Hulpmiddelen havo en vwo 2011
[Regeling vervallen per 29-04-2023]
1. Wat is er anders in 2011?
[Regeling vervallen per 29-04-2023]
In 2011 worden op het vwo voor het laatst examens volgens de oude profielen afgenomen,
door de staatsexamencommissie. Alleen bij wiskunde A1/A1,2/B1/B1,2 gelden voor de
vakken in de oude profielen andere hulpmiddelen dan in de vernieuwde profielen: in
de oude profielen is bij de wiskundevakken een formulekaart toegestaan, in de vernieuwde
profielen is dat hulpmiddel bij wiskunde vervallen.
3. Hulpmiddelen vwo 2011 (oude programma’s)
[Regeling vervallen per 29-04-2023]
In 2011 kan op het vwo alleen bij de staatsexamencommissie (en voor het laatst) examen
worden afgelegd volgens het oude programma. De hulpmiddelen voor een examen volgens
het oude programma wijken alleen bij de wiskundevakken af van die voor een examen
volgens het nieuwe programma.
Vak
|
Havo en vwo
|
Alle vakken
|
Basispakket (zie 4.3)
|
Alle schriftelijke examens
|
Woordenboek Nederlands (zie 4.1)
|
Latijn, Grieks
|
Latijns resp Grieks woordenboek (zie 4.2)
|
Fries, moderne vreemde talen
|
woordenboek naar en van de doeltaal (zie 4.2)
|
wiskunde A1, wiskunde A12
zie onder deze tabel
|
– grafische rekenmachine (zie 4.4)
– roosterpapier in vierkante cm
– formulekaart
– tabellen waarschijnlijkheidsrekening en statistiek
|
Wiskunde B1, wiskunde B12
Zie onder deze tabel
|
– grafische rekenmachine (zie 4.4)
– roosterpapier in vierkante cm
– formulekaart
|
Natuurkunde 1, natuurkunde 12,
scheikunde 1, scheikunde 12
|
– grafische rekenmachine (zie 4.4)
– goedgekeurd informatieboek: Binas 5e druk (zie 4.5)
|
Biologie 12
|
goedgekeurd informatieboek:
Biodata 2e druk óf - Binas 5e druk (zie 4.5)
|
Economie 1, economie 12
|
grafische rekenmachine (zie 4.4)
|
aardrijkskunde
|
door de CEVO goedgekeurde atlas:
Grote Bosatlas 52e of 53e druk
|
Management &organisatie
|
grafische rekenmachine (zie 4.4)
|
Afwijkende hulpmiddelen bij de wiskundevakken oude programma vwo 2011
[Regeling vervallen per 29-04-2023]
Bij de wiskundevakken gelden naast de grafische rekenmachine en het roosterpapier
de volgende aanvullende hulpmiddelen:
Wiskunde A1/1,2 en wiskunde B1/1,2
Formulekaart zie link. In plaats van de kaart mag ook Wisforta worden gebruikt.
Alleen wiskunde A1/1,2
Tabellen voor de waarschijnlijkheidsrekening en de mathematische statistiek
-
* een tabel met toevalsgetallen
-
* een tabel met binomiaalcoëfficienten
-
* een tabel van de cumulatieve normale verdeling (standaard-normale verdeling)
-
* een tabel met cumulatieve binomiale verdelingen P(X ≤ x), met minimaal p = 0,05; 0,10;
0,15..0,50; 1/6 en 1/3; n = 2,3...20, 50, 100 bij n = 50; bovendien nog p = 0,01 bij
n = 100
4. Toelichting
[Regeling vervallen per 29-04-2023]
4.1. Woordenboek Nederlands
[Regeling vervallen per 29-04-2023]
Een eendelig verklarend woordenboek Nederlands is toegestaan bij alle schriftelijke
examens.
In plaats van het eendelig woordenboek Nederlands mag ook gebruik gemaakt worden van
een woordenboek van Nederlands naar een vreemde taal (bijvoorbeeld naar de thuistaal
van de kandidaat).
Een digitaal woordenboek is niet toegestaan. Waar spelling wordt beoordeeld (centraal
examen Nederlands) zijn alleen schrijfwijzen volgens de huidige officiële spelling
toegestaan.
Bij vakspecifieke termen kan het woordenboek aanleiding geven tot verwarring. Een
voorbeeld: eentonigheid heeft in het vak muziek een betekenis die niet strookt met
de beschrijving in een woordenboek. In situaties zoals het gegeven muziek-voorbeeld
is de vakinhoudelijke omschrijving de geldige. Voor een inhoudelijk afwijkende omschrijving
worden geen punten toegekend, ook niet als de kandidaat deze omschrijving letterlijk
aan het woordenboek heeft ontleend.
4.2. Woordenboek bij Fries, moderne vreemde talen en klassieke talen
[Regeling vervallen per 29-04-2023]
Bij Fries en de moderne vreemde talen is een woordenboek vanuit én een woordenboek
naar de moderne vreemde taal c.q. Fries toegestaan, in één band of in twee afzonderlijke
delen. Een woordenboek naar de vreemde taal is bij examens zonder schrijfvaardigheid
(alle talenexamens havo en vwo) niet zinvol maar ook niet verboden. Een digitaal woordenboek
is niet toegestaan.
Bij Latijn en Grieks is een woordenboek toegestaan, en een grammaticaoverzicht (in
het woordenboek of los). Niet toegestaan is een woordenboek dat specifiek is toegesneden
op een auteur aan wiens werk de vertaalopgave ontleend is.
Bij Grieks is het woordenboek van Ch. Hupperts toegestaan inclusief het hierin opgenomen
grammatica-overzicht en de alfabetische werkwoordenlijst. Ook is het toegestaan dit
grammatica-overzicht en deze alfabetische werkwoordenlijst (als los boekje uitgegeven
onder de naam Compendium) naast een ander Grieks woordenboek te gebruiken.
4.3. Basispakket
[Regeling vervallen per 29-04-2023]
Het standaard basispakket bij alle centrale examens bevat:
-
– schrijfmateriaal inclusief millimeterpapier
-
– tekenpotlood
-
– blauw en rood kleurpotlood
-
– liniaal met millimeterverdeling
-
– passer
-
– geometrische driehoek
-
– vlakgum
-
– elektronisch rekenapparaat
Bij de vakken zonder grafische rekenmachine is een machine met de basisbewerkingen
voldoende. Meer bewerkingen zijn toegestaan, maar niet toegestaan is het gebruik van
apparaten die:
-
a. op het lichtnet aangesloten moeten worden
-
b. tijdens het examen opgeladen moeten worden
-
c. geluidsoverlast bezorgen
-
d. zijn voorzien van een schrijfrol, alarminstallatie, dan wel zend- en/of ontvangstmogelijkheden
-
e. alfanumeriek zijn
-
f. grafieken kunnen weergeven in het afleesvenster
4.4. De grafische rekenmachine
[Regeling vervallen per 29-04-2023]
De meest recente toegestane grafische rekenmachines zijn:
-
– Casio FX-9750GII, CFX-9850Gplus, CFX-9850GBplus, fx-9860G/FX-9860GII of fx-9860G SD/FX-9860GII
SD
-
– Hewlett Packard 38G of 39G+
-
– Sharp EL 9600, EL 9650 en EL 9900
-
– Texas Instruments 83, 83 plus, 84 of 84 plus silver edition
-
– Texas Instruments TI-Nspire, alleen de versie zonder CAS (de TI-Nspire CAS is niet
toegestaan)
Oudere typen zijn ook toegestaan maar de kans bestaat dat sommige examenopgaven daarmee
niet of minder goed te maken zijn. De grafische rekenmachines genoemd in de Septembermededeling
2006 voldoen nog.
Verder geldt het volgende.
-
a. Een grafische rekenmachine mag tijdens het examen niet op het lichtnet worden aangesloten
of met andere apparatuur worden verbonden.
-
b. Het is een kandidaat niet toegestaan tijdens het examen gebruik te maken van de grafische
rekenmachine van een andere kandidaat.
-
c. Het is niet toegestaan dat de kandidaat tegelijkertijd de beschikking heeft over twee
grafische rekenmachines.
-
d. Het is niet nodig dat het geheugen van een grafische rekenmachine wordt gewist voor
de aanvang van een zitting van het centraal examen.
4.5. Binas errata
[Regeling vervallen per 29-04-2023]
Voor de Binas uitgave (5e druk) voor havo/vwo is een erratum uitgegeven. Zie voor errata de site www.noordhoffuitgevers.nl
, > voortgezet onderwijs > zoeken op ‘Binas errata’. Het is toegestaan deze fouten
in Binas te verbeteren.
5. Aanvullende opmerkingen
[Regeling vervallen per 29-04-2023]
5.1. Computer
[Regeling vervallen per 29-04-2023]
Bij alle schriftelijke examens is de computer toegestaan als schrijfgerei. De school
kan dat toestaan voor alle kandidaten, kan het ook toestaan voor speciale groepen
kandidaten bijvoorbeeld de dyslectische kandidaten. Als de computer als schrijfgerei
wordt gebruikt, is het van belang dat kandidaten geen toegang hebben tot verboden
hulpmiddelen (zoals een digitale atlas of een digitaal woordenboek), en moet ook o.m.
de opslag (bijvoorbeeld uitprinten) worden geregeld. Op cevo.nl staan aanwijzingen
voor scholen die de computer als schrijfgerei willen inzetten.
Als de computer als schrijfgerei wordt gebruikt, hoeft de spellingcontrole niet te
worden uitgeschakeld.
De computer kan worden gebruikt als hulpmiddel voor kandidaten met een beperking;
bijvoorbeeld voor audio (Daisy of spraaksynthese), of voor vergroting ‘op maat’ van
de pdf van het examen op het beeldscherm. Ook dan mag de kandidaat geen toegang hebben
tot verboden hulpmiddelen.
Bij elke inzet van de computer geldt tevens onverkort de lijst van toegestane hulpmiddelen.
Met andere woorden: ook naast een computerexamen of voor een kandidaat die schrijft
op de computer, is o.m. een (papieren) woordenboek toegestaan.
5.2. Aanpassingen voor kandidaten met een beperking
[Regeling vervallen per 29-04-2023]
Dit overzicht regelt niet de toegestane hulpmiddelen voor kandidaten met een beperking.
Daarover beslist de directeur aan de hand van het deskundigenrapport omtrent de beperking
van de kandidaat. Als bijvoorbeeld de kandidaat recht heeft op audio, dan is een hulpmiddel
dat voor de audio zorgt (daisyspeler, computer met spraaksynthese, of leespen) een
toegestaan hulpmiddel; daarbij moeten niet-toegestane hulpmiddelen zoals een digitaal
woordenboek ontoegankelijk zijn gemaakt. Jaarlijks staat in de Septembermededeling
nadere informatie over de aanpassingen voor kandidaten met een beperking en de van
overheidswege beschik baar gestelde aangepaste examens.
Bij aardrijkskunde kan het atlasgebruik voor kleurenblinde kandidaten moeilijk zijn.
Het is toegestaan, een surveillant op verzoek van de kandidaat een door de kandidaat
aangewezen kleurvak op kleur te laten benoemen, of een door de kandidaat genoemde
kleur te laten aanwijzen. Deze aanpassing wordt gemeld aan de inspectie.
Voor visueel gehandicapte kandidaten kan het gebruik van het afleesvenster van de
grafische rekenmachine problematisch zijn. Ook daarbij kan een surveillant niet-inhoudelijke
toelichtingen geven.
Voor kandidaten met een ernstige visuele beperking wordt in ieder geval het centraal
examen aardrijkskunde of wiskunde op havo en vwo vervangen door een aangepast examen,
af te nemen door de eigen docent onder medeverantwoordelijkheid van de staatsexamencommissie.
Ook voor andere vakken en bij andere beperkingen wordt indien noodzakelijk voor deze
oplossing gekozen. Voor kunst (dans/drama/beeldend/muziek/algemeen) kan deze oplossing
noodzakelijk zijn bij kandidaten met een visuele beperking maar ook voor kandidaten
met een auditieve beperking. Voor deze kandidaten kan de school eventueel ook nagaan
of het kunstvak ‘oude stijl’ een oplossing biedt. Beeldende vormgeving oude stijl
bevat geen audio.
5.3. Noodzakelijk of toegestaan?
[Regeling vervallen per 29-04-2023]
De lijst geeft een opsomming van de toegestane hulpmiddelen.
De mate waarin een toegestaan hulpmiddel ook noodzakelijk is, varieert tussen vakken,
hulpmiddelen en kandidaten. Een feitelijk noodzakelijk hulpmiddel is de atlas bij
havo en vwo: in opgaven wordt concreet naar kaarten verwezen en het lijkt niet aannemelijk
dat een kandidaat alle kaarten voldoende heeft gememoriseerd.
Bij het verklarend woordenboek Nederlands is de behoefte en noodzaak kandidaat-afhankelijk:
de een kent meer woorden dan de ander, de een heeft ook meer behoefte aan de zekerheid
van het woordenboek dan de ander.
Door scholen wordt soms gevraagd of de school de hulpmiddelen ter beschikking moet
stellen, of dat aan de kandidaat kan worden gevraagd ze mee te nemen. Dat is ter keuze
aan de school.
Als bij een hulpmiddel tussen twee opties kan worden gekozen (bijvoorbeeld Biodata
en Binas bij biologie havo en vwo), dan mag de kandidaat slechts één van beide gebruiken.
Twee woordenboeken Nederlands of twee grafische rekenmachines zijn evenmin toegestaan.
5.4. Schoolexamen en centraal examen
[Regeling vervallen per 29-04-2023]
De regeling legt de toegestane hulpmiddelen vast voor het centraal examen. Er is geen
voorschrift dat bij alle schoolexamens van een vak dezelfde hulpmiddelen zouden moeten
worden voorgeschreven als bij het centraal examen. De school kan gegronde redenen
hebben om bijvoorbeeld vast te leggen dat bij kleinere toetsen in de moderne vreemde
talen geen woordenboek is toestaan, of dat bij sommige toetsen in een vak met grafische
rekenmachine het geheugen vooraf wordt gewist (of volstaan moet worden met een eenvoudige
grafische rekenmachine). De school kan omgekeerd ook bij schoolexamentoetsen hulpmiddelen
toestaan die in het centraal examen niet zijn toegestaan.