Verdrag inzake luchtvervoer tussen het Koninkrijk der Nederlanden, ten behoeve van Aruba, en de Republiek Panama, Panama-Stad, 11-04-2015

Geraadpleegd op 29-03-2024.
Geldend van 01-10-2016 t/m heden

Verdrag inzake luchtvervoer tussen het Koninkrijk der Nederlanden, ten behoeve van Aruba, en de Republiek Panama

Authentiek : EN

Air transport agreement between the Kingdom of the Netherlands, in respect of Aruba, and the Republic of Panama

The Kingdom of the Netherlands, in respect of Aruba,

and

the Republic of Panama (hereinafter referred to as “the Parties”);

Desiring to facilitate the expansion of international air transport opportunities based on competition among airlines in the marketplace with minimum government interference and regulation;

Desiring to facilitate the expansion of international air transport opportunities;

Desiring to make it possible for airlines to offer the travelling and shipping public a variety of service options at the lowest prices that are not discriminatory and do not represent abuse of a dominant position, and wishing to encourage individual airlines to develop and implement innovative and competitive prices;

Desiring to ensure the highest degree of safety and security in international air transport and reaffirming their grave concern about acts or threats against the security of aircraft, which jeopardise the safety of persons or property, adversely affect the operation of air transport and undermine public confidence in the civil aviation; and

Being Parties to the Convention on International Civil Aviation, opened for signature at Chicago on 7 December 1944;

Have agreed as follows:

Article 1. Definitions

For the purposes of this Agreement, unless otherwise stated, the term:

  • 1. “Aeronautical authorities” means, in the case of the Kingdom of the Netherlands, in respect of Aruba, the Department of Civil Aviation of Aruba or its successor and, in the case of the Republic of Panama, the Civil Aviation Authority (the competent officials and any person or agency authorised to perform the functions exercised by the said competent officials);

  • 2. “Agreement” means this Agreement, its Annexes and any amendments thereto;

  • 3. “Air transport” means any service provided by means of aircraft for the public transport of passengers, baggage, cargo and mail, separately or in combination, for remuneration or hire;

  • 4. “Convention” means the Convention on International Civil Aviation, opened for signature at Chicago on 7 December 1944, and includes:

  • 5. “Designated airlines” means the airlines designated and authorised in accordance with Article 3 of this Agreement;

  • 6. “Full cost” means the cost of providing service plus a reasonable charge for administrative overhead;

  • 7. “International air transport” means air transport that passes through the airspace over the territory of more than one State;

  • 8. “Price” means any fare, rate or charge for the air transport of passengers (and their baggage) and/or cargo (excluding mail), or both, charged by airlines, including their agents, and the conditions governing the availability of such fare, rate or charge;

  • 9. “Stop for non-traffic purposes” means a landing for any purpose other than taking on or discharging passengers, baggage, cargo or mail in air transport;

  • 10. “Territory” has the meaning assigned to it in Article 2 of the Convention;

  • 11. “User charges” means charges imposed on airlines for the provision of airport, air navigation, or aviation security services or facilities, including related services and facilities.

Article 2. Grant of Rights

  • 1 Each Party grants to the other Party the following rights for the conduct of international air transport by the airlines of the other Party:

    • a) the right to fly across its territory without landing;

    • b) the right to make stops in its territory for non-traffic purposes;

    • c) the rights otherwise specified in this Agreement.

  • 2 Nothing in paragraph 1 of this Article shall be deemed to confer on the airlines of one Party the right to take on board, in the territory of the other Party, passengers, cargo or mail carried for remuneration and destined for another point in the territory of the other Party.

Article 3. Designation and Authorisation

  • 1 Either Party shall have the right to designate such airlines as it wishes to conduct international air transport in accordance with this Agreement and to withdraw or alter such designations. Such designations shall be transmitted to the other Party in writing through diplomatic channels, and it shall be indicated whether the airline in question is authorised to conduct the type of air transport specified in Annex 1 or in Annex 2 or both.

  • 2 On receipt of such a designation, and of applications from the designated airline, in accordance with what is prescribed for the granting of service authorisations and technical permissions, the other Party shall grant the appropriate service authorisations and technical permissions without procedural delay, provided that:

    • a) the designated airline is qualified to meet the conditions prescribed under the laws and regulations normally applied to the operation of international air transport by the Party considering its application; and

    • b) the Party designating the airline is maintaining and administering the standards set forth in Article 6 (Safety) and Article 7 (Aviation Security).

Article 4. Revocation of Authorisation

  • 1 Either Party may revoke, suspend or limit the operating authorisations or technical permissions of an airline designated by the other Party where:

    • a) that airline has failed to comply with the laws and regulations referred to in Article 5 (Application of Laws) of this Agreement; or

    • b) the other Party is not maintaining and administering the standards set forth in Article 6 (Safety).

  • 2 Unless immediate action is essential to prevent further non-compliance as referred to in subparagraphs 1a and 1b of this Article, the rights established by this Article shall be exercised only after consultation with the other Party.

  • 3 This Article does not limit the rights of either Party to withhold, revoke, limit or impose conditions on the operating authorisation or technical permission of an airline or airlines of the other Party in accordance with the provisions of Article 7 (Aviation Safety).

Article 5. Application of Laws

  • 1 While entering, within, or leaving the territory of one Party, its laws and regulations relating to the operation and navigation of aircraft shall be complied with by the airlines of the other Party.

  • 2 While entering, within, or leaving the territory of one Party, the laws and regulations relating to the admission to or departure from its territory of passengers, crew or cargo on aircraft (including regulations relating to entry, clearance, aviation security, immigration, passports, customs and quarantine or, in the case of mail, postal regulations) shall be complied with by, or on behalf of, such passengers, crew or cargo of the airlines of the other Party.

Article 6. Safety

  • 1 Each Party shall recognise as valid, for the purpose of operating the air transport provided for in this Agreement, certificates of airworthiness, certificates of competency and licences issued or validated by the other Party and still in force, provided that the requirements for granting such certificates or licences at least equal the minimum standards that may be established pursuant to the Convention. Each Party may, however, refuse to recognise as valid, for the purpose of flight above its own territory, certificates of competency and licences granted to or validated for its own nationals by the other Party.

  • 2 Either Party may request consultations concerning the safety standards maintained by the other Party relating to aeronautical facilities, aircrews, aircraft and operation of designated airlines. If, following such consultations, one Party finds that the other Party does not effectively maintain and administer safety standards and requirements in these areas that at least equal the minimum standards that may be established pursuant to the Convention, it shall notify the other Party of such findings and the steps considered necessary to comply with these minimum standards, and the other Party shall take appropriate corrective action. Each Party reserves the right to withhold, revoke or limit the operating authorisation or technical permission of an airline or airlines designated by the other Party in the event that the other Party does not take such appropriate corrective action within a reasonable time.

Article 7. Aviation Security

  • 2 The Parties agree to provide all necessary assistance to each other to prevent unlawful seizure of aircraft, of their passengers and crew, and of airports and air navigation facilities, and to address any threat to the security of civil air navigation.

  • 3 The Parties shall, in their mutual relations, act in conformity with the aviation security provisions established by the International Civil Aviation Organization and designated as Annexes to the Convention. This requires that operators of aircraft of their registry, operators of aircraft who have their place of business or permanent residence in their territory, and operators of airports in their territory act in conformity with such aviation security provisions.

  • 4 Each Party agrees to observe the security provisions required by the other Party for entry into, for departure from, and while within the territory of that other Party and to take adequate measures to protect aircraft and to inspect passengers, crew, and their baggage and carry-on items, as well as cargo and aircraft stores, prior to and during boarding or loading. Each Party shall also give positive consideration to any request from the other Party for special security measures to meet a particular threat.

  • 5 When an incident or threat of unlawful seizure of aircraft or other unlawful acts against the safety of passengers, crew, aircraft, airports or air navigation facilities occurs, the Parties shall assist each other by facilitating communications and other appropriate measures intended to terminate rapidly and safely such incident or threat.

  • 6 When a Party has reasonable grounds to believe that the other Party has departed from the aviation security provisions of this Article, the aeronautical authorities of that Party may request immediate consultations with the aeronautical authorities of the other Party. Failure to reach a satisfactory agreement within 15 days from the date of such request shall constitute grounds to withhold, revoke, limit or impose conditions on the operation authorisation and technical permissions of the airlines of the other Party. When required by an emergency, a Party may take interim action prior to the expiry of the 15 days.

Article 8. Commercial Opportunities

  • 1 The airlines of either Party shall have the right to establish offices in the territory of the other Party for the promotion and sale of air transport.

  • 2 The designated airlines of each Party shall be entitled, in accordance with the laws and regulations of the other Party relating to entry, residence and employment, to bring into and maintain in the territory of the other Party managerial, sales, technical and other specialist staff required for the provision of air transport.

  • 3 Each designated airline shall have the right to perform its own ground handling in the territory of the other Party (“self-handling”) or, at its option, to select among competing agents to perform such services in whole or in part. Such rights shall be subject only to physical constraints resulting from considerations of airport safety. Where such considerations preclude self-handling, ground services shall be available on an equal basis to all airlines, charges shall be based on the costs of the services provided, and such services shall be comparable in kind and quality to the services that would be provided if self-handling were possible.

  • 4 Any airline of each Party may engage in the sale of air transport in the territory of the other Party directly and, at its own discretion, through its agents, except as may be specifically provided for by the charter regulations of the relevant Party that relate to the protection of passenger funds and to passenger cancellation and refund rights. Each airline shall have the right to sell such transport, and any person shall be free to purchase such transport, in the currency of that territory or in freely convertible currencies.

  • 5 Each airline shall have the right to convert and remit to its country, on emand, local revenues in excess of sums locally disbursed. Conversion and remittance shall be permitted promptly without restrictions or taxation in respect thereof at the rate of exchange applicable to current transactions and remittance on the date the carrier makes the initial application for remittance.

  • 6 The airlines of each Party shall be permitted to pay for local expenses, including purchases of fuel, in the territory of the other Party in local currency. At their discretion, the airlines of each Party may pay for such expenses in the territory of the other Party in freely convertible currencies according to local currency regulations.

  • 7 In operation or holding out the authorised services on the agreed routes, any designated airline of one Party may enter into cooperative marketing arrangements such as blocked-space, code-sharing or leasing arrangements, with:

    • a) an airline or airlines of either Party; and

    • b) an airline or airlines of a third country, provided that such third country authorises or allows comparable arrangements between the airlines of the other Party and other airlines on services to, from or via such third country, provided that all airlines in such arrangements:

      • 1. hold the appropriate authority; and

      • 2. meet the requirements normally applied to such arrangements.

Article 9. Customs Duties and Charges

  • 1 On arriving in the territory of one Party, aircraft operated in international air transport by the designated airlines of the other Party, their regular equipment, ground equipment, fuel, lubricants, consumable technical supplies, spare parts (including engines), aircraft supplies (including but not limited to such items of food, beverages and liquor, tobacco and other products destined for sale to or use by passengers in limited quantities during flight), and other items intended for or used solely in connection with the operation or servicing of aircraft engaged in international air transport shall be exempt, on the basis of reciprocity, from all import restrictions, property taxes and capital levies, customs duties, excise taxes and similar fees and charges that are:

    • a) imposed by the national authorities; and

    • b) not based on the cost of services, provided that such equipment and supplies remain on board the aircraft.

  • 2 They shall also be exempt, on the basis of reciprocity, from the taxes, levies, duties, fees and charges referred to in paragraph 1 of this Article, with the exception of charges based on the cost of the service provided:

    • a) aircraft stores introduced into or supplied in the territory of a Party and taken on board, within reasonable limits, for use on outbound aircraft of an airline of the other Party engaged in international air transport, even when these stores are to be used on a part of the journey performed over the territory of the Party in which they are taken on board;

    • b) ground equipment and spare parts (including engines) introduced into the territory of a Party for the servicing, maintenance or repair of aircraft of an airline of the other Party engaged in international air transport;

    • c) fuel, lubricants and consumable technical supplies introduced into or supplied in the territory of a Party for use in an aircraft of an airline of the other Party engaged in international air transport, even when these supplies are to be used on a part of the journey performed over the territory of the Party in which they are taken on board; and

    • d) promotional and advertising materials introduced into the territory of one Party and taken on board, within reasonable limits, for use on outbound aircraft of an airline of the other Party engaged in international air transport, even when these materials are to be used on a part of the journey performed over the territory of the Party in which they are taken on board.

  • 3 Equipment and supplies referred to in paragraphs 1 and 2 of this Article may be required to be kept under the supervision or control of the appropriate authorities.

  • 4 The exemptions provided for by this Article shall also be available where the designated airlines of one Party have contracted with another airline, which similarly enjoys such exemptions from the other Party, for the loan or transfer in the territory of the other Party of the items specified in paragraphs 1 and 2 of this Article.

Article 10. User Charges

  • 1 User charges imposed by the competent authorities of one Party on the airlines of the other Party shall be just, reasonable, not [unjustly] discriminatory, and equitably apportioned among categories of users. In any event, charges imposed on the airlines of the other Party shall be applied in terms not less favourable than the most favourable terms imposed on any other airline at the time the charges are assessed.

  • 2 User charges imposed on the airlines of the other Party may correspond to, but shall not exceed, an equitable share of the full cost to the competent charging authorities of providing the appropriate airport, airport environmental, air navigation and aviation security facilities and services at the airport or within the airport system. Such full cost may include a reasonable return on assets, after depreciation. Facilities and services for which these charges are made shall be provided on an efficient and economic basis.

  • 3 Each Party shall encourage consultations between the competent charging authorities or bodies in its territory and the airlines using the services and facilities, and shall encourage the competent charging authorities or bodies and the airlines to exchange such information as may be necessary to permit an accurate review of the reasonableness of the charges in accordance with the principles of paragraphs 1 and 2 of this Article. Each Party shall encourage the competent charging authorities to provide users with reasonable notice of any proposal for changes in user charges to enable users to express their views before changes are made.

  • 4 Neither Party shall be held, in dispute resolution procedures pursuant to Article 14, to be in breach of a provision of this Article, unless:

    • a) it fails to undertake a review of the charge or practice that is the subject of complaint by the other Party within a reasonable amount of time; or

    • b) following such a review it fails to take all steps within its power to remedy any charge or practice that is inconsistent with this Agreement.

Article 11. Fair competition

  • 1 Each Party shall allow a fair and equal opportunity for the designated airlines of both Parties to compete in providing the international air transport governed by this Agreement.

  • 2 Each Party shall allow each designated airline to determine the frequency and capacity of the international air transport it offers based upon commercial considerations in the marketplace. Consistent with this right, neither Party shall unilaterally limit the volume of traffic, frequency or regularity of service, or the aircraft type or types operated by the designated airlines of the other Party, except as may be required for customs, technical, operational or environmental reasons under uniform conditions consistent with Article 15 of the Convention.

  • 3 Neither Party shall impose on the designated airlines of the other Party a first-refusal requirement, uplift ration, no-objection fee or any other requirement with respect to capacity, frequency or traffic that would be inconsistent with the purposes of this Agreement.

  • 4 Neither Party shall require the filing of schedules, programmes for charter flights or operational plans by airlines of the other Party for approval, except as may be required on a non-discriminatory basis to enforce the uniform conditions foreseen by paragraph 2 of this Article or as may be specifically authorised in an Annex to this Agreement. If a Party requires such filings for information purposes, it shall minimise the administrative burdens of filing requirements and procedures on air transport intermediaries and on designated airlines of the other Party.

Article 12. Pricing

  • 1 Each Party shall allow prices for air transport to be established by each designated airline based on commercial considerations in the marketplace. Intervention by the Parties shall be limited to:

    • a) prevention of unreasonably discriminatory prices or practices;

    • b) protection of consumers from prices that are unreasonably high or restrictive owing to the abuse of a dominant position; and

    • c) protection of airlines from prices that are artificially low owing to direct or indirect governmental subsidy or support.

  • 2 Each Party may require notification to or filing with its aeronautical authorities of prices to be charged to or from its territory by airlines of the other Party. Notification or filing by the airlines of the other Party may not be required more than 15 days before the proposed date of effectiveness. In specific cases, notification or filing may be permitted on shorter notice. Neither Party shall require the notification or filing by airlines of the other Party of prices charged by charterers to the public, except as may be required on a non-discriminatory basis for information purposes.

  • 3 Neither Party shall take unilateral action to prevent the inauguration or continuation of a price proposed to be charged or charged by:

    • a) the airlines of either Party for international air transport between the territories of the Parties; or

    • b) the airlines of one Party for international air transport between the territory of the other Party and any other country, including in both cases transport on an interline or intraline basis.

  • 4 If either Party believes that any such price is inconsistent with the considerations set forth in paragraph 1 of this Article, it shall request consultations and notify the other Party of the reasons for its dissatisfaction as soon as possible. These consultations shall be held not later than 30 days after receipt of the request, and the Parties shall cooperate in securing information necessary for reasoned resolution of the issue. If the Parties reach agreement with respect to a price for which a notice of dissatisfaction has been given, each Party shall use its best efforts to put that agreement into effect. Without such mutual agreement, the price shall go into effect or continue in effect.

Article 13. Consultations

Either Party may, at any time, request consultations relating to this Agreement. Such consultations shall begin at the earliest possible date, but not later than 60 days from the date the other Party receives the request, unless otherwise agreed.

Article 14. Settlement of Disputes

  • 1 Any dispute arising under this Agreement, except those that may arise under paragraph 3 of Article 12 (Pricing), that is not resolved by a first round of formal consultations may be referred by agreement of the Parties for decision to some person or body. If the Parties do not resort to the aforementioned procedure, the dispute shall, at the request of either Party, be submitted to arbitration in accordance with the procedures set forth below.

  • 2 Arbitration shall be by a tribunal of three arbitrators to be constituted as follows:

    • a) Within 30 days after the receipt of a request for arbitration, each Party shall name one arbitrator. Within 60 days after these two arbitrators have been named, they shall by agreement appoint a third arbitrator, who shall act as President of the arbitral tribunal;

    • b) If either Party to the dispute fails to name an arbitrator, or if the third arbitrator is not appointed in accordance with subparagraph a of this paragraph, either of the Parties in question may request the President of the Council of the International Civil Aviation Organization to appoint the necessary arbitrator or arbitrators within 30 days. If the President is of the same nationality as one of the Parties, the most senior Vice-President who is not disqualified on that ground shall make the appointment.

  • 3 Except as otherwise agreed, the arbitral tribunal shall determine the limits of its jurisdiction in accordance with this Agreement and shall establish its own procedural rules. The tribunal, once formed, may recommend interim relief measures pending its final determination. At the direction of the tribunal or at the request of either of the Parties, a conference to determine the precise issues to be arbitrated and the specific procedures to be followed shall be held not later than 15 days after the tribunal is fully constituted.

  • 4 Except as otherwise agreed, each Party to the dispute shall submit a memorandum within 45 days of the time the tribunal is fully constituted. Replies shall be due 60 days later. The tribunal shall hold a hearing at the request of either Party or on its own initiative within 15 days after replies are due.

  • 5 The tribunal shall attempt to render a written decision within 30 days after completion of the hearing, or if no hearing is held, after the date both replies are submitted. The decision of the majority of the tribunal shall prevail.

  • 6 The Parties may submit requests for clarification of the decision within 15 days after it is rendered, and any clarification given shall be issued within 15 days of such request.

  • 7 Each Party shall, to the degree consistent with national law, give full effect to any decision or award of the arbitral tribunal.

  • 8 The expenses of the arbitral tribunal, including the fees and expenses of the arbitrators, shall be shared equally by the Parties. Any expenses incurred by the President of the Council of the International Civil Aviation Organization in connection with the procedures referred to in paragraph 2b of this Article shall be considered to be part of the expenses of the arbitral tribunal.

Article 15. Termination

Either Party may, at any time, give notice in writing to the other Party of its decision to terminate this Agreement. Such notice shall be sent simultaneously to the International Civil Aviation Organization. This Agreement shall terminate at midnight (at the place of receipt of the notice to the other Party) immediately before the first anniversary of the date of receipt of the notice by the other Party, unless the notice is withdrawn by agreement of the Parties before the end of this period.

Article 17. Registration with ICAO

This Agreement and all amendments thereto shall be registered with the International Civil Aviation Organization.

Article 18. Entry into Force

This Agreement and the Annexes thereto shall enter into force on the first day of the second month following the date of receipt of the last written notification, through diplomatic channels, by which the Parties shall have notified each other that all necessary internal procedures for entry into force of this Agreement have been completed.

Upon entering into force, this Agreement shall supersede the Administrative Act between Aruba and the Republic of Panama, signed at Aruba on 24 September 1987.

As regards the Kingdom of the Netherlands, this Agreement shall apply to Aruba only.

IN WITNESS WHEREOF the undersigned, being duly authorised by their respective Governments, have signed this Agreement.

DONE, in duplicate, at Panama City, this 11th day of April 2015 in the English, Dutch and Spanish languages, all texts being equally authentic. In case of divergence of interpretation, the English text shall prevail.

For the Kingdom of the Netherlands, in respect of Aruba:

MICHIEL G. EMAN

For the Republic of Panama:

ISABEL DE SAINT MALO DE ALVARADO

Annex 1. Scheduled Air Transport

Section 1 Routes

Airlines of each Party designated under this Annex shall, in accordance with the terms of their designation, be entitled to perform scheduled international air transport between points on the following routes:

  • A) Routes for the airlines designated by the Republic of Panama:

    • 1. Panama – via intermediate points – Aruba – points beyond Aruba and vice versa.

    • 2. Designated all-cargo airlines may provide service or services between Aruba and any point or points, without being required to return to Panama.

  • B) Routes for the airlines designated by Aruba:

    • 1. Aruba – via intermediate points – Panama – points beyond Panama and vice versa.

    • 2. Designated all-cargo airlines may provide service or services between Panama and any point or points, without being required to return to Aruba.

The intermediate and beyond points in the Route Plan shall be specified and agreed by both Parties by a simple exchange of letters.

The points to be specified on the routes may be omitted on one or all flights at the option of the designated airlines.

The airline(s) designated by each Party that operate(s) flights on the routes mentioned above, will be permitted to operate with third, fourth and fifth freedom rights and with unlimited frequencies.

Section 2 Operational Flexibility

Each designated airline may, on any or all of its flights and at its option:

  • 1. operate flights in either or both directions;

  • 2. combine different flight numbers within one aircraft operation;

  • 3. serve behind, intermediate and beyond points and points in the territories of the Parties in any combination and in any order;

  • 4. omit stops at any point or points;

  • 5. transfer traffic from any aircraft to any of its other aircraft at any point on the routes; and

  • 6. serve points behind any points in its territory with or without change of aircraft or flight number and hold out and advertise such services to the public as through services;

without geographic or directional limitation and without loss of any right to carry traffic otherwise permissible under this Agreement, provided that the service serves a point in the territory of the Party designating the airlines.

Section 3 Change of gauge

On any segments of the routes above, any designated airline may perform international air transport without any limitation as to change, at any point on the route, in type of number of aircraft operated; provided that, in the outbound direction, the transport beyond such point is a continuation of the transport from the territory of the Party that has designated the airlines and, in the inbound direction, the transport to the territory of the Party that has designated the airlines is a continuation of the transport from beyond such point.

Section 4 Intermodal services

Without prejudice to any other provision of this Agreement, the airlines and the indirect providers of cargo transport of both Parties shall be entitled, in connection with international air transport, to make use of any land cargo transport to any point in the territories of the Parties or of third countries or therefrom, including transport to or from any airport with customs services and also, where relevant, the right to transport bonded cargo, in accordance with the applicable laws and regulations. Such cargo, whether transported by land or by air, shall have access to airport customs procedures and facilities. The airlines may, on their own initiative, perform their own land transport or provide it under agreements with other land carriers, include land transport provided by other airlines and by indirect providers of air cargo transport. Such intermodal cargo services may be held out at a single price for combined air and land transport, provided that the senders are not misled as to the conditions of such transport.

Annex 2. Charter Air Transport

Section 1

Airlines of each Party designated under this Annex shall, in accordance with the terms of their designation, have the right to carry international charter traffic of passengers (and their accompanying baggage) and/or cargo (including, but not limited to, freight forwarder, split and combination (passenger/cargo) charters) or both:

  • a) Between any point or points in the territory of the Party that has designated the airline and any point or points in the territory of the other Party; and

  • b) Between any point or points in the territory of the other Party and any point or points in a third country, provided that, except with respect to cargo charters, such service constitutes part of a continuous operation, with or without a change of aircraft, that includes service to the homeland for the purpose of carrying local traffic between the homeland and the territory of the other Party.

In the performance of services covered by this Annex, airlines of each Party designated under this Annex shall also have the right:

  • 1. To make stopovers at any point within or outside the territory of the Parties;

  • 2. To carry transit traffic through the territory of the other Party;

  • 3. To combine on the same aircraft traffic originating in the territory of one Party, traffic originating in the territory of the other Party and traffic originating in third countries; and

  • 4. To perform international air transport without any limitation as to change, at any point on the route, in type or number of aircraft operated; provided that, in the outbound direction, the transport beyond such point is a continuation of the transport from the territory of the Party that has designated the airline and, in the inbound direction, the transport to the territory of the Party that has designated the airline is a continuation of the transport from beyond such point.

Each Party shall extend favourable consideration to applications by airlines of the other Party to carry traffic not covered by this Annex on the basis of comity and reciprocity.

Section 2

The airlines designated by either Party performing international charter air transport originating in the territory of either Party, whether on a one-way or round-trip basis, shall have the option of complying with the charter laws, regulations and rules either of its homeland or of the other Party. If a Party applies different rules, regulations, terms, conditions or limitations to one or more of its airlines, each designated airline shall be subject to the least restrictive of such criteria.

However, nothing contained in the above paragraph shall limit the rights of either Party to require airlines designated under this Annex by either Party to adhere to requirements relating to the protection of passenger funds and passenger cancellation and refund rights.

Section 3

Except with respect to the consumer protection rules referred to in the preceding paragraph, neither Party shall require an airline designated under this Annex by the other Party, in respect of the carriage of traffic from the territory of that other Party or of a third country on a one-way or round-trip basis, to submit more than a declaration of conformity with the applicable laws, regulations and rules referred to under Section 2 of this Annex or of a waiver of these laws, regulations or rules granted by the competent aeronautical authorities.

Annex 3. Principles of Non-Discrimination Within and Competition among Computer Reservation Systems

Recognising that Article 11 (Fair Competition) of the Agreement guarantees the airlines of both Parties “a fair and equal opportunity … to compete …”;

Considering that one of the most important aspects of the ability of an airline to compete is its ability to inform the public of its services in a fair and impartial manner, and that therefore the quality of information about airline services available to travel agents who directly distribute such information to the travelling public and the ability of an airline to offer those agents competitive computer reservation systems (CRSs) represent the foundation for an airline's competitive opportunities; and

Considering that it is equally necessary to ensure that the interests of the consumers of air transport services are protected from any misuse of such information and its misleading presentation and that airlines and travel agents have access to effectively competitive CRSs;

The Parties agree as follows:

  • 1. CRSs will have integrated primary displays for which:

    • a) Information regarding international air services, including the construction of connections on those services, shall be edited and displayed on the basis of non-discriminatory and objective criteria that are not influenced, directly or indirectly, by airline or route identity. Such criteria shall apply uniformly to all participating airlines.

    • b) CRS data bases shall be as comprehensive as possible.

    • c) CRS vendors shall not delete information submitted by participating airlines; such information shall be accurate and transparent; for example, code-shared and change-of-gauge flights and flights with stops shall be clearly identified as having those characteristics.

    • d) All CRSs that are available to travel agents who directly distribute information about airline services to the travelling public in the territory of either Party shall not only be obliged to, but shall also be entitled to, operate in conformity with the CRS rules that apply in the territory where the CRS is being operated.

    • e) Travel agents shall be allowed to use any of the secondary displays available through the CRS so long as the travel agent makes a specific request for a given display.

  • 2. Each Party shall require that each CRS vendor operating in its territory allow all airlines willing to pay any applicable non-discriminatory fee to participate in its CRS. Each Party shall require that all distribution facilities which a system vendor provides shall be offered on a non-discriminatory basis to participating airlines. Each Party shall require that CRS vendors display, on a non-discriminatory, objective, carrier-neutral and route-neutral basis, the international air services of participating airlines on all routes on which they wish to sell those services. Upon request, a CRS vendor shall disclose details of its data base update and storage procedures, its criteria for editing and ranking information, the weight given to each of these criteria, and the criteria used for selection of connect points and inclusion of connecting flights.

  • 3. CRS vendors operating in the territory of one Party shall be entitled to bring in and maintain their CRSs and make them freely available to travel agencies or travel companies whose principal business is the distribution of travel services in the territory of the other Party if the CRS complies with these principles.

  • 4. Neither Party shall, in its territory, impose or permit to be imposed on the CRS vendors of the other Party more stringent requirements with respect to access to and use of communication facilities, selection and use of CRS hardware and software, and the technical installation of CRS hardware, than those imposed on its own CRS vendors.

  • 5. Neither Party shall, in its territory, impose or permit to be imposed on the CRS vendors of the other Party more stringent requirements with respect to CRS displays (including edit and display parameters), operation or sale than those imposed on its own CRS vendors.

  • 6. CRSs in use in the territory of one Party that comply with these principles and other relevant non-discriminatory regulatory, technical and security standards shall be entitled to effective and unimpaired access to the territory of the other Party. One aspect of this is that a designated airline shall participate in such a system as fully in its homeland territory as it does in any system offered to travel agents in the territory of the other Party. Owners/operators of CRSs shall have the same opportunity to own/operate CRSs that conform to these principles within the territory of the other Party as do owners/operators of that Party. Each Party shall ensure that its airlines and its CRS vendors do not discriminate against travel agents in their homeland territory because of their use or possession of a CRS also operated in the territory of the other Party.

Authentiek : NL

Verdrag inzake luchtvervoer tussen het Koninkrijk der Nederlanden, ten behoeve van Aruba, en de Republiek Panama

Het Koninkrijk der Nederlanden, ten behoeve van Aruba,

en

de Republiek Panama (hierna te noemen „de Partijen”);

Geleid door de wens de uitbreiding van de mogelijkheden voor het internationale luchtvervoer op basis van concurrentie op de vrije markt tussen luchtvaartmaatschappijen, met zo weinig mogelijk tussenkomst van en regulering door de overheid te vergemakkelijken;

Geleid door de wens de uitbreiding van mogelijkheden voor het internationale luchtvervoer te vergemakkelijken;

Geleid door de wens luchtvaartmaatschappijen in de gelegenheid te stellen een verscheidenheid aan keuzen ten dienste van reizigers en vrachtvervoer aan te bieden voor de laagst mogelijke prijs, zonder dat daarbij sprake is van ongelijke kansen of misbruik van machtspositie, alsmede elke luchtvaartmaatschappij aan te moedigen innovatieve en concurrerende tarievenstelsels te ontwikkelen en in praktijk te brengen;

Geleid door de wens te zorgen voor een zo hoog mogelijke mate van bescherming en veiligheid in het internationaal luchtvervoer en opnieuw hun ernstige bezorgdheid te uiten over handelingen tegen of bedreigingen van de veiligheid van luchtvaartuigen die de veiligheid van personen en goederen in gevaar brengen, en de exploitatie van het luchtvervoer schaden en het vertrouwen van het publiek in de burgerluchtvaart ondermijnen; en

Partijen zijnde bij het Verdrag inzake de Internationale Burgerluchtvaart, dat op 7 december 1944 te Chicago voor ondertekening werd opengesteld;

Zijn als volgt overeengekomen:

Artikel 1. Begripsomschrijvingen

Voor de toepassing van dit Verdrag, tenzij anders vermeld, wordt onder de uitdrukking:

  • 1. „Luchtvaartautoriteiten” verstaan: in het geval van het Koninkrijk der Nederlanden, ten behoeve van Aruba, het Departement Burgerluchtvaart van Aruba of de instantie die dit Departement opvolgt en, in het geval van de Republiek Panama, de Burgerluchtvaartautoriteit (de bevoegde ambtenaren en iedere andere persoon of instantie die bevoegd is de functies te vervullen die de genoemde bevoegde ambtenaren vervullen);

  • 2. „Verdrag” verstaan dit Verdrag, de bijbehorende Bijlagen en alle wijzigingen hierop;

  • 3. „Luchtvervoer” verstaan alle door middel van luchtvaartuigen geleverde diensten bestemd voor openbaar vervoer van passagiers, bagage, vracht en post, afzonderlijk of gecombineerd, tegen betaling of in lease;

  • 4. „Verdrag van Chicago” verstaan het Verdrag inzake de internationale burgerluchtvaart, dat op 7 december 1944 te Chicago voor ondertekening werd opengesteld, dat mede omvat:

  • 5. „Aangewezen luchtvaartmaatschappijen” verstaan de in overeenstemming met artikel 3 van dit Verdrag aangewezen en bevoegde luchtvaartmaatschappijen;

  • 6. „Totale kosten” verstaan de kosten van het leveren van de dienst plus een redelijke toeslag voor administratiekosten;

  • 7. „Internationaal luchtvervoer” verstaan luchtvervoer dat door het luchtruim boven het grondgebied van meer dan één Staat voert;

  • 8. „Tarief” verstaan alle prijzen, tarieven of heffingen die voor het luchtvervoer van reizigers (en hun bagage) en/of vracht (post uitgezonderd) of een combinatie van beide, door de luchtvaartmaatschappijen met inbegrip van hun agenten in rekening worden gebracht, alsmede de voor de aanbieding van genoemde prijzen, tarieven of heffingen geldende voorwaarden;

  • 9. „Landing anders dan voor verkeersdoeleinden” verstaan een landing gemaakt anders dan voor het opnemen of afzetten van passagiers, bagage, vracht of post in het luchtvervoer;

  • 10. „Grondgebied” verstaan het grondgebied overeenkomstig de betekenis die daaraan is toegekend in artikel 2 van het Verdrag van Chicago;

  • 11. „Gebruikersheffingen” verstaan de heffingen die aan luchtvaartmaatschappijen worden opgelegd voor het ter beschikking stellen van luchthaven-, luchtnavigatie- of luchtveiligheidsdiensten en -faciliteiten, met inbegrip van aanverwante diensten en faciliteiten.

Artikel 2. Verlening van rechten

  • 1 Elke Partij verleent aan de andere Partij de volgende rechten voor het verrichten van internationaal luchtvervoer door de luchtvaartmaatschappijen van de andere Partij:

    • a. het recht om zonder te landen over haar grondgebied te vliegen;

    • b. het recht om landingen, anders dan voor verkeersdoeleinden, op haar grondgebied te maken; en

    • c. de overige in dit Verdrag bepaalde rechten.

  • 2 Het in het eerste lid van dit artikel bepaalde betekent niet dat aan de luchtvaartmaatschappijen van de ene Partij het recht wordt verleend op het grondgebied van de andere Partij passagiers, vracht of post aan boord te nemen die tegen betaling worden vervoerd en op weg zijn naar een ander punt van het grondgebied van de andere Partij.

Artikel 3. Aanwijzing en verlening van vergunning

  • 1 Elke Partij heeft het recht de luchtvaartmaatschappijen van haar keuze aan te wijzen voor het in overeenstemming met dit Verdrag verrichten van internationaal luchtvervoer en genoemde aanwijzingen in te trekken of te wijzigen. Deze aanwijzingen worden schriftelijk langs diplomatieke weg aan de andere Partij medegedeeld. Tevens wordt verklaard of de desbetreffende luchtvaartmaatschappij bevoegd is het in Bijlage 1, in Bijlage 2 of in beide Bijlagen vastgelegde soort luchtvervoer te verrichten.

  • 2 Na ontvangst van deze aanwijzing en de verzoekschriften van de aangewezen luchtvaartmaatschappij, in overeenstemming met hetgeen is voorgeschreven voor het verlenen van exploitatievergunningen en technische vergunningen, verleent de andere Partij onverwijld de nodige exploitatievergunningen en technische vergunningen, mits

    • a. de aangewezen luchtvaartmaatschappij aantoont dat zij voldoet aan de voorwaarden die gelden volgens de wetten en voorschriften die de Partij die het verzoekschrift in overweging heeft, gewoonlijk toepast op de exploitatie van het internationale luchtvervoer; en

    • b. de Partij die de luchtvaartmaatschappij aanwijst, de normen vermeld in artikel 6 (Operationele veiligheid) en artikel 7 (Veiligheid van de luchtvaart) naleeft en toepast.

Artikel 4. Intrekking van de vergunning

  • 1 Elke Partij mag de exploitatievergunningen of de technische vergunningen van een door de andere Partij aangewezen luchtvaartmaatschappij intrekken, opschorten of beperken, indien:

    • a. de desbetreffende luchtvaartmaatschappij niet heeft voldaan aan de wetten en voorschriften zoals bedoeld in artikel 5 (Toepassing van Wetten) van dit Verdrag; of

    • b. de andere Partij de in artikel 6 (Operationele veiligheid) genoemde normen niet naleeft of toepast.

  • 2 Tenzij het noodzakelijk is onmiddellijk maatregelen te nemen teneinde verdere niet-naleving als bedoeld in het eerste lid van dit artikel onder de letters a en b, te voorkomen, worden de rechten voortvloeiend uit dit artikel slechts uitgeoefend na overleg met de andere Partij.

  • 3 Dit artikel houdt geen beperking in van het recht van elke Partij de exploitatievergunning of de technische vergunning van een of meerdere luchtvaartmaatschappijen van de andere Partij op te schorten, in te trekken, te beperken of aan voorwaarden te verbinden, overeenkomstig het bepaalde in artikel 7 (Veiligheid van de luchtvaart).

Artikel 5. Toepassing van wetten

  • 1 De luchtvaartmaatschappijen van de ene Partij dienen bij binnenkomst in, vertrek uit of verblijf op het grondgebied van de andere Partij te voldoen aan de wetten en voorschriften van die Partij betreffende de exploitatie van en het vliegen met luchtvaartuigen.

  • 2 De luchtvaartmaatschappijen van de ene Partij dienen bij binnenkomst in, vertrek uit of verblijf op het grondgebied van de andere Partij te voldoen aan de wetten en voorschriften betreffende de binnenkomst in of het vertrek uit haar grondgebied van passagiers, bemanningsleden of vracht van luchtvaartuigen (met inbegrip van de voorschriften betreffende de binnenkomst, inklaring, veiligheid van de luchtvaart, immigratie, paspoorten, douane en quarantaine of, ingeval van post, de postreglementen), rechtstreeks of namens genoemde passagiers, bemanningsleden en vracht.

Artikel 6. Operationele veiligheid

  • 1 Elke Partij erkent de geldigheid van de bewijzen van luchtwaardigheid, bewijzen van bevoegdheid en vergunningen die door de andere Partij zijn afgegeven of geldig verklaard en nog niet zijn verlopen, voor het in dit Verdrag bedoelde verrichten van luchtvervoer, mits de eisen voor het verlenen van die bewijzen of vergunningen ten minste gelijk zijn aan de minimumnormen die op grond van het Verdrag van Chicago kunnen worden vastgesteld. Elke Partij kan evenwel voor vluchten boven haar eigen grondgebied weigeren de geldigheid te erkennen van bewijzen van bevoegdheid en vergunningen die ten behoeve van haar eigen onderdanen zijn afgegeven of geldig verklaard door de andere Partij.

  • 2 Elke Partij kan verzoeken om overleg over de operationele veiligheidsnormen die door de andere Partij worden opgelegd met betrekking tot de luchtvaartfaciliteiten, de bemanningsleden, de luchtvaartuigen en de exploitatie van de aangewezen luchtvaartmaatschappijen. Indien een Partij na genoemd overleg tot de conclusie komt dat de andere Partij een aantal normen en eisen betreffende de operationele veiligheid niet doeltreffend oplegt of toepast, met dien verstande dat deze ten minste gelijk dienen te zijn aan de minimumnormen die op grond van het Verdrag van Chicago kunnen worden vastgesteld, stelt zij de andere Partij in kennis van dit onderzoek en van de stappen die noodzakelijk worden geacht om te kunnen voldoen aan deze minimumnormen, waarna de andere Partij passende maatregelen ter verbetering treft. Elke Partij behoudt zich het recht voor de exploitatievergunning of de technische vergunning van een of meer door de andere Partij aangewezen luchtvaartmaatschappijen op te schorten, in te trekken of te beperken, indien de andere Partij dergelijke passende maatregelen ter verbetering niet binnen een redelijke termijn neemt.

Artikel 7. Veiligheid van de luchtvaart

  • 2 Partijen komen overeen elkaar alle nodige bijstand te verlenen ter voorkoming van het wederrechtelijk in zijn macht brengen van luchtvaartuigen, passagiers, bemanningsleden, luchthavens en luchtvaartvoorzieningen, alsmede elke andere bedreiging van de veiligheid van de burgerluchtvaart aan te pakken.

  • 3 Partijen handelen, in hun onderlinge betrekkingen, in overeenstemming met de geldende bepalingen inzake de veiligheid van de luchtvaart, vastgesteld door de Internationale Burgerluchtvaartorganisatie en als Bijlagen aan het Verdrag van Chicago toegevoegd. Dit vereist dat exploitanten van luchtvaartuigen die in het eigen land zijn geregistreerd, exploitanten van luchtvaartuigen die hun plaats van bedrijfsvoering of permanent verblijf op het eigen grondgebied hebben en exploitanten van luchthavens op het eigen grondgebied, handelen in overeenstemming met die bepalingen inzake de veiligheid van de luchtvaart.

  • 4 Elke Partij stemt ermee in zich te houden aan de bepalingen inzake beveiliging die de andere Partij voorschrijft voor de binnenkomst in, het vertrek uit en het verblijf op het grondgebied van die andere Partij en passende maatregelen te treffen teneinde de luchtvaartuigen te beveiligen en de passagiers, de bemanningsleden, hun koffers en handbagage, alsmede de vracht en bevoorrading van het luchtvaartuig aan een onderzoek te onderwerpen vóór of tijdens het aan boord gaan en inladen. Elke Partij neemt bovendien elk verzoek van de andere Partij om bijzondere beveiligingsmaatregelen, teneinde het hoofd te bieden aan een concrete bedreiging, welwillend in overweging.

  • 5 Wanneer zich een voorval voordoet van het wederrechtelijk in zijn macht brengen van luchtvaartuigen of van een andere wederrechtelijke gedraging gericht tegen de veiligheid van passagiers, bemanningsleden, luchtvaartuigen, luchthavens of luchtvaartvoorzieningen, of dreigt zich voor te doen, verlenen Partijen elkaar bijstand door de verbindingen en andere passende maatregelen, bedoeld om op snelle en veilige wijze een einde te maken aan een dergelijk voorval, of de dreiging daarvan, te vergemakkelijken.

  • 6 Wanneer een Partij gegronde redenen heeft van mening te zijn dat de andere Partij zich niet heeft gehouden aan de bepalingen inzake de veiligheid van de luchtvaart als vermeld in dit artikel, kunnen de luchtvaartautoriteiten van die Partij verzoeken om onverwijld overleg met de luchtvaartautoriteiten van de andere Partij. Indien binnen een termijn van 15 dagen, gerekend vanaf de datum van dat verzoek, geen bevredigende overeenstemming wordt bereikt, is de ene Partij gerechtigd de exploitatievergunning of de technische vergunning van de luchtvaartmaatschappijen van de andere Partij op te schorten, in te trekken, te beperken of daaraan voorwaarden te verbinden. In geval van nood, kan een Partij tijdelijke maatregelen nemen vóór het verstrijken van de 15 dagen.

Artikel 8. Commerciële mogelijkheden

  • 1 De luchtvaartmaatschappijen van een Partij mogen op het grondgebied van de andere Partij kantoren vestigen voor de bevordering en de verkoop van luchtvervoer.

  • 2 De aangewezen luchtvaartmaatschappijen van elke Partij mogen, in overeenstemming met de wetten en voorschriften van de andere Partij inzake binnenkomst, verblijf en tewerkstelling, het voor het verzorgen van luchtvervoer benodigde leidinggevend, commercieel en technisch personeel en andere specialisten zenden naar en doen verblijven op het grondgebied van de andere Partij.

  • 3 Elke aangewezen luchtvaartmaatschappij mag voorzien in haar eigen afhandelingsdiensten op het grondgebied van de andere Partij („eigen diensten”) of, indien zij daaraan de voorkeur geeft, een aantal van de concurrerende agenten uitkiezen om deze diensten geheel of gedeeltelijk te verlenen. Deze rechten zijn alleen onderworpen aan fysieke beperkingen die worden opgelegd om redenen van de veiligheid van de luchthaven. Indien de eigen diensten om deze redenen worden uitgesloten, staan de afhandelingsdiensten ter beschikking van alle luchtvaartmaatschappijen op basis van gelijkheid; de tarieven zijn gebaseerd op de kosten van de geleverde diensten en die diensten dienen wat betreft aard en kwaliteit gelijkwaardig te zijn aan de eigen diensten die zouden zijn geleverd indien dit mogelijk was geweest.

  • 4 Elke luchtvaartmaatschappij van beide Partijen mag zich op het grondgebied van de andere Partij rechtstreeks, of naar goeddunken van de luchtvaartmaatschappij, via haar agenten, met de verkoop van luchtvervoer bezighouden. Een uitzondering hierop vormen de specifieke bepalingen inzake charters van de desbetreffende Partij met betrekking tot de bescherming van de (door de) passagiers (betaalde) gelden en het recht van passagiers op annulering en restitutie. Elke luchtvaartmaatschappij is gerechtigd genoemd vervoer te verkopen en elke persoon is gerechtigd het te kopen, in de munteenheid van het grondgebied of in vrij inwisselbare munteenheden.

  • 5 Elke luchtvaartmaatschappij is gerechtigd, na een daartoe strekkende aanvraag, het batig saldo van de ontvangsten en uitgaven op het grondgebied van de andere Partij te wisselen en over te maken naar het eigen land. Een snelle omwisseling en overmaking wordt mogelijk gemaakt zonder daaraan beperkingen of heffingen op te leggen en tegen de wisselkoers die van toepassing is op de gewone transacties en overmakingen op de datum waarop de vervoerder de eerste aanvraag tot overmaking indient.

  • 6 Het is de luchtvaartmaatschappijen van elke Partij toegestaan de kosten die worden gemaakt op het grondgebied van de andere Partij, met inbegrip van de aankoop van brandstof, in de munteenheid van het land te betalen. De luchtvaartmaatschappijen van een Partij mogen naar hun goeddunken genoemde kosten op het grondgebied van de andere Partij betalen in vrij inwisselbare munteenheden, overeenkomstig de monetaire voorschriften van het land.

  • 7 Bij het exploiteren of aanbieden van de diensten waarvoor vergunning is verleend op de overeengekomen routes mag elke aangewezen luchtvaartmaatschappij van een Partij commerciële samenwerkingsverbanden, bijvoorbeeld regelingen voor een gereserveerde capaciteit, voor code-sharing of voor leasing, aangaan met:

    • a. een of meerdere luchtvaartmaatschappijen van de Partijen; en

    • b. een of meerdere luchtvaartmaatschappijen van een derde land, mits genoemd derde land gelijke regelingen bekrachtigt of toestaat tussen de luchtvaartmaatschappijen van de andere Partij en andere luchtvaartmaatschappijen op de diensten naar dat derde land, of daarvandaan of over zijn grondgebied, mits alle luchtvaartmaatschappijen die dergelijke regelingen overeenkomen,

      • 1. de benodigde vergunning hebben;

      • 2. voldoen aan de eisen die gewoonlijk aan dergelijke regelingen worden gesteld.

Artikel 9. Douanerechten en heffingen

  • 1 Bij aankomst op het grondgebied van de ene Partij, zijn luchtvaartuigen die door de aangewezen luchtvaartmaatschappijen van de andere Partij worden geëxploiteerd op internationale luchtdiensten, alsmede hun normale uitrustingsstukken, de gronduitrusting, motorbrandstof, smeermiddelen, verbruikbare technische voorraden, reserve-onderdelen (met inbegrip van motoren), voorraden (met inbegrip van onder andere etenswaren, (gedistilleerde) dranken en tabaksartikelen, alsmede overige producten bestemd voor de verkoop aan passagiers of voor het in beperkte hoeveelheden consumeren daarvan tijdens de vlucht) en andere voorwerpen die alleen zijn bestemd voor of worden gebruikt in verband met de exploitatie of de instandhouding van de luchtvaartuigen die aan het internationale luchtvervoer deelnemen, op basis van wederkerigheid, vrijgesteld van alle invoerbeperkingen en van alle belastingen op goederen en vermogen, douanerechten, accijnzen en gelijksoortige heffingen en tarieven die:

    • a. door de nationale autoriteiten worden opgelegd; en

    • b. niet zijn gebaseerd op de kosten van de geleverde dienst, mits genoemde uitrustingen en voorraden aan boord van het luchtvaartuig blijven.

  • 2 Eveneens zijn, op basis van wederkerigheid, vrijgesteld van de belastingen, rechten, accijnzen, heffingen en tarieven waarnaar wordt verwezen in het eerste lid van dit artikel, met uitzondering van de tarieven gebaseerd op de kosten van de geleverde dienst:

    • a. voorraden, binnengebracht op het grondgebied van de ene Partij of geleverd op dat grondgebied en aan boord gebracht, binnen redelijke grenzen, welke bestemd zijn voor gebruik door de luchtvaartuigen tijdens uitgaande vluchten van de luchtvaartmaatschappijen van de andere Partij die internationale luchtvaartdiensten exploiteren, zelfs indien deze voorraden worden gebruikt op een gedeelte van de vlucht dat wordt afgelegd boven het grondgebied van de Partij waarin zij aan boord zijn genomen;

    • b. de gronduitrusting en de reserveonderdelen (met inbegrip van motoren), binnengebracht op het grondgebied van de ene Partij voor service, onderhoud of reparatie van luchtvaartuigen van luchtvaartmaatschappijen van de andere Partij die internationale luchtvaartdiensten exploiteren;

    • c. motorbrandstof, smeermiddelen en verbruikbare technische voorraden, binnengebracht op het grondgebied van de ene Partij of geleverd op dat grondgebied voor gebruik in luchtvaartuigen van de luchtvaartmaatschappijen van de andere Partij die internationale luchtvaartdiensten exploiteren, zelfs indien deze voorraden worden gebruikt op een gedeelte van de vlucht dat wordt afgelegd boven het grondgebied van de Partij waarin zij aan boord zijn genomen; en

    • d. reclame- en promotiemateriaal, binnengebracht op het grondgebied van de ene Partij en aan boord gebracht, binnen redelijke grenzen, voor gebruik in de luchtvaartuigen tijdens uitgaande vluchten van de luchtvaartmaatschappijen van de andere Partij die internationale luchtvaartdiensten exploiteren, zelfs indien dit materiaal wordt gebruikt op een gedeelte van de vlucht dat wordt afgelegd boven het grondgebied van de Partij waarin het aan boord is genomen.

  • 3 Verlangd kan worden dat de uitrusting en de voorraden waarnaar in het eerste en tweede lid van dit artikel wordt verwezen, onder toezicht of beheer van de bevoegde autoriteiten worden bewaard.

  • 4 De vrijstellingen uit dit artikel worden ook verleend wanneer de aangewezen luchtvaartmaatschappijen van de ene Partij een contract afsluiten met andere luchtvaartmaatschappijen die eveneens genoemde vrijstellingen van de andere Partij genieten, voor het op het grondgebied van de andere Partij lenen of overdragen van de voorwerpen waarnaar wordt verwezen in het eerste en tweede lid van dit artikel.

Artikel 10. Gebruikersheffingen

  • 1 De gebruikersheffingen opgelegd door de bevoegde autoriteiten van de ene Partij aan de luchtvaartmaatschappijen van de andere Partij dienen rechtvaardig, redelijk en non-discriminatoir te zijn, en dienen evenredig te worden verdeeld over alle gebruikerscategorieën. In ieder geval mogen heffingen opgelegd aan de luchtvaartmaatschappijen van de andere Partij niet onder minder gunstige voorwaarden worden toegepast dan de meest gunstige voorwaarden opgelegd aan enige andere luchtvaartmaatschappij ten tijde van het vaststellen van die heffingen.

  • 2 De gebruikersheffingen opgelegd aan de luchtvaartmaatschappijen van de andere Partij mogen gelijk, maar niet hoger zijn dan een evenredig deel van de totale kosten die door de bevoegde belastingautoriteiten geacht worden te zijn gemoeid met het verlenen van de noodzakelijke diensten en faciliteiten inzake de luchthaven, het luchthavenmilieu, de luchtnavigatie en de veiligheid van de luchtvaart, op de luchthaven en in het luchthavensysteem. Bij die totale kosten mag rekening worden gehouden met een redelijk rendement van de activa, na aftrek van de waardevermindering. De faciliteiten en diensten waarvoor deze rechten worden geheven, dienen op doelmatige en economische wijze ter beschikking te worden gesteld.

  • 3 Elke Partij bevordert het overleg tussen de bevoegde belastingautoriteiten of -organen op haar grondgebied en de luchtvaartmaatschappijen die gebruik maken van de diensten en faciliteiten, en moedigt genoemde autoriteiten of organen en de luchtvaartmaatschappijen aan die informatie uit te wisselen die noodzakelijk is om exact vast te stellen of de heffingen gerechtvaardigd zijn gezien de principes vermeld in het eerste en tweede lid van dit artikel. Elke Partij moedigt de bevoegde belastingautoriteiten aan de gebruikers ruim van te voren op de hoogte te stellen van elk voorstel tot wijziging in de gebruikersheffingen, teneinde de gebruikers de mogelijkheid te bieden hun mening te uiten vóór het ingaan van de wijzigingen.

  • 4 In de procedures voor het oplossen van geschillen overeenkomstig artikel 14, wordt er niet van uitgegaan dat de ene Partij inbreuk heeft gemaakt op een bepaling van dit artikel, tenzij deze

    • a. niet binnen een redelijke termijn een onderzoek instelt naar de heffing of de praktijk die onderwerp is van de klacht van de andere Partij; of

    • b. na genoemd onderzoek nalaat de maatregelen te treffen die binnen haar bereik liggen om een heffing of praktijk die strijdig is met dit Verdrag, te verbeteren.

Artikel 11. Eerlijke concurrentie

  • 1 Elke Partij geeft de aangewezen luchtvaartmaatschappijen van beide Partijen een eerlijke en gelijke kans om mee te dingen voor het internationale luchtvervoer waarop dit Verdrag betrekking heeft.

  • 2 Elke Partij stelt elke aangewezen luchtvaartmaatschappij in de gelegenheid de frequentie en de capaciteit van het internationale luchtvervoer dat zij aanbiedt, vast te stellen op grond van commerciële overwegingen.

    Overeenkomstig dit recht, mag geen der Partijen eenzijdig enige beperking aanbrengen in de omvang van het verkeer, de frequentie of de regelmaat van de dienst, noch in het type of de types luchtvaartuigen die de aangewezen luchtvaartmaatschappijen van de andere Partij exploiteren, behalve wanneer dit nodig is vanwege douane-, technische, exploitatie- of milieuvereisten, onder gelijke voorwaarden verenigbaar met artikel 15 van het Verdrag van Chicago.

  • 3 Geen der Partijen stelt aan de aangewezen luchtvaartmaatschappijen van de andere Partij eisen met betrekking tot een recht op voorrang of evenredigheid bij de verdeling van het verkeer, noch verleent zij vergoedingen voor het niet indienen van bezwaren en evenmin stelt zij andere eisen met betrekking tot capaciteit, frequentie of verkeer die in strijd zijn met de doelstellingen van dit Verdrag.

  • 4 Geen der Partijen verlangt dat de luchtvaartmaatschappijen van de andere Partij vluchtschema's, charterprogramma's of exploitatieplannen ter goedkeuring voorleggen, behalve die welke op non-discriminatoire basis vereist kunnen zijn om de gelijke voorwaarden als bedoeld in het tweede lid van dit artikel of die specifiek in een Bijlage bij dit Verdrag worden vastgelegd, na te leven. De Partij die een dergelijke overlegging ter informatie verlangt, dient de administratieve formaliteiten van de eisen en procedures voor overlegging voor de bemiddelaars van het luchtvervoer en de aangewezen luchtvaartmaatschappijen van de andere Partij, tot een minimum te beperken.

Artikel 12. Vaststelling van tarieven

  • 1 Elke Partij stelt alle aangewezen luchtvaartmaatschappijen in de gelegenheid de tarieven van het luchtvervoer op grond van commerciële overwegingen vast te stellen. De tussenkomst van de Partijen beperkt zich tot:

    • a. het voorkomen van ongerechtvaardigd discriminatoire tarieven en praktijken;

    • b. het beschermen van de consumenten tegen tarieven die ten onrechte hoog of restrictief zijn vanwege misbruik van machtspositie; en

    • c. het beschermen van de luchtvaartmaatschappijen tegen tarieven die kunstmatig laag zijn vanwege directe of indirecte officiële subsidies of steun.

  • 2 Elke Partij kan verlangen dat de tarieven die de luchtvaartmaatschappijen van de andere Partij willen innen voor de binnenkomst op of het vertrek uit haar grondgebied, worden meegedeeld of overgelegd aan haar luchtvaartautoriteiten. De door de luchtvaartmaatschappijen van de andere Partij verlangde termijn voor kennisgeving of overlegging mag niet langer zijn dan 15 dagen vóór de voorgestelde datum van inwerkingtreding. In specifieke gevallen kunnen kortere kennisgevings- of overleggings-termijnen worden toegelaten. Geen der Partijen kan eisen dat de luchtvaartmaatschappijen van de andere Partij de tarieven die door chartermaatschappijen aan het publiek in rekening worden gebracht, bekend maken of overleggen, tenzij deze op non-discriminatoire basis voor informatiedoeleinden worden verlangd.

  • 3 Geen der Partijen treft eenzijdige maatregelen gericht op het voorkomen van de inwerkingtreding of de voortzetting van een voorgesteld tarief dat zou worden geïnd of wordt geïnd door:

    • a. de luchtvaartmaatschappijen van een der Partijen voor het internationale luchtvervoer tussen de grondgebieden van de Partijen; of

    • b. de luchtvaartmaatschappijen van de ene Partij voor het internationale luchtvervoer tussen het grondgebied van de andere Partij en ieder ander land, in beide gevallen met inbegrip van het vervoer dat door maatschappijen wordt gedeeld of dat binnen dezelfde maatschappij wordt uitgevoerd.

  • 4 Indien een der Partijen van mening is dat genoemd tarief in strijd is met de overwegingen uit het eerste lid van dit artikel, verzoekt zij om overleg en deelt de andere Partij zo spoedig mogelijk de redenen voor haar afkeuring mee. Dit overleg dient niet later dan 30 dagen na ontvangst van het verzoek plaats te vinden en Partijen dienen samen te werken teneinde de informatie te verkrijgen die noodzakelijk is voor een redelijke oplossing van de kwestie. Indien Partijen tot overeenstemming komen inzake een tarief waarvoor een kennisgeving van afkeuring is ingediend, dient elke Partij haar uiterste best te doen de desbetreffende overeenstemming van kracht te laten worden. Bij gebrek aan overeenstemming, wordt of blijft het eerstgenoemde tarief van kracht.

Artikel 13. Overleg

Elk der Partijen kan te allen tijde verzoeken om overleg inzake dit Verdrag. Dit overleg dient zo spoedig mogelijk te beginnen, doch uiterlijk binnen 60 dagen na de datum van ontvangst van het verzoek door de andere Partij, tenzij Partijen anders overeenkomen.

Artikel 14. Regeling van geschillen

  • 1 Geschillen met betrekking tot dit Verdrag, met uitzondering van geschillen die voortvloeien uit het derde lid van artikel 12 (Vaststelling van tarieven), die niet tijdens een eerste ronde van officieel overleg worden opgelost, kunnen met goedvinden van Partijen ter beoordeling worden voorgelegd aan een persoon in het bijzonder of aan een uit meerdere personen bestaand orgaan. Indien Partijen niet kiezen voor bovenstaande procedure, kan het desbetreffende geschil op verzoek van elk der Partijen aan arbitrage worden onderworpen, overeenkomstig de hierna vast te stellen procedures.

  • 2 De arbitrage wordt uitgevoerd door een scheidsgerecht van drie scheidsmannen dat als volgt is samengesteld:

    • a. Elke Partij dient binnen een termijn van 30 dagen na ontvangst van het verzoek om arbitrage een scheidsman te benoemen. Binnen een termijn van 60 dagen na hun benoeming dienen deze twee scheidsmannen in gezamenlijk overleg een derde scheidsman te benoemen, die de functie van voorzitter van het scheidsgerecht zal uitoefenen;

    • b. Indien een der Partijen in het geschil geen scheidsman benoemt, of indien de derde scheidsman niet in overeenstemming met het onder letter a van dit lid bepaalde wordt benoemd, kan elk der Partijen in kwestie aan de President van de Raad van de Internationale Burgerluchtvaartorganisatie verzoeken de benodigde scheids-man(nen) binnen een termijn van 30 dagen te benoemen. Indien de President dezelfde nationaliteit heeft als een der Partijen, wordt de benoeming gedaan door de hoogste in rang zijnde vice-President die niet om deze reden ongeschikt is bevonden.

  • 3 Tenzij anders overeengekomen, bepaalt het scheidsgerecht de grenzen van zijn rechtsmacht in overeenstemming met dit Verdrag en stelt het zijn eigen procedure vast. Nadat het scheidsgerecht is samengesteld, kan het aanbevelen tijdelijke maatregelen ter genoegdoening te treffen tot een definitieve oplossing is gevonden. Op initiatief van het scheidsgerecht of op verzoek van een der Partijen, dient uiterlijk 15 dagen na de volledige samenstelling van het scheidsgerecht een bespreking te worden gehouden teneinde vast te stellen welke kwesties precies aan arbitrage worden onderworpen en welke concrete procedures worden gevolgd.

  • 4 Tenzij anders overeengekomen, brengt elke Partij bij het geschil een verslag uit binnen 45 dagen na de volledige samenstelling van het scheidsgerecht. De antwoorden dienen uiterlijk 60 dagen daarna te worden ontvangen. Het scheidsgerecht houdt een zitting op verzoek van een der Partijen of op eigen initiatief binnen een termijn van 15 dagen na afloop van de termijn voor de ontvangst van de antwoorden.

  • 5 Het scheidsgerecht zal trachten een schriftelijke uitspraak te doen binnen een termijn van 30 dagen na het afsluiten van de zitting, of indien geen zitting wordt gehouden, na het indienen van de twee antwoorden. De beslissing van de meerderheid van het scheidsgerecht is doorslaggevend.

  • 6 Binnen 15 dagen na het bekend maken van de beslissing kunnen Partijen verzoeken om een toelichting daarop en elke eventuele toelichting dient binnen 15 dagen na dat verzoek te worden gegeven.

  • 7 Elke Partij dient, voor zover verenigbaar met haar nationale wetgeving, elk besluit of uitspraak van het scheidsgerecht volledig na te leven.

  • 8 De kosten van het scheidsgerecht, met inbegrip van het honorarium en de onkosten van de scheidsmannen, worden door Partijen gelijkelijk betaald. Alle kosten die worden gemaakt door de President van de Raad van de Internationale Burgerluchtvaartorganisatie met betrekking tot de procedures vermeld onder letter b, tweede lid van dit artikel, worden beschouwd als onderdeel van de kosten van het scheidsgerecht.

Artikel 15. Beëindiging

Elk der Partijen kan te allen tijde de andere Partij schriftelijk in kennis stellen van haar besluit dit Verdrag te beëindigen. Deze kennisgeving wordt tegelijkertijd toegezonden aan de Internationale Burgerluchtvaartorganisatie. Dit Verdrag wordt beëindigd om middernacht (in de plaats waar de kennisgeving aan de andere Partij is ontvangen) onmiddellijk vóór het verstrijken van het eerste jaar na de datum waarop de kennisgeving door de andere Partij is ontvangen, tenzij de kennisgeving in onderlinge overeenstemming tussen Partijen wordt ingetrokken voor het verstrijken van die termijn.

Artikel 17. Registratie bij de ICAO

Dit Verdrag en alle wijzigingen daarop worden geregistreerd bij de Internationale Burgerluchtvaartorganisatie.

Artikel 18. Inwerkingtreding

Dit Verdrag en de Bijlagen daarbij treden in werking op de eerste dag van de tweede maand na de datum van ontvangst van de laatste kennisgeving langs diplomatieke weg waarin de partijen elkaar ervan in kennis hebben gesteld dat alle vereiste interne procedures voor de inwerkingtreding van dit Verdrag zijn voltooid.

Door de inwerkingtreding van dit Verdrag wordt de Administratieve Overeenkomst inzake luchtvervoer tussen Aruba en de Republiek Panama beëindigd, welke op 24 september 1987 te Aruba werd ondertekend.

Met betrekking tot het Koninkrijk der Nederlanden is dit Verdrag slechts van toepassing op Aruba.

TEN BLIJKE WAARVAN de ondertekenaars, daartoe naar behoren gemachtigd door hun onderscheiden Regeringen, dit Verdrag hebben ondertekend.

GEDAAN, in tweevoud, te Panama-Stad, op 11 april 2015, in de Engelse, de Nederlandse en de Spaanse taal, zijnde alle teksten gelijkelijk authentiek. In geval van verschil in interpretatie is de Engelse tekst doorslaggevend.

Voor het Koninkrijk der Nederlanden, ten behoeve van Aruba:

MICHIEL G. EMAN

Voor de Republiek Panama:

ISABEL DE SAINT MALO DE ALVARADO

Bijlage 1. Geregeld Luchtvervoer

Deel 1 Routes

De volgens deze Bijlage aangewezen luchtvaartmaatschappijen van elke Partij zijn gerechtigd, krachtens de voorwaarden van hun aanwijzing, internationaal luchtvervoer per lijndienst te verrichten tussen punten op de volgende routes:

  • A. Routes van de door de Republiek Panama aangewezen luchtvaartmaatschappijen:

    • 1. Panama – tussenliggende punten – Aruba – verder gelegen punten dan Aruba en vice versa.

    • 2. De exclusief voor vrachtvervoer aangewezen luchtvaartmaatschappijen mogen dienst(en) verlenen tussen Aruba en elk ander punt of punten, zonder dat zij verplicht zijn terug te keren naar Panama.

  • B. Routes van de door Aruba aangewezen luchtvaartmaatschappijen:

    • 1. Aruba – tussenliggende punten – Panama – verder gelegen punten dan Panama en vice versa.

    • 2. De exclusief voor vrachtvervoer aangewezen luchtvaartmaatschappijen mogen dienst(en) verlenen tussen Panama en elk ander punt of punten, zonder dat zij verplicht zijn terug te keren naar Aruba.

De tussenliggende punten en verder gelegen punten van de routetabel worden door beide Partijen nader omschreven en overeengekomen door middel van een eenvoudige briefwisseling.

De op de routes te specificeren punten mogen naar goeddunken van de aangewezen luchtvaartmaatschappijen op een of alle vluchten worden overgeslagen.

De door elke Partij aangewezen luchtvaartmaatschappij(en) die vluchten uitvoeren op de hierboven genoemde routes, zijn gerechtigd om deze uit te voeren met derde, vierde en vijfde vrijheidsrechten met onbeperkte frequenties.

Deel 2 Flexibiliteit in de exploitatie

Elke aangewezen luchtvaartmaatschappij mag naar haar goeddunken, op een of al haar vluchten:

  • 1. vluchten verrichten in een of beide richtingen;

  • 2. verschillende vluchtnummers combineren bij het exploiteren van slechts één luchtvaartuig;

  • 3. punten aandoen die vóór of tussen de grondgebieden van Partijen liggen, of verder gelegen punten, of punten gelegen op die grondgebieden, in elke willekeurige combinatie of volgorde;

  • 4. landingen overslaan op een of meerdere punten;

  • 5. het verkeer van een luchtvaartuig overbrengen naar een van haar andere luchtvaartuigen op elk punt op de routes; en

  • 6. punten aandoen die voor enig punt op haar grondgebied liggen, al dan niet met wisseling van luchtvaartuig of van vluchtnummer, en genoemde diensten aan het publiek aanbieden en aankondigen als rechtstreekse diensten;

zonder geografische beperkingen of beperkingen van richting, en zonder het recht te verliezen op het vervoer van verkeer dat anderszins volgens dit Verdrag is toegestaan, mits genoemde dienst een punt bedient dat is gelegen op het grondgebied van de Partij die de luchtvaartmaatschappijen aanwijst.

Deel 3 Wisseling van materieel

Op elk deel van voornoemde routes mag elke aangewezen luchtvaartmaatschappij internationaal luchtvervoer verrichten zonder beperking ten aanzien van wisseling, op elk willekeurig punt van de route, van het type of het aantal luchtvaartuigen dat in exploitatie is, mits in uitgaande richting het vervoer verder dan genoemd punt een vervolg is van het vervoer vanaf het grondgebied van de Partij die de luchtvaartmaatschappijen heeft aangewezen, en in inkomende richting het vervoer naar het grondgebied van de Partij die de luchtvaartmaatschappijen heeft aangewezen, een vervolg is van het vervoer vanaf verderaf dan genoemd punt.

Deel 4 Intermodale diensten

Onverminderd het bepaalde in dit Verdrag is het luchtvaartmaatschappijen en indirecte vrachtvervoerders van beide Partijen zonder beperkingen toegestaan ten aanzien van internationaal luchtvervoer gebruik te maken van elk type vrachtvervoer over land naar of van elk punt op het grondgebied van Partijen of van derde landen, met inbegrip van het vervoer naar of van elke luchthaven die beschikt over douanediensten en, indien nodig, het recht op het vervoeren van vracht onder deposito volgens de wetten en voorschriften die van toepassing zijn. Genoemde vracht heeft, ongeacht of het vervoer over land of door de lucht betreft, toegang tot afhandeling door en de faciliteiten van de douane van de luchthaven. De luchtvaartmaatschappijen mogen op eigen initiatief hun eigen vervoer over land regelen of het aanbieden door middel van overeenkomsten met andere vervoersmaatschappijen over land, met inbegrip van het vervoer over land dat door andere luchtvaartmaatschappijen en de indirecte luchtvracht-vervoerders wordt aangeboden. Deze intermodale diensten voor vrachtvervoer kunnen worden aangeboden tegen één enkel tarief voor gecombineerd vervoer door de lucht en over land, mits de afzenders niet worden misleid ten aanzien van de omstandigheden van dat vervoer.

Bijlage 2. Luchtvervoer via charters

Deel 1

De in overeenstemming met deze Bijlage aangewezen luchtvaart-maatschappijen van elke Partij zijn krachtens de voorwaarden van hun aanwijzing gerechtigd internationaal charterverkeer uit te voeren van passagiers (en hun begeleidende bagage) en/of vracht (met inbegrip van onder andere charters van expediteurs van handelswaren, gedeelde charters en charters waarin passagiers en vracht worden gecombineerd) of van beide;

  • a. tussen een of meerdere punten op het grondgebied van de Partij die de luchtvaartmaatschappij heeft aangewezen en een of meerdere punten op het grondgebied van de andere Partij; en

  • b. tussen een of meerdere punten op het grondgebied van de andere Partij en een of meerdere punten in derde landen, mits genoemde dienst deel uitmaakt van een doorlopende exploitatie, met uitzondering van charters die uitsluitend vracht vervoeren, al dan niet met wisseling van luchtvaartuig, die een dienst naar het land van herkomst betreft met het doel lokaal verkeer tussen het land van herkomst en het grondgebied van de andere Partij te vervoeren.

Ten aanzien van de diensten waarnaar in deze Bijlage wordt verwezen, zijn de in overeenstemming met deze Bijlage aangewezen luchtvaartmaatschappijen van elke Partij tevens gerechtigd om:

  • 1. stops-overs voor verblijf te maken op elk punt binnen of buiten het grondgebied van de Partijen;

  • 2. transitverkeer uit te voeren over het grondgebied van de andere Partij;

  • 3. in hetzelfde luchtvaartuig verkeer te combineren dat afkomstig is van het grondgebied van de ene Partij, van het grondgebied van de andere Partij en uit derde landen; en

  • 4. internationaal luchtvervoer te verrichten zonder enige beperking ten aanzien van wisseling, op elk willekeurig punt van de route, van het type of het aantal luchtvaartuigen dat in exploitatie is, mits in uitgaande richting het vervoer verder dan genoemd punt een vervolg is van het vervoer vanaf het grondgebied van de Partij die de luchtvaartmaatschappijen heeft aangewezen, en in inkomende richting het vervoer naar het grondgebied van de Partij die de luchtvaartmaatschappijen heeft aangewezen, een vervolg is van het vervoer vanaf verderaf dan genoemd punt.

Elke Partij zal uit hoffelijkheid en om redenen van wederkerigheid verzoeken van luchtvaartmaatschappijen van de andere Partij voor het vervoer van verkeer dat niet onder deze Bijlage valt in gunstige overweging nemen.

Deel 2

De door de ene of de andere Partij aangewezen luchtvaartmaatschappijen, die zich richten op het verlenen van diensten op het gebied van het internationale luchtvervoer per charter op het grondgebied van een der Partijen, hetzij in één richting hetzij heen en terug, hebben de keuze zich te houden aan de wetten en voorschriften inzake charters van hun land van herkomst of van de andere Partij. Indien een Partij andere normen, reglementen, voorwaarden, condities of beperkingen toepast op een of meer van haar aangewezen luchtvaartmaatschappijen, wordt zij gehouden aan het minst restrictieve criterium.

Het in bovenstaande alinea genoemde beperkt echter niet de rechten van Partijen te eisen dat de door een van hen in overeenstemming met deze Bijlage aangewezen luchtvaartmaatschappijen zich houden aan de eisen betreffende de bescherming van de (door de) passagiers (betaalde) gelden en het recht van passagiers op annulering en restitutie.

Deel 3

Behalve met betrekking tot de voorschriften ter bescherming van de consument, waarnaar wordt verwezen in bovenstaande alinea, mag geen der Partijen verlangen dat een door de andere Partij in overeenstemming met deze Bijlage aangewezen luchtvaartmaatschappij ten aanzien van het vervoer van verkeer uit het grondgebied van die andere Partij of van een derde land, hetzij in één richting hetzij heen en terug, meer overlegt dan de verklaring van instemming met de toepasselijke regelgeving waarnaar wordt verwezen in bovenstaand deel 2 van deze Bijlage, of het niet toepassen van genoemde regelgeving toegestaan door de bevoegde luchtvaartautoriteiten.

Bijlage 3. Beginsel van gelijke kansen bij geautomatiseerde reserveringssystemen en concurrentie tussen die systemen

Indachtig dat artikel 11 (Eerlijke concurrentie) van het Verdrag de luchtvaartmaatschappijen van beide Partijen „een eerlijke en gelijke kans om mee te dingen …” garandeert;

Overwegende dat een van de belangrijkste aspecten van de mogelijkheid tot concurrentie van de luchtvaartmaatschappijen bestaat uit het op gelijke en onpartijdige wijze kunnen informeren van het publiek omtrent hun diensten en dat dientengevolge de kwaliteit van de informatie omtrent de diensten van de luchtvaartmaatschappijen waarover de reisagenten beschikken die dergelijke informatie rechtstreeks aan het reizigerspubliek doorgeven, en de mogelijkheid van de luchtvaartmaatschappijen genoemde agenten concurrerende computerreserveringssystemen aan te bieden, de basis vormen voor de mogelijkheden tot concurrentie van elke luchtvaartmaatschappij; en

Overwegende dat eveneens gegarandeerd dient te worden dat de belangen van de gebruikers van de luchtdiensten worden beschermd tegen onrechtmatig gebruik en een misleidende presentatie van die informatie, en dat de luchtvaartmaatschappijen en de reisagenten toegang hebben tot computerreserveringssystemen die werkelijk concurrerend zijn;

Partijen komen het volgende overeen:

  • 1. De computerreserveringssystemen maken gebruik van geïntegreerde primaire displays, waarvoor het volgende geldt:

    • a. De informatie met betrekking tot de internationale luchtdiensten, met inbegrip van de totstandbrenging van aansluitingen tussen die diensten, wordt aan de hand van objectieve, niet-discriminerende criteria gewijzigd en uiteengezet, die noch direct noch indirect worden beïnvloed door de identiteit van de luchtvaartmaatschappij of de route. Genoemde criteria zijn gelijkelijk van toepassing op alle deelnemende luchtvaartmaatschappijen.

    • b. De databases van de computerreserveringssystemen dienen zo volledig mogelijk te zijn.

    • c. De leveranciers van de computerreserveringsdiensten mogen geen door de deelnemende luchtvaartmaatschappijen verschafte informatie achterhouden; deze informatie dient exact en transparant te zijn; bijvoorbeeld, de code-sharingvluchten, de vluchten met materieelwisseling en de vluchten die een tussenlanding maken, dienen duidelijk te worden aangegeven.

    • d. Alle computerreserveringssystemen waarover de reisagenten beschikken die rechtstreeks informatie verstrekken aan de reizigers over de diensten van de luchtvaartmaatschappijen op het grondgebied van een der Partijen, hebben niet alleen de plicht te werken volgens de op de computerreserveringssystemen van toepassing zijnde normen van het grondgebied waar deze systemen in werking zijn, maar hebben ook het recht overeenkomstig deze normen te werken.

    • e. Het is reisagenten toegestaan gebruik te maken van alle secundaire displays waarover kan worden beschikt via de computerreserveringssystemen, mits de reisagent specifiek om een bepaalde display verzoekt.

  • 2. Elke Partij eist dat elke op haar grondgebied handelende leverancier van computerreserveringsdiensten, toestaat dat alle luchtvaart-maatschappijen aan zijn systeem deelnemen die bereid zijn het bijbehorende, non-discriminatoire tarief te betalen. Elke Partij eist dat alle distributieapparatuur die de leverancier van het systeem ter beschikking stelt, op non-discriminatoire basis aan alle deelnemende luchtvaartmaatschappijen wordt aangeboden. Elke Partij vereist dat alle leveranciers van computerreserveringsdiensten op objectieve en non-discriminatoire wijze, en zonder partij te kiezen voor enige luchtvaartmaatschappij of route, de internationale luchtdiensten van de deelnemende luchtvaartmaatschappijen laten zien voor alle routes waarop deze maatschappijen hun diensten willen aanbieden. Op verzoek verstrekt een leverancier van computerreserveringsdiensten de details van zijn procedures voor het bijwerken en opslaan van zijn database, zijn criteria voor wijziging en indeling van de informatie, zijn weging van deze criteria, en de criteria die hij hanteert voor het uitkiezen van aansluitende punten en het opnemen van aansluitende vluchten.

  • 3. Het is de op het grondgebied van een Partij handelende leveranciers van computerreserveringsdiensten toegestaan hun computerreserveringssystemen binnen te brengen, te onderhouden en ter beschikking te stellen van reisbureaus of reisorganisaties die zich voornamelijk richten op het aanbieden van reisdiensten op het grondgebied van de andere Partij, indien het computerreserveringssysteem is afgestemd op deze principes.

  • 4. Geen der Partijen mag op haar grondgebied de leveranciers van computerreserveringsdiensten van de andere Partij strengere eisen opleggen of laten opleggen dan zij aan haar eigen leveranciers van dergelijke diensten oplegt ten aanzien van de toegang tot de communicatieapparatuur en het gebruik ervan, de keuze en het gebruik van de uitrusting en de programma's van de computerreserveringssystemen, en de technische installatie van genoemde uitrusting.

  • 5. Geen der Partijen mag op haar grondgebied de leveranciers van computerreserveringsdiensten van de andere Partij strengere eisen opleggen of laten opleggen dan zij aan haar eigen leveranciers van dergelijke diensten oplegt ten aanzien van de displays van de computerreserveringssystemen (met inbegrip van de parameters voor wijziging en presentatie), de bediening of de verkoop.

  • 6. Computerreserveringsdiensten die op het grondgebied van een Partij worden gebruikt en voldoen aan deze principes en aan alle andere relevante, non-discriminatoire, reglementaire, technische en veiligheidsnormen zijn gerechtigd daadwerkelijk en onbelemmerd toegang te krijgen tot het grondgebied van de andere Partij. Een aspect van dit recht is dat de aangewezen luchtvaartmaatschappijen op hun grondgebied op hetzelfde niveau aan genoemd systeem deelnemen als aan enig ander systeem dat aan reisagenten op het grondgebied van de andere Partij wordt aangeboden. De eigenaren of exploitanten van de computerreserveringssystemen hebben dezelfde mogelijkheid om op het grondgebied van de andere Partij, computerreserveringssystemen te bezitten of te exploiteren, die zijn afgestemd op genoemde principes, als de eigenaren of exploitanten van die Partij. Elke Partij dient zich ervan te verzekeren dat haar luchtvaartmaatschappijen en leveranciers van computerreserveringsdiensten de reisagenten op haar grondgebied niet discrimineren, omdat zij computerreserveringssystemen gebruiken of bezitten die eveneens functioneren op het grondgebied van de andere Partij.

Naar boven