1.2. Schijvensysteem en strafverzwarende omstandigheden
[Regeling vervallen per 01-01-2011]
De hoogte van de aan te bieden transactie, respectievelijk de soort en de hoogte van
de te vorderen straffen, worden in de eerste plaats bepaald door de hoogte van het
AAG/BAG. Per schijf zijn richtstraffen vastgesteld voor het gemiddelde geval in de
desbetreffende schijf (zie bijlage). Afwijking naar boven en naar beneden blijft mogelijk.
De kans op ongevallen en derhalve de mate van gevaarzetting hangt samen met de hoogte
van het AAG/BAG. Of zich in concreto een ongeval voordoet met voor derden nadelige
gevolgen, is daarentegen van allerlei toevallige omstandigheden afhankelijk. Naarmate
het AAG/BAG hoger is, is een hogere straf geïndiceerd. In het schijvensysteem is de
statistisch bepaalde mate van gevaarzetting in beginsel reeds verdisconteerd. Dat
neemt niet weg dat met een aantal strafverzwarende omstandigheden rekening dient te
worden gehouden.
Zo lijkt het juist om wanneer derden meer dan lichte schade en/of meer dan licht letsel
dan wel zwaar letselhebben opgelopen zonder dat daarvoor aparte strafvervolging wordt ingesteld, daarmee
als strafverzwarende omstandigheid rekening te houden. Een dergelijk gevolg is van
zodanig maatschappelijk gewicht dat het bezwaarlijk buiten beschouwing kan blijven.
Indien meer dan lichte schade en/of meer dan licht letsel voor derden is ontstaan
zal daarom ook nimmer een transactie dienen te worden aangeboden. Indien de veiligheid
op het water in concreto in ernstige mate in gevaar is gebracht dient dit, ook zonder
dat dit tot een ongeval heeft geleid, als strafverzwarende omstandigheid te worden
aangemerkt.
Daarnaast wordt in het verlengde van de gevaarzetting een onderscheid gemaakt naar
het soort schip. Dit omdat bij bepaalde soorten schepen de risico’s van varen onder
invloed op voorhand kleiner of groter ingeschat mogen worden dan bij andere schepen.
Een verminderd risico geldt voor kleine schepen in de zin van artikel 27, zesde lid, van de Scheepvaartverkeerswet (zie par. 3 van deze richtlijn). Een vergroot risico is aan de orde bij schepen die
gevaarlijke stoffen vervoeren, passagiersschepen, zogenoemde ‘snelle’ schepen en loodsplichtige
zeeschepen. Het is evident dat van degene, die een dergelijk varend schip voert of
stuurt, dan wel als loods aan boord van een zodanig schip adviseert over de te voeren
navigatie, een bovengemiddeld verantwoordelijkheidsbesef verwacht mag worden. Voor
de verdachte dient dit dus als strafverzwarende omstandigheid te worden aangemerkt.
Meer verantwoordelijkheidsbesef mag eveneens worden verwacht van degene die reeds
eerder onherroepelijk is veroordeeld of een transactie heeft betaald ter zake van
een soortgelijk delict; recidive binnen 5 jaar na betaling van een transactie dan
wel veroordeling ter zake van varen onder invloed geldt derhalve als strafverzwarende
omstandigheid.
Als strafverzwarende omstandigheden gelden derhalve:
-
a. Recidive: recidive binnen 5 jaar na transactie dan wel veroordeling ter zake van een
soortgelijk delict (relevante artikelen Scheepvaartverkeerswet, dan wel relevante artikelen Rijnvaartpolitiereglement);
-
b. Gevaarzetting:
-
– het veroorzaken van een ongeval waarbij meer dan lichte schade en/of meer dan licht
letsel dan wel zwaar letsel aan derden is toegebracht;
-
– het in ernstige mate in gevaar brengen van de veiligheid op het water. Bijvoorbeeld
samenloop met het niet in acht nemen van de wettelijk voorgeschreven rusttijden (zie
in dit verband ook de criteria voor stilleggen in de ‘Aanwijzing rusttijden, vaartijden, bemanningsterkte en stilleggen van schepen’);
-
c. Soort schip. Het varen met:
-
– een schip, bestemd of gebruikt voor het vervoer van beseinde (kegelplichtige) gevaarlijke
stoffen;
-
– een passagiersschip;
-
– een ‘snel schip’;
-
– een loodsplichtig zeeschip.
Indien een strafverzwarende omstandigheid zich voordoet, dient te worden uitgegaan
van de voor de naast hogere schijf vastgestelde OM-transactie of eis ter zitting.
Bij cumulatie van strafverzwarende omstandigheden wordt in principe per cumulatie
een schijf hoger gehanteerd. Afwijking naar boven en naar beneden blijft mogelijk.
Door de aanwezigheid van een of meer strafverzwarende omstandigheden kan de schijfindeling
worden overschreden. In die gevallen kan een hogere straf worden gevorderd dan de
voor de hoogste schijf vastgestelde eis ter zitting.
