frequentieplan (NFP) zijn de frequenties tussen de 88,0 MHz en de 108,0 MHz, tussen de 174 MHz en de 230 MHz en tussen de 1452 MHz en de 1479.5 MHz in gebruik voor radio-omroep Voor het uitzenden van omroepprogramma’s – programma’s die ontvangen kunnen worden met radiotoestellen – is een vergunning voor het gebruik van een bepaalde frequentie vereist. Etherpiraten plegen ‘illegale omroep’: zij zenden doelbewust uit op een frequentie in de omroepband zonder dat daarvoor een vergunning is afgegeven. Deze omschrijving omvat elk illegaal gebruik van omroepfrequenties.
Bij vergunninghouders voor publieke of commerciële omroep, die bepalingen van hun vergunning overtreden is ander beleid van toepassing. Dergelijke overtredingen worden in alle gevallen bestuursrechtelijk afgedaan.
Illegale omroep wordt veelal gepleegd vanaf percelen die in eigendom zijn van degenen die illegaal uitzenden ofwel vanaf andermans of openbare grond, en dan veelal in groepsverband. Daarnaast wordt bij het illegaal uitzenden ook veelvuldig gebruik gemaakt van mobiele en/of afbreekbare antenne-installaties of gehuurde kranen, waarbij de uitzendlocatie regelmatig wordt gewijzigd om de pakkans te verkleinen.
Degene die anderen toestemming geeft om uit te zenden vanaf zijn grond, kan als medepleger of medeplichtige worden vervolgd. Dit geldt ook voor degene die een studio heeft ingericht vanwaar de illegale uitzending wordt gemaakt voor uitzending door een antennemast op een ander grondgebied. Hetzelfde geldt voor degene die de kraan of mast ter beschikking stelt indien hij wist dat de mast als antenne-installatie voor illegaal uitzenden zou worden gebruikt.
Wanneer in groepsverband een illegale uitzending wordt gepleegd is het van belang dat niet alleen proces-verbaal wordt opgemaakt tegen degene ‘achter de knoppen’ maar ook tegen andere betrokkenen. Zo veel mogelijk wordt beschreven wie hebben bijgedragen aan de illegale uitzending of deze mede mogelijk hebben gemaakt in de zin van het beschikbaar stellen van materiaal, geld, generatoren, zenders, antennemasten, kraan en dergelijke.
Handhaving
Tegen etherpiraten wordt strafrechtelijk opgetreden wanneer:
– er sprake is van een Prio 1-melding; of
– de bestuursrechtelijke aanpak niet effectief is gebleken (zie hoofdstuk 2); of
– er sprake is van ernstige verstoring van de openbare orde maar het geen Prio 1-melding betreft.
Veelal zenden etherpiraten niet bewust uit op frequenties van legale radiozenders. Als etherpiraten echter een frequentie dicht bij een legale zender kiezen, storen ze evenwel aanzienlijk. Het illegaal uitzenden op omroepfrequenties wordt strafrechtelijk gehandhaafd wanneer bestuursrechtelijk optreden niet effectief is gebleken. Het radiozendapparaat en toebehoren worden inbeslaggenomen in alle gevallen waarin strafrechtelijk wordt opgetreden.
Het bestuursrechtelijke sanctiebeleid bestaat uit waarschuwen (met aanzegging de uitzending te staken) en zo nodig beboeten en opleggen van een last onder dwangsom. Afhankelijk van de situatie wordt de waarschuwingsbrief uitgereikt (om de uitzending binnen een uur te beëindigen) of nagestuurd. Als de waarschuwingsbrief wordt uitgereikt en de uitzending gaat door, dan wordt er onmiddellijk gesanctioneerd. Afhankelijk van de aard en de ernst van de overtreding bedraagt de boete € 2500,– tot € 45.000,–.
De richteisen voor etherpiraterij zijn opgenomen in de Richtlijn voor strafvordering Telecommunicatiewet, basisdelict 1.