Winstbepaling bij onderhanden werk

[Regeling vervallen per 01-01-2007.]
Geraadpleegd op 26-04-2024.
Geldend van 01-01-2001 t/m 31-12-2006

Origineel opschrift en aanhef

Winstbepaling bij onderhanden werk

De Directeur-Generaal Belastingdienst heeft namens de Staatssecretaris van Financiën het volgende besloten.

Dit besluit is opnieuw uitgebracht voor de toepassing van de Wet IB 2001. Hiermee is geen inhoudelijke wijziging beoogd ten opzichte van de regeling die gold voor de toepassing van de Wet IB 1964, Besluit d.d. 18 december 1998, nr. DB98/696M

1. aanleiding

[Regeling vervallen per 01-01-2007]

De fiscale behandeling van onderhanden werken blijkt in de praktijk tot vragen aanleiding te geven. Met name het tijdstip waarop winst op onderhanden werken fiscaal als gerealiseerd moet worden beschouwd, verdient in dat verband de aandacht. Ik heb hierin aanleiding gevonden om met betrekking tot deze problematiek de navolgende uitwerking te formuleren. Deze uitwerking is ontleend aan de jurisprudentie op dit terrein en dient derhalve als richtlijn voor de uitvoeringspraktijk.

2. Winstrealisatie

[Regeling vervallen per 01-01-2007]

De bepaling van de jaarlijkse winst wordt beheerst door goed koopmansgebruik (artikel 3.25 van de Wet inkomstenbelasting 2001). Volgens goed koopmansgebruik dient winst uiterlijk te worden gerealiseerd op het tijdstip waarop overeengekomen werkzaamheden geheel of voor een deel ten uitvoer zijn gebracht, de tegenprestatie door de opdrachtgever is verschuldigd en er geen belangrijke onzekerheden over de toerekenbare opbrengsten en kosten bestaan. Er bestaat alsdan een redelijke zekerheid over de door de opdrachtnemer behaalde winst.

Vanuit de uitvoeringspraktijk verneem ik regelmatig de stelling dat winst terzake van onderhanden werken pas wordt gerealiseerd bij de eerste oplevering van een bouwproject of bij de voltooiing van een adviesrapport. Deze zienswijze behoeft evenwel nuancering. Volgens de jurisprudentie hangt het tijdstip van winstrealisatie sterk af van de relevante feiten en omstandigheden, en niet zozeer van civielrechtelijke kwalificaties, zoals bij voorbeeld aanneming van werk. De winst dient onder omstandigheden al gedurende de uitvoering van een opdracht te worden verantwoord. Dat betekent dat winstrealisatie dan op een eerder tijdstip plaatsvindt dan in de praktijk wel wordt aangenomen.

3. Jurisprudentie omtrent het tijdstip van winstrealisatie

[Regeling vervallen per 01-01-2007]

Uit het hierna opgenomen, aan de jurisprudentie ontleende, overzicht blijkt dat de feiten en omstandigheden sterk bepalend zijn voor het tijdstip waarop winst op onderhanden werken fiscaal als gerealiseerd moet worden beschouwd. Overigens rechtvaardigt deze jurisprudentie, voor wat betreft de toepassing van het fiscale recht, naar mijn mening geen onderscheid tussen aanneming van werk en dienstverlening. Wellicht ten overvloede merk ik op dat met het hierna vermelde overzicht niet is beoogd een limitatief overzicht te geven.

3.1. Honorering per eenheid

[Regeling vervallen per 01-01-2007]

Voor een opdracht met honorering per eenheid (bijvoorbeeld per gewerkt uur) zonder nadere beperking van het aantal te declareren uren, moet de opdrachtnemer na iedere gewerkte of uitgevoerde eenheid winst verantwoorden. Ook als wel een limiet wordt gesteld aan het aantal te declareren eenheden of indien er een oriënterende prijs is overeengekomen, dient de opdrachtnemer na iedere gewerkte of uitgevoerde eenheid winst te verantwoorden.

3.2. Contract tegen een vaste prijs

[Regeling vervallen per 01-01-2007]

Indien een opdracht wordt uitgevoerd tegen een vaste prijs die in eerste instantie is bepaald op basis van de prijs van een bepaalde eenheid (bijvoorbeeld een uur, een dagdeel of een materiaaleenheid), dient de opdrachtnemer in beginsel per gewerkte of uitgevoerde eenheid winst te verantwoorden.

Ten aanzien van een op zichzelf staand deel van een werk met meer dan relatief geringe risico’s over de toerekenbare opbrengsten en kosten, mag verantwoording van de winst uiterlijk worden uitgesteld tot het tijdstip waarop de winst over dit deel met redelijke zekerheid vaststaat, doch uiterlijk op het tijdstip waarop de levering van dit deel plaatsvindt.

Dit is slechts anders indien sprake is van een gegronde reden voor winstuitstel. Dat is het geval indien een opdrachtnemer grote risico’s over de aan de hem toerekenbare opbrengsten en kosten loopt. De winst mag dan later worden verantwoord, doch uiterlijk op het tijdstip waarop het gehele werk gereed is (materiële oplevering).

3.3. Voortschrijdend naar keuze

[Regeling vervallen per 01-01-2007]

Indien de winst op grond van het voorgaande op enig tijdstip nog niet behoeft te worden verantwoord, is het binnen goed koopmansgebruik in ieder geval toegestaan de winst te verantwoorden gedurende de uitvoering van een werk, mits dat niet willekeurig maar volgens een verantwoord systeem geschiedt.

Dit besluit treedt in werking met ingang van het belastingjaar 2001.