Subsidiethema 2012 ‘Verklaring stijging WIA-instroom’
[Regeling vervallen per 25-10-2013]
Aanleiding en context van het subsidiethema
[Regeling vervallen per 25-10-2013]
Tussen 1993 en 2006 is de regelgeving rond arbeidsongeschiktheid meerdere keren fundamenteel
gewijzigd in reactie op de ontwikkeling van de omvang van het beroep op de WAO. Dit resulteerde uiteindelijk in de invoering van de WIA. Als gevolg daarvan nam de instroom van arbeidsongeschikten af van ongeveer 100.000
in 2002 naar 22.400 in 2007. De instroom is echter niet op dat niveau gestabiliseerd.
Na 2007 ging de instroom fors stijgen en in 2011 bedroeg de instroom bijna 38.000
nieuwe uitkeringen: 70% meer dan in 2007.
In 2010 en 2011 heeft het kenniscentrum UWV samen met het ministerie van Sociale Zaken
en Werkgelegenheid (SZW) onderzoek gedaan naar de achtergronden van de toename van
de WIA-instroom. De stijging van de instroom is grotendeels het gevolg van een stijging
van het aantal WIA-aanvragen. De stijging van het aantal aanvragen blijkt weer voor
ongeveer de helft te verklaren uit demografische ontwikkelingen in de verzekerde beroepsbevolking
en aanloop- en ingroei-effecten van de nieuwe wet. De helft van de stijging is echter
nog niet verklaard. We hebben wel enkele hypotheses over mogelijke oorzaken, maar
we beschikken niet zelf over basisgegevens waarmee we deze kunnen toetsen. Daarom
heeft UWV besloten om een subsidiethema te wijden aan deze problematiek.
Doelstelling en vraagstellingen van het subsidiethema
[Regeling vervallen per 25-10-2013]
Kenniscentrum UWV wil in dit onderzoeksproject andere partijen (buiten UWV) uitnodigen
om hypotheses uit te werken over het nog onverklaarde deel van de stijging van het
aantal WIA-aanvragen, en deze te toetsen. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om de bredere
ontwikkelingen op de arbeidsmarkt (flexibilisering, marktwerking, bezuinigingen, economische
crisis) en de betekenis ervan voor het beroep op de vangnet-Ziektewet (ZW) en de mogelijkheden
om werknemers met beperkingen passend werk te bieden. Langs verschillende, elkaar
aanvullende onderzoeken wil UWV zo meer zicht krijgen op de belangrijkste oorzaken
van de stijging van de instroom in de WIA en de beïnvloedbaarheid daarvan door beleid
en/of uitvoering. Dit thema is niet alleen voor UWV relevant maar ook voor partners
in de keten van werk en inkomen en/of maatschappelijke ondersteuning bij beperkingen
en/of bij zorgverleners.
Kennisvraag: Welke verklaringen zijn er voor de stijging van het WIA-aanvragen in
de afgelopen jaren?
[Regeling vervallen per 25-10-2013]
Er zijn meerdere oplossingsrichtingen en daarmee meerdere relevante antwoorden op
de centrale kennisvraag mogelijk. Wij vragen de offrerende bureaus een onderbouwde
keuze te maken voor het onderzoeken van één of meerdere richtingen. In de bijlage
bij de startnotitie op UWV Marktplaats (zie de Toelichting verderop) beschrijven we
een aantal potentiële verklaringen, waarvoor tot dusver onvoldoende bewijs is, omdat
UWV niet beschikt over data waarmee ze getoetst kunnen worden. Het onderzoeksbureau
kan ervoor kiezen zich daarop te richten in de vooraanmelding. Er kunnen echter ook
nog andere verklaringen zijn die UWV tot nu toe over het hoofd heeft gezien. Het onderzoeksbureau
kan er daarom ook voor kiezen een voorstel in te dienen voor onderzoek dat bewijs
kan leveren voor dergelijke nieuwe verklaringen.
Doelstellingen bij de kennisvraag:
-
a)
Aantonen dat een bepaalde factor of een bepaald verklaringsmechanisme dat in paragraaf
3 van deze startnotitie wordt genoemd echt relevant is en in welke mate de verklaring
bijdraagt aan het verklaren van de stijging van de WIA-instroom en/of
-
b)
Een nieuwe, relevante verklaring in beeld brengen en toetsen.
-
c)
Aangeven welke aangrijpingspunten voor beleid voortvloeien uit de antwoorden bij doelstelling
a/b.
Aanpak op basis van wat al bekend is
[Regeling vervallen per 25-10-2013]
Het huidige project dient voort te bouwen op, of aan te sluiten bij de bestaande kennis.
In de afgelopen twee jaar heeft UWV samen met SZW de volgende medeoorzaken van de
stijging van de WIA-instroom aangetoond:
-
1. Demografische ontwikkelingen: groei aantal WIA-verzekerden, vergrijzing algemeen en
van vrouwen in het bijzonder.
-
2. Ingroei-effecten van de nieuwe wet: naarmate er meer beëindigingen en afwijzingen
zijn, neemt het aantal heropeningen en heraanvragen toe, totdat stabiel niveau bereikt
is.
-
3. Aanloopeffecten: er is bijvoorbeeld steeds minder terugvalmogelijkheid op WAO (maximaal 5 jaar) waardoor steeds meer ex-WAO’ers een beroep op de WIA moeten doen.
Deze effecten verklaren de helft van de stijging van het aantal aanvragen tussen 2006
en 2010. We vermoeden dat de andere helft van de stijging voor een deel veroorzaakt
wordt door één of meer van de volgende factoren:
-
1. De economische ontwikkeling in de periode 2006–2011.
-
2. De flexibilisering van de arbeidsmarkt.
-
3. Het uitstel/afsteleffect.
In de startnotitie op UWV Marktplaats (zie de Toelichting verderop) gaan we nader
in op deze factoren.
Inhoudelijke eisen
[Regeling vervallen per 25-10-2013]
De aanmelding verloopt via een vooraanmelding en een definitieve aanmelding. UWV stelt
inhoudelijke eisen aan de vooraanmelding. Dit zijn ten eerste de eisen die zijn beschreven
in de ‘criteria subsidieaanvraag’, te vinden in de ‘Beleidsregels Subsidiëring UWV 2011’ (Stcrt. 2011, nr. 14026, 1 augustus 2011). Een tweede set eisen betreft aanvullende
criteria ten aanzien van de onderzoeksopzet, opbrengsten en expertise van de aanvrager.
De belangrijkste aanvullende criteria zijn dat de subsidieaanvrager:
-
• een heldere, concrete en complete beschrijving geeft van de te onderzoeken hypotheses
rond de stijging van de WIA-instroom;
-
• een haalbaar en efficiënt plan van aanpak/methodologie/ onderzoekmethode voorstelt;
-
• de mogelijke risico’s die een belemmering kunnen vormen voor een goede en tijdige
beantwoording van de onderzoeksvragen in beeld heeft en toegerust is om passende oplossingen
te vinden;
-
• beschikt over aantoonbare ervaring, affiniteit en kennis van het onderzoeksthema.
De precieze eisen aan de vooraanmelding en de criteria volgens welke de vooraanmelding
wordt beoordeeld, zijn te vinden via UWV Marktplaats (zie de Toelichting verderop).
Eisen aan onderzoeksbureau
[Regeling vervallen per 25-10-2013]
Kenniscentrum UWV vraagt subsidieaanvragers met een realistisch plan van aanpak te
komen. De doorlooptijd van het onderzoek is maximaal een half jaar, tenzij onderbouwd
kan worden dat een langere periode nodig is. Omdat de focus in het subsidieonderzoek
ligt op processen die buiten het gezichtsveld van UWV liggen, gaan wij er op voorhand
van uit dat geen analyses zullen plaatsvinden op gegevensbestanden van UWV.
Subsidiebudget
[Regeling vervallen per 25-10-2013]
Voor dit thema is een budget van maximaal € 600.000,– beschikbaar. Er worden maximaal
3 definitieve subsidieaanvragen gehonoreerd. Indien geen van de aanvragen voldoet
aan de vermelde criteria, zal er geen subsidie worden verstrekt.
