Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de waardigheid van het menselijk [...] inzake de rechten van de mens en de biogeneeskunde, Oviedo, 04-04-1997

Wijziging(en) op nader te bepalen datum(s); laatste bekendgemaakt in 1999. Zie het overzicht van wijzigingen.
[Regeling treedt in werking op nader te bepalen tijdstip.]
Geraadpleegd op 29-03-2024.
Geldend van 04-04-1997 t/m heden

Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de waardigheid van het menselijk wezen met betrekking tot de toepassing van de biologie en de geneeskunde: Verdrag inzake de rechten van de mens en de biogeneeskunde

Authentiek : EN

Convention for the protection of human rights and dignity of the human being with regard to the application of biology and medicine: Convention on human rights and biomedicine

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Preamble

The Member States of the Council of Europe, the other States and the European Community signatories hereto,

Bearing in mind the Universal Declaration of Human Rights proclaimed by the General Assembly of the United Nations on 10 December 1948;

Bearing in mind the Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms of 4 November 1950;

Bearing in mind the European Social Charter of 18 October 1961;

Bearing in mind the International Covenant on Civil and Political Rights and the International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights of 16 December 1966;

Bearing in mind the Convention for the Protection of Individuals with regard to Automatic Processing of Personal Data of 28 January 1981;

Bearing also in mind the Convention on the Rights of the Child of 20 November 1989;

Considering that the aim of the Council of Europe is the achievement of a greater unity between its members and that one of the methods by which that aim is to be pursued is the maintenance and further realisation of human rights and fundamental freedoms;

Conscious of the accelerating developments in biology and medicine;

Convinced of the need to respect the human being both as an individual and as a member of the human species and recognising the importance of ensuring the dignity of the human being;

Conscious that the misuse of biology and medicine may lead to acts endangering human dignity;

Affirming that progress in biology and medicine should be used for the benefit of present and future generations;

Stressing the need for international co-operation so that all humanity may enjoy the benefits of biology and medicine;

Recognising the importance of promoting a public debate on the questions posed by the application of biology and medicine and the responses to be given thereto;

Wishing to remind all members of society of their rights and responsibilities;

Taking account of the work of the Parliamentary Assembly in this field, including Recommendation 1160 (1991) on the preparation of a Convention on bioethics;

Resolving to take such measures as are necessary to safeguard human dignity and the fundamental rights and freedoms of the individual with regard to the application of biology and medicine;

Have agreed as follows:

CHAPTER I. GENERAL PROVISIONS

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Article 1. Purpose and object

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Parties to this Convention shall protect the dignity and identity of all human beings and guarantee everyone, without discrimination, respect for their integrity and other rights and fundamental freedoms with regard to the application of biology and medicine.

Each Party shall take in its internal law the necessary measures to give effect to the provisions of this Convention.

Article 2. Primacy of the human being

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

The interests and welfare of the human being shall prevail over the sole interest of society or science.

Article 3. Equitable access to health care

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Parties, taking into account health needs and available resources, shall take appropriate measures with a view to providing, within their jurisdiction, equitable access to health care of appropriate quality.

Article 4. Professional standards

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Any intervention in the health field, including research, must be carried out in accordance with relevant professional obligations and standards.

CHAPTER II. CONSENT

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Article 5. General rule

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

An intervention in the health field may only be carried out after the person concerned has given free and informed consent to it.

This person shall beforehand be given appropriate information as to the purpose and nature of the intervention as well as on its consequences and risks.

The person concerned may freely withdraw consent at any time.

Article 6. Protection of persons not able to consent

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

  • 1 Subject to Articles 17 and 20 below, an intervention may only be carried out on a person who does not have the capacity to consent, for his or her direct benefit.

  • 2 Where, according to law, a minor does not have the capacity to consent to an intervention, the intervention may only be carried out with the authorisation of his or her representative or an authority or a person or body provided for by law.

    The opinion of the minor shall be taken into consideration as an increasingly determining factor in proportion to his or her age and degree of maturity.

  • 3 Where, according to law, an adult does not have the capacity to consent to an intervention because of a mental disability, a disease or for similar reasons, the intervention may only be carried out with the authorisation of his or her representative or an authority or a person or body provided for by law.

    The individual concerned shall as far as possible take part in the authorisation procedure.

  • 4 The representative, the authority, the person or the body mentioned in paragraphs 2 and 3 above shall be given, under the same conditions, the information referred to in Article 5.

  • 5 The authorisation referred to in paragraphs 2 and 3 above may be withdrawn at any time in the best interests of the person concerned.

Article 7. Protection of persons who have mental disorder

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Subject to protective conditions prescribed by law, including supervisory, control and appeal procedures, a person who has a mental disorder of a serious nature may be subjected, without his or her consent, to an intervention aimed at treating his or her mental disorder only where, without such treatment, serious harm is likely to result to his or her health.

Article 8. Emergency situation

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

When because of an emergency situation the appropriate consent cannot be obtained, any medically necessary intervention may be carried out immediately for the benefit of the health of the individual concerned.

Article 9. Previously expressed wishes

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

The previously expressed wishes relating to a medical intervention by a patient who is not, at the time of the intervention, in a state to express his or her wishes shall be taken into account.

CHAPTER III. PRIVATE LIFE AND RIGHT TO INFORMATION

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Article 10. Private life and right to information

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

  • 1 Everyone has the right to respect for private life in relation to information about his or her health.

  • 2 Everyone is entitled to know any information collected about his or her health. However, the wishes of individuals not to be so informed shall be observed.

  • 3 In exeptional cases, restrictions may be placed by law on the exercise of the rights contained in paragraph 2 in the interests of the patient.

CHAPTER IV. HUMAN GENOME

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Article 11. Non-discrimination

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Any form of discrimination against a person on grounds of his or her genetic heritage is prohibited.

Article 12. Predictive genetic tests

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Tests which are predictive of genetic diseases or which serve either to identify the subject as a carrier of a gene responsible for a disease or to detect a genetic predisposition or susceptibility to a disease may be performed only for health purposes or for scientific research linked to health purposes, and subject to appropriate genetic counselling.

Article 13. Interventions on the human genome

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

An intervention seeking to modify the human genome may only be undertaken for preventive, diagnostic or therapeutic purposes and only if its aim is not to introduce any modification in the genome of any descendants.

Article 14. Non-selection of sex

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

The use of techniques of medically assisted procreation shall not be allowed for the purpose of choosing a future child’s sex, except where serious hereditary sex-related disease is to be avoided.

CHAPTER V. SCIENTIFIC RESEARCH

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Article 15. General rule

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Scientific research in the field of biology and medicine shall be carried out freely, subject to the provisions of this Convention and the other legal provisions ensuring the protection of the human being.

Article 16. Protection of persons undergoing research

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Research on a person may only be undertaken if all the following conditions are met:

  • (i) there is no alternative of comparable effectiveness to research on humans,

  • (ii) the risks which may be incurred by that person are not disproportionate to the potential benefits of the research,

  • (iii) the research project has been approved by the competent body after independent examination of its scientific merit, including assessment of the importance of the aim of the research, and multidisciplinary review of its ethical acceptability,

  • (iv) the persons undergoing research have been informed of their rights and the safeguards prescribed by law for their protection,

  • (v) the necessary consent as provided for under Article 5 has been given expressly, specifically and is documented. Such consent may be freely withdrawn at any time.

Article 17. Protection of persons not able to consent to research

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

  • 1 Research on a person without the capacity to consent as stipulated in Article 5 may be undertaken only if all the following conditions are met:

    • (i) the conditions laid down in Article 16, sub-paragraphs i to iv, are fulfilled;

    • (ii) the results of the research have the potential to produce real and direct benefit to his or her health;

    • (iii) research of comparable effectiveness cannot be carried out on individuals capable of giving consent;

    • (iv) the necessary authorisation provided for under Article 6 has been given specifically and in writing, and

    • (v) the person concerned does not object.

  • 2 Exceptionally and under the protective conditions prescribed by law, where the research has not the potential to produce results of direct benefit to the health of the person concerned, such research may be authorised subject to the conditions laid down in paragraph 1, subparagraphs i, iii, iv and v above, and to the following additional conditions:

    • (i) the research has the aim of contributing, through significant improvement in the scientific understanding of the individual’s condition, disease or disorder, to the ultimate attainment of results capable of conferring benefit to the person concerned or to other persons in the same age category or afflicted with the same disease or disorder or having the same condition,

    • (ii) the research entails only minimal risk and minimal burden for the individual concerned.

Article 18. Research on embryos in vitro

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

  • 1 Where the law allows research on embryos in vitro, it shall ensure adequate protection of the embryo.

  • 2 The creation of human embryos for research purposes is prohibited.

CHAPTER VI. ORGAN AND TISSUE REMOVAL FROM LIVING DONORS FOR TRANSPLANTATION PURPOSES

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Article 19. General rule

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

  • 1 Removal of organs or tissue from a living person for transplantation purposes may be carried out solely for the therapeutic benefit of the recipient and where there is no suitable organ or tissue available from a deceased person and no other alternative therapeutic method of comparable effectiveness.

  • 2 The necessary consent as provided for under Article 5 must have been given expressly and specifically either in written form or before an official body.

Article 20. Protection of persons not able to consent to organ removal

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

  • 1 No organ or tissue removal may be carried out on a person who does not have the capacity to consent under Article 5.

  • 2 Exceptionally and under the protective conditions prescribed by law, the removal of regenerative tissue from a person who does not have the capacity to consent may be authorised provided the following conditions are met:

    • (i) there is no compatible donor available who has the capacity to consent,

    • (ii) the recipient is a brother or sister of the donor,

    • (iii) the donation must have the potential to be life-saving for the recipient,

    • (iv) the authorisation provided for under paragraphs 2 and 3 of Article 6 has been given specifically and in writing, in accordance with the law and with the approval of the competent body,

    • (v) the potential donor concerned does not object.

CHAPTER VII. PROHIBITION OF FINANCIAL GAIN AND DISPOSAL OF A PART OF THE HUMAN BODY

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Article 21. Prohibition of financial gain

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

The human body and its parts shall not, as such, give rise to financial gain.

Article 22. Disposal of a removed part of the human body

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

When in the course of an intervention any part of a human body is removed, it may be stored and used for a purpose other than that for which it was removed, only if this is done in conformity with appropriate information and consent procedures.

CHAPTER VIII. INFRINGEMENTS OF THE PROVISIONS OF THE CONVENTION

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Article 23. Infringement of the rights or principles

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

The Parties shall provide appropriate judicial protection to prevent or to put a stop to an unlawful infringement of the rights and principles set forth in this Convention at short notice.

Article 24. Compensation for undue damage

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

The person who has suffered undue damage resulting from an intervention is entitled to fair compensation according to the conditions and procedures prescribed by law.

Article 25. Sanctions

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Parties shall provide for appropriate sanctions to be applied in the event of infringement of the provisions contained in this Convention.

CHAPTER IX. RELATION BETWEEN THIS CONVENTION AND OTHER PROVISIONS

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Article 26. Restrictions on the exercise of the rights

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

  • 1 No restrictions shall be placed on the exercise of the rights and protective provisions contained in this Convention other than such as are prescribed by law and are necessary in a democratic society in the interest of public safety, for the prevention of crime, for the protection of public health or for the protection of the rights and freedoms of others.

  • 2 The restrictions contemplated in the preceding paragraph may not be placed on Articles 11, 13, 14, 16, 17, 19, 20 and 21.

Article 27. Wider protection

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

None of the provisions of this Convention shall be interpreted as limiting or otherwise affecting the possibility for a Party to grant a wider measure of protection with regard to the application of biology and medicine than is stipulated in this Convention.

CHAPTER X. PUBLIC DEBATE

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Article 28. Public debate

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Parties to this Convention shall see to it that the fundamental questions raised by the developments of biology and medicine are the subject of appropriate public discussion in the light, in particular, of relevant medical, social, economic, ethical and legal implications, and that their possible application is made the subject of appropriate consultation.

CHAPTER XI. INTERPRETATION AND FOLLOW-UP OF THE CONVENTION

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Article 29. Interpretation of the Convention

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

The European Court of Human Rights may give, without direct reference to any specific proceedings pending in a court, advisory opinions on legal questions concerning the interpretation of the present Convention at the request of:

  • -

    the government of a Party, after having informed the other Parties,

  • -

    the Committee set up by Article 32, with membership restricted to the Representatives of the Parties to this Convention, by a decision adopted by a two-third majority of votes cast.

Article 30. Reports on the application of the Convention

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

On receipt of a request from the Secretary General of the Council of Europe any Party shall furnish an explanation of the manner in which its internal law ensures the effective implementation of any of the provisions of the Convention.

CHAPTER XII. PROTOCOLS

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Article 31. Protocols

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Protocols may be concluded in pursuance of Article 32, with a view to developing, in specific fields, the principles contained in this Convention.

The Protocols shall be open for signature by Signatories of the Convention. They shall be subject to ratification, accceptance or approval. A signatory may not ratify, accept or approve Protocols without previously or simultaneously ratifying, accepting or approving the Convention.

CHAPTER XIII. AMENDMENTS TO THE CONVENTION

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Article 32. Amendments to the Convention

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

  • 1 The tasks assigned to ‘‘the Committee’’ in the present article and in Article 29 shall be carried out by the Steering Committee on Bioethics (CDBI), or by any other committee designated to do so by the Committee of Ministers.

  • 2 Without prejudice to the specific provisions of Article 29, each member State of the Council of Europe, as wel as each Party to the present Convention which is not a member of the Council of Europe, may be represented and have one vote in the Committee when the Committee carries out the tasks assigned to it by the present Convention.

  • 3 Any State referred to in Article 33 or invited to accede to the Convention in accordance with the provisions of Article 34 which is not Party to this Convention may be represented on the Committee by an observer. If the European Community is not a Party it may be represented on the Committee by an observer.

  • 4 In order to monitor scientific developments, the present Convention shall be examined within the Committee no later than five years from its entry into force and thereafter at such intervals as the Committee may determine.

  • 5 Any proposal for an amendment to this Convention, and any proposal for a Protocol or for an amendment to a Protocol, presented by a Party, the Committee or the Committee of Ministers shall be communicated to the Secretary General of the Council of Europe and forwarded by him to the member States of the Council of Europe, to the European Community, to any Signatory, to any Party, to any State invited to sign this Convention in accordance with the provisions of Article 33 and to any State invited to accede to it in accordance with the provisions of Article 34.

  • 6 The Committee shall examine the proposal not earlier than two months after it has been forwarded by the Secretary General in accordance with paragraph 5. The Committee shall submit the text adopted by a two-thirds majority of the votes cast to the Committee of Ministers for approval. After its approval, this text shall be forwarded to the Parties for ratification, acceptance or approval.

  • 7 Any amendment shall enter into force, in respect of those Parties which have accepted it, on the first day ot the month following the expiration of a period of one month after the date on which five Parties, including at least four member States of the Council of Europe, have informed the Secretary General that they have accepted it.

    In respect of any Party which subsequently accepts it, the amendment shall enter into force on the first day of the month following the expiration of a period of one month after the date on which that Party has informed the Secretary General of its acceptance.

CHAPTER XIV. FINAL CLAUSES

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Article 33. Signature, ratification and entry into force

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

  • 1 This Convention shall be open for signature by the member States of the Council of Europe, the non-member States which have participated in its elaboration and by the European Community.

  • 2 This Convention is subject to ratification, acceptance or approval. Instruments of ratification, acceptance or approval shall be deposited with the Secretary General of the Council of Europe.

  • 3 This Convention shall enter into force on the first day of the month following the expiration of a period of three months after the date on which five States, including at least four member States of the Council of Europe, have expressed their consent to be bound by the Convention in accordance with the provisions of paragraph 2 of the present article.

  • 4 In respect of any Signatory which subsequently expresses its consent to be bound by it, the Convention shall enter into force on the first day of the month following the expiration of a period of three months after the date of the deposit of its instrument of ratification, acceptance or approval.

Article 34. Non-member States

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

  • 1 After the entry into force of this Convention, the Committee of Ministers of the Council of Europe may, after consultation of the Parties, invite any non-member State of the Council of Europe to accede to this Convention by a decision taken by the majority provided for in Article 20, sub-paragraph d, of the Statute of the Council of Europe, and by the unanimous vote of the representatives of the Contracting States entitled to sit on the Committee of Ministers.

  • 2 In respect of any acceding State, the Convention shall enter into force on the first day of the month following the expiration of a period of three months after the date of deposit of the instrument of accession with the Secretary General of the Council of Europe.

Article 35. Territories

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

  • 1 Any Signatory may, at the time of signature or when depositing its instrument of ratification, acceptance or approval, specify the territory of territories to which this Convention shall apply. Any other State may formulate the same declaration when depositing its instrument of accession.

  • 2 Any Party may, at any later date, by a declaration addressed to the Secretary General of the Council of Europe, extend the application of the Convention to any other territory specified in the declaration and for whose international relations it is responsible or on whose behalf it is authorised to give undertakings. In respect of such territory the Convention shall enter into force on the first day of the month following the expiration of a period of three months after the date of receipt of such declaration by the Secretary General.

  • 3 Any declaration made under the two preceding paragraphs may, in respect of any territory specified in such declaration, be withdrawn by a notification addressed to the Secretary General. The withdrawal shall become effective on the first day of the month following the expiration of a period of three months after the date of receipt of such notification by the Secretary General.

Article 36. Reservations

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

  • 1 Any State and the European Community may, when signing this Convention or when depositing the instrument of ratification, make a reservation in respect of any particular provision of the Convention to the extent that any law then in force in its territory is not in conformity with the provision. Reservations of a general character shall not be permitted under this article.

  • 2 Any reservation made under this article shall contain a brief statement of the relevant law.

  • 3 Any Party which extends the application of this Convention to a territory mentioned in the declaration referred to in Article 35, paragraph 2, may, in respect of the territory concerned, make a reservation in accordance with the provisions of the preceding paragraphs.

  • 4 Any Party which has made the reservation mentioned in this Article may withdraw it by means of declaration addressed to the Secretary General of the Council of Europe. The withdrawal shall become effective on the first day of the month following the expiration of a period of one month after the date of its receipt by the Secretary General.

Article 37. Denunciation

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

  • 1 Any Party may at any time denounce this Convention by means of a notification addressed to the Secretary General of the Council of Europe.

  • 2 Such denunciation shall become effective on the first day of the month following the expiration of a period of three months after the date of receipt of the notification by the Secretary General.

Article 38. Notifications

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

The Secretary General of the Council of Europe shall notify the member States of the Council, the European Community, any Signatory, any Party and any other State which has been invited to accede to this Convention of:

  • a) any signature;

  • b) the deposit of any instrument of ratification, acceptance, approval or accession;

  • c) any date of entry into force of this Convention in accordance with Articles 33 or 34;

  • d) any amendment or Protocol adopted in accordance with Article 32, and the date on which such an amendment or Protocol enters into force;

  • e) any declaration made under the provisions of Article 35;

  • f) any reservation and withdrawal of reservation made in pursuance of the provisions of Article 36;

  • g) any other act, notification or communication relating to this Convention.

IN WITNESS WHEREOF the undersigned, being duly authorised thereto, have signed this Convention.

DONE at Oviedo (Asturias), this 4th day of April 1997, in English and French, both texts being equally authentic, in a single copy which shall be deposited in the archives of the Council of Europe. The Secretary General of the Council of Europe shall transmit certified copies to each member State of the Council of Europe, to the European Community, to the non-member States which have participated in the elaboration of this Convention, and to any State invited to accede to this Convention.

Vertaling : NL

Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de waardigheid van het menselijk wezen met betrekking tot de toepassing van de biologie en de geneeskunde: Verdrag inzake de rechten van de mens en de biogeneeskunde

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Preambule

De Lidstaten van de Raad van Europa, de andere Staten en de Europese Gemeenschap, ondertekenaars van dit Verdrag,

Indachtig de Universele Verklaring van de rechten van de mens, afgekondigd op 10 december 1948 door de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties;

Indachtig het Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden van 4 november 1950;

Indachtig het Europees Sociaal Handvest van 18 oktober 1961;

Indachtig het Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten en het Verdrag inzake economische, sociale en culturele rechten van 16 december 1966;

Indachtig het Verdrag tot bescherming van personen met betrekking tot de geautomatiseerde verwerking van persoonsgegevens van 28 januari 1981;

Tevens indachtig het Verdrag inzake de rechten van het kind van 20 november 1989;

Overwegende dat het doel van de Raad van Europa is het bereiken van een grotere eenheid tussen zijn leden, en dat een van de middelen om dit doel te bereiken is de handhaving en de verdere verwezenlijking van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden;

Zich bewust van de snelle ontwikkelingen in de biologie en de geneeskunde;

Overtuigd van de noodzaak het menselijk wezen, als individu en lid van de menselijke soort te eerbiedigen, en erkennende dat het van belang is de waardigheid van het menselijk wezen te waarborgen;

Zich ervan bewust dat een verkeerd gebruik van de biologie en de geneeskunde kan leiden tot handelingen die een bedreiging vormen voor de menselijke waardigheid;

Bevestigende dat de vooruitgang in de biologie en de geneeskunde dient te worden gebruikt ten gunste van de huidige en toekomstige generaties;

Benadrukkende de noodzaak van internationale samenwerking zodat de gehele mensheid kan profiteren van hetgeen de biologie en de geneeskunde te bieden hebben;

Erkennende het belang van de bevordering van een openbaar debat over de vragen die de toepassing van de biologie en de geneeskunde oproept en over de hierop te geven antwoorden;

Geleid door de wens alle leden van de samenleving te herinneren aan hun rechten en verantwoordelijkheden;

Rekening houdende met de werkzaamheden van de Parlementaire Vergadering op dit terrein, met inbegrip van Aanbeveling 1160 (1991) betreffende de voorbereiding van een Verdrag inzake bio-ethiek;

Vastbesloten die maatregelen te treffen die nodig zijn om de menselijke waardigheid en de fundamentele rechten en vrijheden van het individu met betrekking tot de toepassing van de biologie en de geneeskunde veilig te stellen;

Zijn het volgende overeengekomen:

HOOFDSTUK I. ALGEMENE BEPALINGEN

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Artikel 1. Doel en onderwerp

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

De Partijen bij dit Verdrag beschermen de waardigheid en identiteit van het menselijk wezen en waarborgen iedereen, zonder onderscheid, dat zijn integriteit en andere rechten en fundamentele vrijheden met betrekking tot de toepassing van de biologie en de geneeskunde worden geëerbiedigd.

Iedere Partij neemt in zijn nationale recht de maatregelen die nodig zijn om uitvoering te geven aan de bepalingen van dit Verdrag.

Artikel 2. Het primaat van het menselijk wezen

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

De belangen en het welzijn van het menselijk wezen gaan boven het uitsluitende belang van de samenleving en de wetenschap.

Artikel 3. Gelijke toegangsmogelijkheden tot de gezondheidszorg

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

De Partijen nemen, rekening houdend met de behoefte aan gezondheidszorg en met de beschikbare middelen, de nodige maatregelen teneinde, binnen hun jurisdictie, zorg te dragen voor gelijke toegangsmogelijkheden tot gezondheidszorg van passende kwaliteit.

Artikel 4. Professionele standaarden

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Elke handeling op het gebied van de gezondheidszorg, met inbegrip van onderzoek, dient te worden verricht overeenkomstig de desbetreffende professionele verplichtingen en standaarden.

HOOFDSTUK II. TOESTEMMING

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Artikel 5. Algemene regel

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Handelingen op het gebied van de gezondheidszorg mogen alleen worden verricht nadat de betrokken persoon vrijwillig, op basis van verkregen informatie, zijn toestemming heeft gegeven.

De desbetreffende persoon behoort vooraf de benodigde informatie te krijgen omtrent het doel en de aard van de handeling alsmede omtrent de gevolgen en risico's ervan.

Het staat de betrokkene vrij te allen tijde zijn toestemming in te trekken.

Artikel 6. Bescherming van personen die niet in staat zijn toestemming te geven

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

  • 1 Onverminderd de artikelen 17 en 20 mag een handeling ten aanzien van een persoon die niet in staat is zijn toestemming te geven alleen worden verricht wanneer deze hem of haar rechtstreeks ten goede komt.

  • 2 In de gevallen waarin, volgens de wet, een minderjarige niet bekwaam is om voor een handeling toestemming te geven, mag deze handeling alleen worden verricht met machtiging van zijn of haar vertegenwoordiger of van een bij wet aangewezen autoriteit, persoon of instantie.

    Met de mening van de minderjarige wordt als een in toenemende mate bepalende factor rekening gehouden, al naar gelang zijn of haar leeftijd en mate van volwassenheid.

  • 3 In de gevallen waarin, volgens de wet, een meerderjarige vanwege een verstandelijke handicap, ziekte of om soortgelijke redenen niet in staat is om toestemming te geven voor een handeling, mag de handeling alleen worden verricht met machtiging van zijn of haar vertegenwoordiger of van een bij wet aangewezen autoriteit, persoon of instantie.

    De desbetreffende persoon wordt voor zover mogelijk betrokken bij de machtigingsprocedure.

  • 4 Aan de in het tweede en derde lid genoemde vertegenwoordiger, autoriteit, persoon of instantie wordt, onder dezelfde voorwaarden, de in artikel 5 bedoelde informatie verstrekt.

  • 5 De in het tweede en derde lid bedoelde machtiging kan in het belang van de betrokkene te allen tijde worden ingetrokken.

Artikel 7. Bescherming van personen met een geestelijke stoornis

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Onverminderd de bij wet voorgeschreven beschermende voorwaarden, met inbegrip van toezicht-, controle- en beroepsprocedures, mag een persoon met een ernstige geestelijke stoornis alleen dan zonder zijn of haar toestemming aan handelingen ter behandeling van zijn of haar geestelijke stoornis worden onderworpen wanneer, zonder een dergelijke behandeling, ernstige schade voor zijn of haar gezondheid te duchten is.

Artikel 8. Noodsituatie

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Wanneer vanwege een noodsituatie de vereiste toestemming niet kan worden verkregen, mogen medisch gezien direct noodzakelijke handelingen worden verricht indien zulks voor de gezondheid van de betrokkene nodig is.

Artikel 9. Eerder geuite wensen

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Met de wensen eerder geuit met betrekking tot een medische behandeling door een patiënt, die ten tijde van de handeling niet in staat is zijn of haar wensen te uiten, wordt rekening gehouden.

HOOFDSTUK III. PRIVÉ-LEVEN EN RECHT OP INFORMATIE

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Artikel 10. Privé-leven en recht op informatie

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

  • 1 Een ieder heeft met betrekking tot informatie over zijn of haar gezondheid recht op eerbiediging van het privé-leven.

  • 2 Een ieder heeft het recht op de hoogte te worden gebracht van alle informatie die is verzameld betreffende zijn of haar gezondheid. De wensen van personen die van deze informatie niet op de hoogte willen worden gebracht, worden evenwel geëerbiedigd.

  • 3 In uitzonderlijke gevallen kan de wet in het belang van de patiënt beperkingen opleggen ten aanzien van de uitoefening van de in het tweede lid bedoelde rechten.

HOOFDSTUK IV. MENSELIJK GENOOM

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Artikel 11. Non-discriminatie

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Elke vorm van discriminatie van een persoon op grond van zijn of haar genetisch erfgoed is verboden.

Artikel 12. Voorspellend genetisch onderzoek

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Onderzoek waarmee een genetische ziekte kan worden voorspeld of dat dient om vast te stellen of betrokkene drager is van een gen dat verantwoordelijk is voor een ziekte of om een genetische aanleg of vatbaarheid voor een ziekte op te sporen, mag alleen worden uitgevoerd voor gezondheidsdoeleinden of voor met gezondheidsdoeleinden verband houdend wetenschappelijk onderzoek, en moet vergezeld gaan van passende advisering op genetisch gebied.

Artikel 13. Ingrepen in het menselijk genoom

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Een ingreep die ten doel heeft verandering te brengen in het menselijk genoom mag alleen worden verricht voor preventieve, diagnostische of therapeutische doeleinden en uitsluitend wanneer hiermee niet wordt beoogd een verandering aan te brengen in het genoom van nakomelingen.

Artikel 14. Geen selectie op geslacht

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Het gebruik van kunstmatige voortplantingstechnieken om daarmee het geslacht van het toekomstige kind te kiezen, is niet toegestaan, behalve ter voorkoming van een ernstige geslachtsgebonden erfelijke aandoening.

HOOFDSTUK V. WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Artikel 15. Algemene regel

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Wetenschappelijk onderzoek op het terrein van de biologie en de geneeskunde kan vrijelijk worden uitgevoerd, met inachtneming van de bepalingen van dit Verdrag en de overige wettelijke bepalingen ter bescherming van het menselijk wezen.

Artikel 16. Bescherming van proefpersonen

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Wetenschappelijk onderzoek met mensen mag alleen worden verricht als aan alle volgende voorwaarden wordt voldaan:

  • i. er is geen alternatief dat qua doeltreffendheid met een onderzoek op mensen is te vergelijken;

  • ii. de risico's die de betrokkene kan lopen zijn niet onevenredig groot ten opzichte van de potentiële voordelen van het onderzoek;

  • iii. het onderzoeksvoorstel is goedgekeurd door de bevoegde instantie na een onafhankelijke beoordeling van het wetenschappelijke nut, met inbegrip van het belang van het doel van het onderzoek en de multidisciplinaire toetsing van de ethische aanvaardbaarheid;

  • iv. de proefpersonen zijn van hun rechten en van de wettelijk vastgelegde waarborgen voor hun bescherming op de hoogte gebracht;

  • v. de vereiste toestemming bedoeld in artikel 5 is uitdrukkelijk en specifiek gegeven, en wordt schriftelijk vastgelegd. De toestemming kan te allen tijde vrijelijk worden ingetrokken.

Artikel 17. Bescherming van personen die niet in staat zijn toestemming te geven voor wetenschappelijk onderzoek

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

  • 1 Onderzoek op een persoon die niet in staat is de in artikel 5 bedoelde toestemming te geven, mag alleen worden verricht als aan alle volgende voorwaarden wordt voldaan:

    • i. aan de in artikel 16, sub i t/m iv, bedoelde voorwaarden is voldaan;

    • ii. de resultaten van het onderzoek kunnen daadwerkelijk en rechtstreeks ten goede komen aan zijn of haar gezondheid;

    • iii. onderzoek dat qua doeltreffendheid ermee is te vergelijken kan niet worden verricht op personen die in staat zijn toestemming te geven;

    • iv. de in artikel 6 bedoelde machtiging is specifiek en schriftelijk gegeven; en

    • v. de betrokkene maakt geen bezwaar.

  • 2 In uitzonderlijke gevallen en onder de wettelijk voorgeschreven beschermende voorwaarden, kan wanneer niet te verwachten is dat de resultaten van het onderzoek direct nut voor de gezondheid van de betrokkene zullen opleveren, zulk onderzoek worden toegestaan, mits aan de in het eerste lid, sub i, iii, iv en v bedoelde voorwaarden, alsmede aan de volgende aanvullende voorwaarden wordt voldaan:

    • i. het onderzoek heeft ten doel door middel van een aanzienlijke verbetering in het wetenschappelijk inzicht in de toestand, ziekte of stoornis van de betrokkene bij te dragen tot het uiteindelijk bereiken van resultaten die ten goede kunnen komen aan de betrokkene of aan andere personen in dezelfde leeftijdscategorie of getroffen door dezelfde ziekte of stoornis of die dezelfde kenmerken vertonen;

    • ii. het onderzoek brengt voor de betrokkene slechts een minimaal risico en een minimale belasting met zich mee.

Artikel 18. Wetenschappelijk onderzoek met embryo's in vitro

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

  • 1 Indien onderzoek met embryo's in vitro bij wet is toegestaan, dient de wet voldoende bescherming aan het embryo te bieden.

  • 2 Het doen ontstaan van menselijke embryo's voor onderzoeksdoeleinden is verboden.

HOOFDSTUK VI. HET VERWIJDEREN VAN ORGANEN EN WEEFSEL BIJ LEVENDE DONORS VOOR TRANSPLANTATIEDOELEINDEN

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Artikel 19. Algemene regel

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

  • 1 De verwijdering van organen of weefsel bij een levende persoon voor transplantatiedoeleinden mag alleen geschieden in het therapeutische belang van de ontvanger en wanneer er geen geschikt orgaan of weefsel beschikbaar is van een overleden persoon en er geen andere therapeutische methode is die qua doeltreffendheid vergelijkbaar is.

  • 2 De vereiste instemming bedoeld in artikel 5 moet uitdrukkelijk en specifiek zijn gegeven, hetzij schriftelijk, hetzij ten overstaan van een officiële instantie.

Artikel 20. Bescherming van personen die niet in staat zijn toestemming te geven voor de verwijdering van organen

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

  • 1 Bij personen die niet in staat zijn hun toestemming te geven overeenkomstig artikel 5, mag geen orgaan of weefsel worden verwijderd.

  • 2 In uitzonderlijke gevallen en onder de wettelijk voorgeschreven beschermende voorwaarden, mag toch toestemming worden gegeven voor de verwijdering van regeneratief weefsel bij personen die niet in staat zijn toestemming te geven, mits aan de volgende voorwaarden wordt voldaan:

    • i. er is geen geschikte donor beschikbaar die in staat is zijn toestemming te geven;

    • ii. de ontvanger is een broer of zus van de donor;

    • iii. de donatie moet van dien aard zijn dat zij voor de ontvanger levensreddend kan zijn;

    • iv. de in artikel 6, tweede en derde lid, bedoelde machtiging is specifiek en schriftelijk gegeven, overeenkomstig de wet en met goedkeuring van de bevoegde instantie;

    • v. de potentiële donor maakt geen bezwaar.

HOOFDSTUK VII. VERBOD VAN FINANCIEEL VOORDEEL EN BESCHIKKING OVER BESTANDDELEN VAN HET MENSELIJK LICHAAM

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Artikel 21. Verbod van financieel voordeel

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Het menselijk lichaam en zijn bestanddelen mogen, als zodanig, niet dienen tot verkrijging van financieel voordeel.

Artikel 22. Beschikking over verwijderde bestanddelen van het menselijk lichaam

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Wanneer tijdens een medische verrichting een deel van het menselijk lichaam is verwijderd, kan dit alleen worden opgeslagen en gebruikt voor een ander doel dan waarvoor het is verwijderd, indien zulks geschiedt overeenkomstig de passende informatie- en instemmingsprocedures.

HOOFDSTUK VIII. SCHENDINGEN VAN DE BEPALINGEN VAN HET VERDRAG

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Artikel 23. Schendingen van de rechten of beginselen

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

De Partijen bieden een passende juridische bescherming om schendingen van de in dit Verdrag genoemde rechten en beginselen te voorkomen of op korte termijn een halt toe te roepen.

Artikel 24. Vergoeding voor niet te rechtvaardigen schade

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Degene die niet te rechtvaardigen schade heeft geleden als gevolg van een verrichting heeft recht op een billijke schadevergoeding overeenkomstig de wettelijke voorwaarden en procedures.

Artikel 25. Sancties

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Partijen voorzien in de nodige sancties die moeten worden toegepast in geval van schending van de bepalingen van dit Verdrag.

HOOFDSTUK IX. VERHOUDING TUSSEN DIT VERDRAG EN ANDERE BEPALINGEN

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Artikel 26. Beperkingen van de uitoefening van rechten

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

  • 1 De uitoefening van de in dit Verdrag vervatte rechten en beschermende bepalingen kan aan geen andere beperkingen worden onderworpen dan die welke bij wet zijn voorzien en die in een democratische samenleving nodig zijn in het belang van de openbare veiligheid, ter voorkoming van strafbare feiten, voor de bescherming van de volksgezondheid of ter bescherming van de rechten en vrijheden van anderen.

Artikel 27. Ruimere bescherming

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Geen enkele bepaling van dit Verdrag mag zodanig worden uitgelegd dat hierdoor de mogelijkheid van een Partij om een ruimere bescherming te bieden met betrekking tot de toepassing van de biologie en de geneeskunde dan die waarin dit Verdrag voorziet, wordt beperkt of op andere wijze wordt aangetast.

HOOFDSTUK X. OPENBAAR DEBAT

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Artikel 28. Openbaar debat

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

De Partijen bij dit Verdrag zien erop toe dat de fundamentele vraagstukken die worden opgeroepen door de ontwikkelingen op het gebied van de biologie en de geneeskunde het onderwerp vormen van een passende openbare discussie, in het bijzonder wat betreft de relevante medische, sociale, economische, ethische en juridische implicaties, en dat de mogelijke toepassingen onderwerp vormen van behoorlijke overlegprocedures.

HOOFDSTUK XI. INTERPRETATIE EN FOLLOW-UP VAN HET VERDRAG

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Artikel 29. Interpretatie van het Verdrag

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Het Europese Hof voor de rechten van de mens kan, los van enig concreet bij een gerecht aanhangig geschil, een adviserend oordeel uitbrengen ten aanzien van juridische vragen betreffende de interpretatie van dit Verdrag op verzoek van:

  • de Regering van een Partij, na de andere Partijen hiervan op de hoogte te hebben gebracht;

  • de ingevolge artikel 32 ingestelde Commissie, waarvan het lidmaatschap beperkt is tot de Vertegenwoordigers van de Partijen bij dit Verdrag, na een besluit hiertoe, aangenomen met tweederde meerderheid van de uitgebrachte stemmen.

Artikel 30. Verslaglegging betreffende de toepassing van het Verdrag

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Op verzoek van de Secretaris-Generaal van de Raad van Europa geeft elke Partij een verklaring omtrent de wijze waarop in haar nationale recht wordt zorg gedragen voor de doeltreffende uitvoering van de bepalingen van het Verdrag.

HOOFDSTUK XII. PROTOCOLLEN

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Artikel 31. Protocollen

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Overeenkomstig de bepalingen van artikel 32 kunnen Protocollen worden opgesteld om op specifieke terreinen de in dit Verdrag vervatte beginselen verder uit te werken.

De Protocollen worden opengesteld voor ondertekening door de Ondertekenaars van het Verdrag. De Protocollen dienen te worden bekrachtigd, aanvaard of goedgekeurd. Een ondertekenaar kan de Protocollen niet bekrachtigen, aanvaarden of goedkeuren zonder voorafgaande of gelijktijdige bekrachtiging, aanvaarding of goedkeuring van het Verdrag.

HOOFDSTUK XIII. WIJZIGING VAN HET VERDRAG

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Artikel 32. Wijziging van het Verdrag

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

  • 1 De in dit artikel en in artikel 29 aan “de Commissie” opgedragen taken worden uitgevoerd door de Stuurgroep inzake bio-ethiek (CDBI) (hierna te noemen “de Commissie”), of door een andere daartoe door het Comité van Ministers aangewezen commissie.

  • 2 Onverminderd de bijzondere bepalingen van artikel 29 mag elke Lidstaat van de Raad van Europa, alsmede elke Partij bij dit Verdrag die geen Lidstaat is van de Raad van Europa, worden vertegenwoordigd en één stem hebben in de Commissie, wanneer de Commissie de ingevolge dit Verdrag aan haar opgedragen taken verricht.

  • 3 Alle in artikel 33 bedoelde Staten of Staten die worden uitgenodigd tot het Verdrag toe te treden overeenkomstig de bepalingen van artikel 34 die geen Partij zijn bij dit Verdrag, kunnen in de Commissie worden vertegenwoordigd door een waarnemer. Indien de Europese Gemeenschap geen Partij is, kan de Gemeenschap in de Commissie worden vertegenwoordigd door een waarnemer.

  • 4 Teneinde de wetenschappelijke ontwikkelingen op de voet te volgen, wordt dit Verdrag door de Commissie getoetst uiterlijk vijf jaar na de inwerkingtreding ervan en nadien met door de Commissie vast te stellen tussenpozen.

  • 5 Ieder voorstel tot wijziging van dit Verdrag, en ieder voorstel voor een Protocol of wijziging van een Protocol, ingediend door een Partij, de Commissie of het Comité van Ministers, wordt aan de Secretaris-Generaal van de Raad van Europa medegedeeld en door hem gezonden aan de Lidstaten van de Raad van Europa, aan de Europese Gemeenschap, aan iedere ondertekenaar, aan iedere Partij, aan iedere Staat uitgenodigd dit Verdrag te ondertekenen overeenkomstig de bepalingen van artikel 33 en aan iedere Staat uitgenodigd tot dit Verdrag toe te treden overeenkomstig de bepalingen van artikel 34.

  • 6 De Commissie bestudeert het voorstel niet eerder dan twee maanden nadat het overeenkomstig het vijfde lid door de Secretaris-Generaal is verzonden. De Commissie legt de tekst, aangenomen met een tweederde meerderheid van de uitgebrachte stemmen, ter goedkeuring voor aan het Comité van Ministers. Na de goedkeuring van de tekst, wordt deze aan de Partijen gezonden voor bekrachtiging, aanvaarding of goedkeuring.

  • 7 Ten aanzien van de Partijen die een wijziging hebben aanvaard, treedt deze in werking op de eerste dag van de maand volgend op het verstrijken van een tijdvak van een maand na de datum waarop vijf Partijen, waarvan er ten minste vier Lidstaat van de Raad van Europa moeten zijn, de Secretaris-Generaal ervan in kennis hebben gesteld dat zij de wijziging hebben aanvaard.

    Ten aanzien van iedere Partij die de wijziging op een later tijdstip aanvaardt, treedt de wijziging in werking op de eerste dag van de maand volgend op het verstrijken van een tijdvak van een maand na de datum waarop die Partij de Secretaris-Generaal in kennis heeft gesteld van haar aanvaarding.

HOOFDSTUK XIV. SLOTBEPALINGEN

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

Artikel 33. Ondertekening, bekrachtiging en inwerkingtreding

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

  • 1 Dit Verdrag is opengesteld voor ondertekening door de Lidstaten van de Raad van Europa, door de niet-Lidstaten die aan de opstelling ervan hebben meegewerkt en door de Europese Gemeenschap.

  • 2 Dit Verdrag moet worden bekrachtigd, aanvaard of goedgekeurd. De akten van bekrachtiging, aanvaarding of goedkeuring worden nedergelegd bij de Secretaris-Generaal van de Raad van Europa.

  • 3 Dit Verdrag treedt in werking op de eerste dag van de maand volgend op het verstrijken van een tijdvak van drie maanden na de datum waarop vijf Staten, waarvan er ten minste vier Lidstaat van de Raad van Europa moeten zijn, te kennen hebben gegeven dat zij ermee instemmen door het Verdrag te worden gebonden overeenkomstig de bepalingen van het tweede lid van dit artikel.

  • 4 Ten aanzien van iedere Ondertekenaar die nadien te kennen geeft dat hij ermee instemt door het Verdrag te worden gebonden, treedt het in werking op de eerste dag van de maand volgend op het verstrijken van een tijdvak van drie maanden na de datum van nederlegging van de akte van bekrachtiging, aanvaarding of goedkeuring.

Artikel 34. Niet-Lidstaten

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

  • 1 Na de inwerkingtreding van dit Verdrag kan het Comité van Ministers van de Raad van Europa, na overleg met de Partijen, iedere Staat die geen lid is van de Raad van Europa uitnodigen tot dit Verdrag toe te treden ingevolge een bij meerderheid van stemmen genomen besluit, zoals voorzien in artikel 20, letter d, van het Statuut van de Raad van Europa en met eenparigheid van stemmen van de vertegenwoordigers der Verdragsluitende Staten die zijn gerechtigd zitting te hebben in het Comité van Ministers.

  • 2 Ten aanzien van iedere Staat die toetreedt, treedt het Verdrag in werking op de eerste dag van de maand volgend op het verstrijken van een tijdvak van drie maanden na de datum van nederlegging van de akte van toetreding bij de Secretaris-Generaal van de Raad van Europa.

Artikel 35. Territoriale toepassing

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

  • 1 Iedere Ondertekenaar kan bij de ondertekening of de nederlegging van zijn akte van bekrachtiging, aanvaarding of goedkeuring het gebied of de gebieden aanwijzen waarop dit Verdrag van toepassing is. Iedere andere Staat kan een dergelijke verklaring afleggen bij de nederlegging van zijn akte van toetreding.

  • 2 Iedere Partij kan op elk later tijdstip door middel van een verklaring gericht aan de Secretaris-Generaal van de Raad van Europa de toepassing van dit Verdrag uitbreiden tot enig ander in de verklaring vermeld gebied waarvan hij de internationale betrekkingen behartigt of waarvoor hij bevoegd is verbintenissen aan te gaan. Het Verdrag treedt ten aanzien van dat gebied in werking op de eerste dag van de maand volgend op het verstrijken van een tijdvak van drie maanden na de datum van ontvangst van de verklaring door de Secretaris-Generaal.

  • 3 Iedere verklaring afgelegd krachtens beide voorgaande leden kan wat betreft elk daarin aangewezen gebied worden ingetrokken door middel van een kennisgeving gericht aan de Secretaris-Generaal. De intrekking wordt van kracht op de eerste dag van de maand volgend op het verstrijken van een tijdvak van drie maanden na de datum van ontvangst van de kennisgeving door de Secretaris-Generaal.

Artikel 36. Voorbehouden

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

  • 1 Iedere Staat en de Europese Gemeenschap kunnen bij de ondertekening van dit Verdrag of bij de nederlegging van de akte van bekrachtiging een voorbehoud maken met betrekking tot een specifieke bepaling van het Verdrag voor zover een op zijn/haar grondgebied op dat moment geldende wet niet in overeenstemming is met de betrokken bepaling. Voorbehouden van algemene aard zijn niet toegestaan op grond van dit artikel.

  • 2 Ieder voorbehoud gemaakt ingevolge dit artikel moet een korte uiteenzetting bevatten van de desbetreffende wet.

  • 3 Iedere Partij die de toepassing van dit Verdrag uitbreidt tot een gebied genoemd in de in artikel 35, tweede lid, bedoelde verklaring kan, met betrekking tot dat gebied, een voorbehoud maken overeenkomstig de bepalingen van de voorgaande leden.

  • 4 Iedere Partij die het in dit artikel bedoelde voorbehoud heeft gemaakt, kan dit intrekken door middel van een verklaring gericht aan de Secretaris-Generaal van de Raad van Europa. De intrekking wordt van kracht op de eerste dag van de maand volgend op het verstrijken van een tijdvak van een maand na de datum van ontvangst van de verklaring door de Secretaris-Generaal.

Artikel 37. Opzegging

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

  • 1 Iedere Partij kan te allen tijde dit Verdrag opzeggen door middel van een kennisgeving gericht aan de Secretaris-Generaal van de Raad van Europa.

  • 2 De opzegging wordt van kracht op de eerste dag van de maand volgend op het verstrijken van een tijdvak van drie maanden na de datum van ontvangst van de kennisgeving door de Secretaris-Generaal.

Artikel 38. Kennisgevingen

[Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip]

De Secretaris-Generaal van de Raad van Europa geeft de Lidstaten van de Raad van Europa, de Europese Gemeenschap, iedere Ondertekenaar, iedere Partij en iedere andere Staat die is uitgenodigd tot dit Verdrag toe te treden, kennis van:

  • a. iedere ondertekening;

  • b. de nederlegging van iedere akte van bekrachtiging, aanvaarding, goedkeuring of toetreding;

  • c. iedere datum van inwerkingtreding van dit Verdrag ingevolge de artikelen 33 of 34;

  • d. iedere wijziging of ieder Protocol aangenomen overeenkomstig artikel 32, en van de datum waarop de wijziging c.q. het Protocol in werking treedt;

  • e. iedere verklaring gedaan ingevolge de bepalingen van artikel 35;

  • f. ieder voorbehoud en iedere intrekking van een voorbehoud gemaakt ingevolge de bepalingen van artikel 36;

  • g. iedere andere akte, kennisgeving of mededeling die op dit Verdrag betrekking heeft.

TEN BLIJKE WAARVAN de ondergetekenden, daartoe naar behoren gemachtigd, dit Verdrag hebben ondertekend.

GEDAAN te Oviedo (Asturias), op 4 april 1997, in de Engelse en de Franse taal, zijnde beide teksten gelijkelijk authentiek, in een enkel exemplaar, dat zal worden nedergelegd in het archief van de Raad van Europa. De Secretaris-Generaal van de Raad van Europa doet gewaarmerkte afschriften toekomen aan elke Lidstaat van de Raad van Europa, aan de Europese Gemeenschap, aan de niet-Lidstaten die hebben deelgenomen aan de opstelling van dit Verdrag, en aan iedere Staat die is uitgenodigd tot dit Verdrag toe te treden.

Naar boven