Bijlage 2. : Afstemmingsprotocol
[Regeling vervallen per 01-03-2008]
Inleiding
[Regeling vervallen per 01-03-2008]
Indien naar een voorval zowel een strafrechtelijk onderzoek door het Openbaar Ministerie
(OM) als een onderzoek door de Onderzoeksraad voor Veiligheid (Onderzoeksraad) wordt
uitgevoerd, dan kunnen zich complexe situaties voordoen. Het OM en de Onderzoeksraad
hebben namelijk beide vergaande bevoegdheden en het is te voorzien dat de wederzijdse
onderzoeken zich voor een deel op dezelfde aspecten zullen richten. Het is daarom
in dergelijke gevallen gewenst dat er afstemming plaatsvindt tussen OM en Onderzoeksraad
om zoveel mogelijk te voorkomen dat de voortgang van het ene onderzoek belemmeringen
ondervindt van het andere onderzoek. Het uitgangspunt daarbij is dat de Onderzoeksraad
en het OM primair elk hun eigen taakvervulling hebben en dat ze elkaar daarin niet
hinderen. Waar zinvol en mogelijk vindt samenwerking plaats, waarbij Onderzoeksraad
en OM elkaar zo veel mogelijk tegemoet komen, voor zover zwaarwichtige belangen van
(één van) beide zich daar niet tegen verzetten.
Ingevolge art. 24 van het Besluit Onderzoeksraad voor Veiligheid zijn de Onderzoeksraad en het OM een afstemmingsprotocol overeengekomen. Het protocol
voorziet in afspraken over de samenwerking en informatie-uitwisseling en geeft de
nodige handvatten voor nadere afstemming tussen Onderzoeksraad en OM in de gevallen
waarin zowel de Onderzoeksraad als het OM een onderzoek instellen naar een voorval.
Overleg
[Regeling vervallen per 01-03-2008]
Indien zowel de Onderzoeksraad als het OM een onderzoek instelt naar eenzelfde voorval
treden de verantwoordelijke vertegenwoordiger van de Onderzoeksraad en de betreffende
officier van justitie onverwijld met elkaar in contact teneinde overleg te plegen,
met inachtneming van dit protocol, over de inrichting van beide onderzoeken. In het
overleg worden in ieder geval afspraken gemaakt over de inhoud van de te verrichten
onderzoekshandelingen, de planning van deze onderzoekshandelingen in de tijd, de inbeslagneming
van zaken en de instelling van een periodiek afstemmingsoverleg gedurende beide onderzoeken.
Deze afspraken zullen steeds schriftelijk worden vastgelegd.
Informatie-uitwisseling
[Regeling vervallen per 01-03-2008]
Start van de afstemming
[Regeling vervallen per 01-03-2008]
Voor zowel de Onderzoeksraad als het OM geldt dat niet alle voorvallen worden onderzocht.
Daarom zal met het oog op de eventuele afstemming steeds per geval moeten worden nagegaan
of er door beide organisaties onderzoek wordt gedaan naar hetzelfde feitencomplex.
Het aantal strafrechtelijke onderzoeken dat onder verantwoordelijkheid van het OM
plaatsvindt is aanmerkelijk groter dan het aantal voorvallen dat de Onderzoeksraad
onderzoekt. Het ligt daarom voor de hand dat in beginsel vanuit de Onderzoeksraad
bij het OM zal worden nagetrokken of een te onderzoeken voorval ook strafrechtelijk
wordt onderzocht. Daartoe zal door/namens de betreffende vertegenwoordiger van de
Onderzoeksraad telefonisch contact worden opgenomen met het betreffende arrondissementsparket
van het OM.
Vorenbedoeld contact zal, om een optimale afstemming mogelijk te maken, in een zo
vroeg mogelijk stadium worden gelegd. Een telefoonlijst van de piketdiensten van de
arrondissementsparketten is als bijlage bij dit protocol gevoegd.
Met het oog op de onafhankelijke positie van de Onderzoeksraad is het niet wenselijk
dat de Onderzoeksraad bij het starten van een onderzoek altijd contact dient op te
nemen met het OM. Een dergelijk automatisme zou namelijk het beeld kunnen doen ontstaan
dat een – in de tijd gezien later gestart – strafrechtelijk onderzoek naar hetzelfde
voorval mogelijk geïnitieerd is door het afstemmingscontact van de Onderzoeksraad
met het OM en dat zou op zijn beurt de (algemene) bereidheid kunnen verminderen om
voorvallen onder de aandacht van de Onderzoeksraad te brengen. Om die reden kan de
Onderzoeksraad er in een concreet geval voor kiezen om (in eerste instantie) de check
op samenloop van onderzoek achterwege te laten. Daarvoor is het uiteraard wel vereist
dat de Onderzoeksraad redelijkerwijs geen aanleiding heeft om te veronderstellen dat
sprake is van een strafrechtelijk onderzoek met betrekking tot het betreffende voorval
dan wel een concreet voornemen daartoe.
Verloop van het onderzoek
[Regeling vervallen per 01-03-2008]
Het OM en de Onderzoeksraad informeren elkaar op verzoek over de verrichtte en nog
te verrichten onderzoekshandelingen, voor zover dienstig aan het belang van de wederzijdse
onderzoeken.
De uitgewisselde informatie over het verloop van de onderzoeken wordt vertrouwelijk
en uitsluitend ten behoeve van het onderzoek gebruikt. Deze informatie zal niet aan
derden – waaronder te horen personen – bekend of openbaar gemaakt worden zonder voorafgaande
toestemming.
Gegevensverstrekking
[Regeling vervallen per 01-03-2008]
Een verzoek tot verstrekking van gegevens en het verstrekken van gegevens geschiedt
schriftelijk. Aan de verstrekking van gegevens kunnen, voor zover die voortvloeien
uit het onderzoeksbelang, voorwaarden worden verbonden. Beide organisaties houden
aantekening van de gedane verstrekkingen.
Onderzoeksraad en OM wijzen vertegenwoordigers aan die worden belast met het behandelen
van verzoeken tot verstrekking van gegevens en met de verstrekking.
Gegevensverstrekking door het OM aan de Onderzoeksraad
[Regeling vervallen per 01-03-2008]
De opsporingsdienst en/of het OM verstrekken, binnen de daarvoor geldende regels, de Onderzoeksraad ten behoeve van zijn onderzoek desgevraagd kosteloos een afschrift
van processen-verbaal dan wel andere gegevens.
Met het oog op een vlotte afhandeling zal in een verzoek zo concreet mogelijk worden
aangegeven de identiteit of functie van de persoon wiens verklaring het betreft, dan
wel de aard van de te verstrekken documenten of gegevensdragers. De verkregen gegevens
worden door de Onderzoeksraad vertrouwelijk en uitsluitend ten behoeve van zijn onderzoek
gebruikt en worden niet aan derden – waaronder door de Onderzoeksraad te horen personen
– bekend of openbaar gemaakt zonder toestemming vooraf van het OM.
Gegevensverstrekking door de Onderzoeksraad aan het OM
[Regeling vervallen per 01-03-2008]
De Onderzoeksraad verstrekt, voor zover dat binnen de Rijkswet OvV toegestaan is, gegevens waarover hij beschikt desgevraagd aan het OM en de politie, voorzover deze
gegevens noodzakelijk zijn ten behoeve van het strafrechtelijk onderzoek.
Verklaringen van personen, afgelegd in het kader van een onderzoek door de Onderzoeksraad,
worden desgevraagd ter beschikking van het OM gesteld, mits de betreffende persoon
daarvoor uitdrukkelijk toestemming heeft gegeven. Medische of privé-informatie van
personen die in het kader van een Raadsonderzoek is vastgelegd wordt desgevraagd ter
beschikking van het OM gesteld, mits de betreffende persoon (of nabestaanden van die
persoon) daarvoor uitdrukkelijk toestemming heeft gegeven.
Onderzoeksactiviteiten
[Regeling vervallen per 01-03-2008]
Beheer plaats voorval/delict
[Regeling vervallen per 01-03-2008]
De politie draagt zorg voor een deugdelijke afzetting van de plaats van het voorval,
alsmede voor de toegang tot de plaats voor onderzoekers van de Onderzoeksraad, die
zich als zodanig dienen te legitimeren. Over het beheer van de plaats van het voorval/delict
vindt bij de aanvang van het onderzoek overleg plaats tussen de verantwoordelijke
vertegenwoordiger van de Onderzoeksraad en de leider of beheerder plaats delict van
de politie.
Inzet externe instanties of deskundigen
[Regeling vervallen per 01-03-2008]
Als en voorzover beide organisaties belang hebben bij de inzet van dezelfde externe
instantie of deskundige(n), dan zal in principe een gezamenlijke opdracht worden gegeven.
Waar dat, gelet op de beschikbare capaciteit en de opsporingsbelangen, mogelijk is,
houden de politie en OM bij hun onderzoeksactiviteiten rekening met wensen van de
Onderzoeksraad. Te denken valt in dit verband ook aan een verzoek van de Onderzoeksraad
om bij een – in het kader van het strafrechtelijk onderzoek te verrichten – technisch
onderzoek door het Nederlands Forensisch Instituut, ook te letten op aspecten die
voor het strafrechtelijk onderzoek niet (direct) relevant zijn.
Destructief onderzoek
[Regeling vervallen per 01-03-2008]
Destructief onderzoek vindt niet plaats dan na instemming van zowel de Onderzoeksraad
als het OM.
Beslag
[Regeling vervallen per 01-03-2008]
Als zowel het OM als de Onderzoeksraad een voorwerp in beslag wensen te nemen, zal
het OM de inbeslagneming verzorgen en zal vervolgens de Onderzoeksraad in de gelegenheid
worden gesteld het voorwerp tijdens het beslag te onderzoeken. Vrijgave van inbeslaggenomen
voorwerpen geschiedt niet dan na overleg tussen Onderzoeksraad en OM.
In dit verband kan overigens worden aangetekend dat op grond van artikel 69 van de Rijkswet OvV bepaalde zaken (waaronder verklaringen, privé- en medische gegevens van personen,
afgelegd/verkregen in het kader van een onderzoek van de Onderzoeksraad) niet ten
behoeve van het strafrechtelijk onderzoek ter inzage kunnen worden gevorderd of in
beslag kunnen worden genomen. Voor een deel van de betreffende informatie geldt dat
deze desgevraagd wel ter inzage kan worden gegeven, echter alleen indien de betrokkene
daartoe nadrukkelijk toestemming heeft gegeven. Voor een ander deel (waaronder de
met een cockpit-voice-recorder vastgelegde gesprekken) geldt dat ze alleen door het
OM opeisbaar zijn indien het een strafrechtelijk onderzoek betreft naar een gijzeling,
moord, doodslag of een strafbaar feit met terroristisch oogmerk.
Sectie
[Regeling vervallen per 01-03-2008]
Op grond van artikel 73 van de Wet op de lijkbezorging is de Onderzoeksraad, evenals het OM, bevoegd om sectie op een stoffelijk overschot
te (laten) verrichten. Om praktische redenen zal het OM daartoe een stoffelijk overschot
in beslag nemen. Indien beide organisaties in een voorliggend geval sectie noodzakelijk
achten, zullen zij daartoe een gezamenlijke opdracht geven. Indien (in eerste instantie)
slechts één van beide organisaties sectie noodzakelijk acht, zal de opdracht daartoe
worden gegeven en zullen de resultaten desgevraagd aan de andere organisatie ter beschikking
worden gesteld.
Kosten gezamenlijke onderzoeksopdrachten
[Regeling vervallen per 01-03-2008]
Indien Onderzoeksraad en OM een gezamenlijke onderzoeksopdracht geven worden de kosten
daarvan gelijkelijk gedragen, tenzij er redenen zijn om daarvan af te wijken. In dit
laatste geval wordt de kostenverdeling voorafgaand aan de onderzoeksopdracht door
Onderzoeksraad en OM vastgesteld.
Geschillenregeling
[Regeling vervallen per 01-03-2008]
Geschillen met betrekking tot de samenwerking/afstemming tussen Onderzoeksraad en
OM in het kader van de wederzijdse onderzoeken naar een bepaald voorval, dienen primair
te worden opgelost door overleg tussen de verantwoordelijk vertegenwoordiger van de
Onderzoeksraad en de officier van justitie. Bij voortduring van het geschil, alsmede
bij algemene geschillen over de interpretatie en implementatie van dit protocol, treden
de voorzitter van de Onderzoeksraad en de portefeuillehouder van het College van procureurs-generaal
met elkaar in overleg.