Meeteenhedenbesluit 2006

Geraadpleegd op 31-10-2024. Gebruikte datum 'geldig op' 31-12-2011 en zichtdatum 29-04-2024.
Geldend van 10-10-2010 t/m 19-04-2016

Besluit van 12 oktober 2006, tot uitvoering van artikel 2 van de Metrologiewet en ter implementatie van enkele Europese richtlijnen (Meeteenhedenbesluit 2006)

Wij Beatrix, bij de gratie Gods, Koningin der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, enz. enz. enz.

Op de voordracht van Onze Minister van Economische Zaken van 5 september 2006, nr. WJZ 6066164;

Gelet op richtlijn 80/181/EEG van de Raad van 20 december 1979 (PbEG L 39) inzake de onderlinge aanpassing van de wetgevingen der Lid-Staten op het gebied van de meeteenheden, en tot intrekking van Richtlijn 71/354/EEG, op richtlijn 76/766/EEG van de Raad van 27 juli 1976 betreffende de onderlinge aanpassing van de wetgevingen van de Lid-Staten inzake alcoholtabellen (PbEG L 262), op richtlijn 71/347/EEG van de Raad van 12 oktober 1971 betreffende de onderlinge aanpassing van de wetgevingen der Lid-Staten inzake de meting van het natuurgewicht van granen (PbEG L 239) en artikel 2 van de Metrologiewet;

De Raad van State gehoord (advies van 14 september 2006, no. W10.06.0379/II);

Gezien het nader rapport van Onze Minister van Economische Zaken van 9 oktober 2006, nr. WJZ 6074955;

Hebben goedgevonden en verstaan:

§ 1. Begripsbepalingen

Artikel 1

In dit besluit en de daarop berustende bepalingen wordt verstaan onder:

§ 2. Erkende meeteenheden

Artikel 2

  • 1 De erkende meeteenheden om daarin grootheden uit te drukken zijn:

    • a. de SI-grondeenheden;

    • b. afgeleide SI-eenheden;

    • c. de overige eenheden, genoemd in deze paragraaf.

  • 2 Samengestelde eenheden kunnen worden gevormd door een combinatie van de eenheden, bedoeld in het eerste lid.

Artikel 3

  • 1 De namen en symbolen van de SI-grondeenheden en de daarbij behorende grootheden zijn:

    grootheid

    eenheid

    naam

    symbool

    lengte

    de meter

    m

    massa

    het kilogram

    kg

    tijd

    de seconde

    s

    elektrische stroom

    de ampère

    A

    thermodynamische temperatuur

    de kelvin

    K

    hoeveelheid stof

    de mol

    mol

    lichtsterkte

    de candela

    cd

  • 2 Verstaan wordt onder:

    • a. de meter: de lengte van de weg die het licht in vacuüm aflegt in een tijd van 1/299 792 458 seconde;

    • b. het kilogram: de massa die gelijk is aan de massa van het internationale prototype van het kilogram;

    • c. de seconde: de tijdsduur van 9 192 631 770 perioden van de straling overeenkomend met de overgang tussen de twee hyperfijnniveaus van de grondtoestand van het atoom cesium 133;

    • d. de ampère: de constante stroom die, indien hij wordt onderhouden in twee evenwijdige, rechtlijnige en oneindig lange geleiders van te verwaarlozen cirkelvormige doorsnede, welke geplaatst zijn in het luchtledige op een onderlinge afstand van 1 meter, tussen deze twee geleiders een kracht veroorzaakt gelijk aan 2 x 10–7 newton voor iedere meter lengte;

    • e. de kelvin: het 1/273,16 gedeelte van de thermodynamische temperatuur van het tripelpunt van water met een isotopensamenstelling met de verhoudingen 0,000 155 76 mol 2H per mol 1H, 0,000 379 9 mol 17O per mol 16O en 0,002 005 2 mol 18O per mol 16O;

    • f. de mol: de hoeveelheid stof van een systeem dat evenveel elementaire entiteiten bevat als er atomen zijn in 0,012 kilogram koolstof 12;

    • g. de candela: de lichtsterkte, in een gegeven richting, van een bron die een monochromatische straling met een frequentie van 540 x 1012 hertz uitzendt en waarvan de stralingssterkte in die richting 1/683 watt per steradiaal is;

  • 3 Indien de hoeveelheid stof wordt uitgedrukt in mol, worden de elementaire entiteiten, bedoeld in het tweede lid, onder f, gespecificeerd in atomen, moleculen, ionen, elektronen, andere deeltjes of bepaalde groeperingen van andere deeltjes.

Artikel 4

De in de navolgende tabel opgenomen veelvouden van de seconde en de kilogram en het in de tabel opgenomen deel van de kilogram hebben een eigen naam en symbool:

grootheid

eenheid

naam

symbool

verband

Tijd

minuut

min

1 min = 60 s

 

uur

h

1 h = 3600 s

 

dag

d

1 d = 86400 s

Massa

ton

t

1 t = 1 Mg = 103 kg

 

gram

g

1g = 10–3 kg

Artikel 5

  • 1 De afgeleide SI-eenheden zijn eenheden die op coherente wijze zijn afgeleid van de SI-grondeenheden. De afgeleide SI-eenheden worden uitgedrukt in:

    • a. machten van de SI-grondeenheden,

    • b. producten van twee of meer van de SI-grondeenheden, of

    • c. een combinatie van de onder a en b bedoelde afgeleide eenheden.

  • 2 De afgeleide SI-eenheden van de grootheden, genoemd in de navolgende tabel, hebben een eigen naam en symbool.

    grootheid

    eenheid

    naam

    symbool

    uitgedrukt in:

    vlakke hoek

    radiaal

    rad

    m · m–1 = 1

    ruimtehoek

    steradiaal

    sr

    m2 · m–2 = 1

    frequentie

    hertz

    Hz

    s–1

    kracht

    newton

    N

    m · kg · s–2

    druk, spanning

    pascal

    Pa

    N · m–2 = m–1 · kg · s–2

    energie, arbeid, hoeveelheid warmte

    joule

    J

    N · m = m2 · kg · s–2

    vermogen, energieflux

    watt

    W

    J · s–1 = m2 · kg · s–3

    elektrische lading, hoeveelheid elektriciteit

    coulomb

    C

    s · A

    elektrische spanning, elektrische potentiaal, elektromotorische spanning

    volt

    V

    W · A–1 = m2 · kg · s–3 · A–1

    elektrische weerstand

    ohm

    V · A–1 = m2 · kg · s–3 · A–2

    elektrische geleiding

    siemens

    S

    A · V–1 = m–2 · kg–1 · s3 · A2

    elektrische capaciteit

    farad

    F

    C · V–1 = m–2 · kg–1 · s4 · A2

    magnetische flux

    weber

    Wb

    V · s = m2 · kg · s–2 · A–1

    magnetische inductie

    tesla

    T

    Wb · m–2 = kg · s–2 · A–1

    inductantie

    henry

    H

    Wb/A = m2 · kg · s–2 · A–2

    lichtstroom

    lumen

    lm

    cd · sr = m2 · m–2 · cd = cd

    verlichtingssterkte

    lux

    lx

    lm/m2= m2 · m–4 · cd = m–2 · cd

    ioniserende stralingsactiviteit

    becquerel

    Bq

    s–1

    geabsorbeerde dosis, soortgelijke energieoverdracht, kerma, geabsorbeerde dosisindex

    gray

    Gy

    J/kg = m2 · s–2

    dosisequivalent

    sievert

    Sv

    J/kg = m2 · s–2

    katalytische activiteit

    katal

    kat

    s–1 · mol

    celsiustemperatuur

    graad Celsius

    °C

    K

  • 3 [Red: Vervallen.]

  • 4 [Red: Vervallen.]

  • 5 De celsiustemperatuur is gedefinieerd als het verschil t = T – T0 tussen twee thermodynamische temperaturen T en T0 waarbij T0 = 273,15 kelvin.

  • 6 Het vermogen kan ook worden uitgedrukt in de eigen namen van de eenheid van vermogen, de voltampère, met het symbool «VA», voor het uitdrukken van het schijnbaar vermogen van de elektrische wisselstroom, en de voltampère reactief, met het symbool «var», voor het uitdrukken van reactief elektrisch vermogen.

Artikel 6

De in de navolgende tabel opgenomen veelvouden en delen van afgeleide SI-eenheden hebben een eigen naam en symbool:

grootheid

eenheid

naam

symbool

verband

inhoud, volume

liter

l of L

1 l = 1 dm3 = 10–3 m3

vlakke hoek

volle hoek

1 volle hoek = 2 π rad

 

graad

°

1° = π · 180–1 rad

 

minuut

'

1' = π · 10800–1 rad

 

seconde

"

1" = π · 648000–1 rad

 

decimale graad of gon

gon

1 gon = π · 200–1 rad

druk, spanning

bar

bar

1 bar = 105 Pa

Artikel 7

Ten aanzien van de in de navolgende tabel genoemde eenheden geldt dat zij binnen het SI gebruikte eenheden zijn, waarvan de waarden in SI experimenteel zijn verkregen. Zij hebben een eigen naam en symbool:

grootheid

eenheid

naam

symbool

definitie

Massa

geünificeerde atomaire massaeenheid

u

1 u = 1/12 van de massa van een atoom van de nuclide 12C

Energie

elektronvolt

eV

1 eV = de kinetische energie die een elektron krijgt wanneer deze een potentiaalverschil van 1 volt in vacuüm doorloopt

Artikel 8

Ten aanzien van de onderstaande erkende eenheden gelden de daarbij vermelde beperkingen in hun gebruik:

grootheid

uitsluitend voor

eenheid

naam

symbool

waarde

sterkte van optische systemen

dioptrie

1 dioptrie = 1 m–1

oppervlakte van grond

are

a

1 a = 102 m2

werkzame doorsnede

barn

b

1 b = 10–28 m2

massa van edelstenen

metriekkaraat

1 metriekkaraat =

2 · 10–4 kg

lineïeke massa van textielvezels en garens

tex

tex

1 tex = 10–6 kg · m–1

bloeddruk en druk van andere lichaamsvloeistoffen

millimeter kwik

mm Hg

1 mm Hg = 133,322 Pa

Artikel 9

De decibel A, waarvan het symbool dB(A) is, is de eenheid van geluidniveau van een geluid, waarbij onder geluidniveau wordt verstaan het twintigvoud van de logaritme met grondtal 10 van de verhouding van de effectieve waarde van de geluiddruk van het geluid, gewogen volgens de curve A, vastgelegd in Publikatie 61672-1 van de International Electrotechnical Commission, en een vergelijkingsdruk van 2 · 10–5 pascal.

Artikel 10

  • 1 De benaming «EEG-natuurgewicht» mag uitsluitend worden gebruikt ter aanduiding van het natuurgewicht van granen, uitgedrukt in kilogram per hectoliter, bedoeld in artikel 2, tweede lid, van richtlijn (EEG) nr. 71/347 van de Raad van de Europese Gemeenschappen van 12 oktober 1971 (PbEG L 239) betreffende de onderlinge aanpassing van de wetgevingen der Lid-Staten inzake de meting van het natuurgewicht van granen.

  • 2 Bij of in verband met de handel in granen tussen, in verschillende Lid-Staten van de Europese Unie, andere Staten die partij zijn bij de Overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte of Turkije gevestigde kopers en verkopers, mogen ter aanduiding van het natuurgewicht van graan slechts benamingen worden gebezigd, welke een gelijke betekenis hebben als de benaming «EEG-natuurgewicht».

Artikel 11

De benaming «alcoholgehalte» mag met betrekking tot een mengsel van water en alcohol voor geen andere grootheid worden gebezigd dan voor het alcoholvolumegehalte of het alcoholmassagehalte als weergegeven in de navolgende tabel:

grootheid

uitsluitend voor

eenheid

naam

symbool

waarde

alcoholvolumegehalte van een mengsel van water en alcohol bij 20 °C

volumeprocent

% vol

1% vol = 0,01 m3 · m–3

alcoholmassagehalte van een mengsel van water en alcohol

massaprocent

% mas

1% mas = 0,01 kg · kg–1

Artikel 12

  • 1 Behoudens het derde lid, worden in de navolgende tabel genoemde decimale veelvouden en delen van de in het tweede lid bedoelde eenheden, indien deze veelvouden en delen niet worden aangeduid door een getal voor de naam of het symbool van de betrokken meeteenheden, aangeduid door aan die naam of dat symbool één van de volgende voorvoegsels, onderscheidenlijk symbolen vooraf te laten gaan:

    Factor

    Voorvoegsel

    Symbool

     

    Factor

    Voorvoegsel

    Symbool

    1024

    yotta

    Y

     

    10–1

    deci

    d

    1021

    zetta

    Z

     

    10–2

    centi

    c

    1018

    exa

    E

     

    10–3

    milli

    m

    1015

    peta

    P

     

    10–6

    micro

    μ

    1012

    tera

    T

     

    10–9

    nano

    n

    109

    giga

    G

     

    10–12

    pico

    p

    106

    mega

    M

     

    10–15

    femto

    f

    103

    kilo

    k

     

    10–18

    atto

    a

    102

    hecto

    h

     

    10–21

    zepto

    z

    101

    deca

    da

     

    10–24

    yocto

    y

  • 2 Het gebruik van de in het eerste lid genoemde voorvoegsels is van toepassing op:

    • a. de SI-grondeenheden, genoemd in art. 3, eerste lid;

    • b. de afgeleide SI-eenheden, genoemd in artikel 5, tweede lid;

    • c. de eenheden: liter, ton, bar, decimale graad of gon, atomaire massaeenheid, elektronvolt, dioptrie, are, barn, metriekkaraat, tex, voltampère en voltampère reactief.

  • 3 De namen en symbolen van de decimale veelvouden en delen van de eenheid van massa worden gevormd door toevoeging van voorvoegsels aan het woord «gram» en van hun symbolen aan het symbool g.

  • 4 Het honderdvoud van de are wordt aangeduid met de naam hectare.

§ 3. Nationale meetstandaarden

Artikel 13

Er worden nationale meetstandaarden beheerd of verwezenlijkt van de volgende grootheden:

  • a. lengte;

  • b. massa;

  • c. tijd;

  • d. elektrische spanning;

  • e. elektrische weerstand;

  • f. thermodynamische temperatuur;

  • g. lichtsterkte.

Artikel 14

De verwezenlijking van de nationale meetstandaard van lengte vindt plaats met een methode, gebaseerd op een golflengte van een gestabiliseerde lichtbron die vastgelegd is in aanbeveling 1 uit 2002, aanbeveling 1 uit 2003 dan wel aanbeveling 3 uit 2005 van het Comité international des Poids et Mesures.

Artikel 15

Als nationale meetstandaard van massa geldt de massa vastgesteld door het Bureau international des Poids et Mesures van het platina-iridium massastuk nr. 53.

Artikel 16

De verwezenlijking van de nationale meetstandaard van tijd vindt plaats met een methode gebaseerd op de aanwijzing van drie cesiumatoomklokken.

Artikel 17

De verwezenlijking van de nationale meetstandaard van elektrische spanning vindt plaats met een methode gebaseerd op het Josephson effect conform aanbeveling 1 uit 1988 van het Comité international des Poids et Mesures.

Artikel 18

De verwezenlijking van de nationale meetstandaard van elektrische weerstand vindt plaats met een methode gebaseerd op het quantum Hall effect conform aanbeveling 2 uit 1988 van het Comité international des Poids et Mesures.

Artikel 19

De verwezenlijking van de nationale meetstandaard van thermodynamische temperatuur vindt plaats met een methode gebaseerd op de Internationale Temperatuurschaal van 1990 (ITS-90) conform aanbeveling 5 uit 1989 van het Comité international des Poids et Mesures.

Artikel 20

De verwezenlijking van de nationale meetstandaard voor lichtsterkte is gebaseerd op de meting van het stralingsvermogen met een Absolute Cryogene Radiometer.

§ 3a. Bonaire, Sint Eustatius en Saba

Artikel 20a

Dit besluit, met uitzondering van de artikelen 9, 10 en 11 alsmede paragraaf 3, is mede van toepassing in de openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba en berust voor de toepassing in die openbare lichamen op artikel 2 van de IJkwet BES.

§ 4. Slotbepalingen

Artikel 21

De artikelen van dit besluit treden in werking op een bij koninklijk besluit te bepalen tijdstip, dat voor de verschillende artikelen of onderdelen daarvan verschillend kan worden vastgesteld.

Lasten en bevelen dat dit besluit met de daarbij behorende nota van toelichting in het Staatsblad zal worden geplaatst.

’s-Gravenhage, 12 oktober 2006

Beatrix

De Minister van Economische Zaken,

J. G. Wijn

Uitgegeven de achtentwintigste november 2006

De Minister van Justitie,

E. M. H. Hirsch Ballin