Regeling modellen en toetsingskader geregionaliseerde beroepsopleidingen en kwalificaties mbo

[Regeling vervalt per 01-08-2026.]
Geraadpleegd op 01-06-2024. Gebruikte datum 'geldig op' 01-07-2021 en zichtdatum 18-05-2024.
Geldend van 25-11-2020 t/m heden

Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 26 augustus 2019, nr. MBO-1456697, houdende vaststellen van modellen en toetsingskaders op grond van het Besluit experiment geregionaliseerde beroepsopleidingen en kwalificaties mbo (Regeling modellen en toetsingskader geregionaliseerde beroepsopleidingen en kwalificaties mbo)

De Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap,

Gelet op artikel 10 van het Besluit experiment geregionaliseerde beroepsopleidingen en kwalificaties mbo;

Besluit:

Paragraaf 2. Modellen en toetsingskader

Artikel 2. Melding ontwikkeling landelijk deel

Het bevoegd gezag van een instelling die voornemens is samen met een of meer andere instellingen een landelijk deel te ontwikkelen, maakt bij de melding, bedoeld in artikel 9, eerste lid, van het besluit gebruik van het model, opgenomen in bijlage 1 bij deze regeling.

Artikel 3. Aanvraag vaststellen landelijk deel

Het bevoegd gezag maakt bij het indienen van de aanvraag, op grond van artikel 12 van het besluit, voor het vaststellen van het landelijk deel van een geregionaliseerde kwalificatie, gebruik van het formulier, bedoeld in bijlage 2 bij deze regeling.

Artikel 4. Aanvraag goedkeuren regionaal deel, regionale keuzedelen en koppeling keuzedelen

Het bevoegd gezag maakt bij de aanvragen, bedoeld in artikel 16, eerste, tweede en vijfde lid, van het besluit gebruik van het formulier, bedoeld in bijlage 3 bij deze regeling.

Artikel 5. Vaststelling van modellen en toetsingskader landelijk deel, regionaal deel en regionaal keuzedeel

  • 1 De modellen voor een landelijk deel, regionaal deel en regionaal keuzedeel worden vastgesteld op de wijze bedoeld in bijlage 4 behorende bij deze regeling.

  • 2 Het toetsingskader voor de geregionaliseerde kwalificaties wordt vastgesteld op de wijze bedoeld in bijlage 5 behorende bij deze regeling.

Paragraaf 3. Slotbepalingen

Artikel 6. Inwerkingtreding

Deze regeling treedt in werking met ingang van de dag na uitgifte van de Staatscourant waarin zij wordt geplaatst.

Artikel 7. Citeertitel

Deze regeling wordt aangehaald als: Regeling modellen en toetsingskader geregionaliseerde beroepsopleidingen en kwalificaties mbo.

Deze regeling zal met de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst.

De Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap,

I.K. van Engelshoven

Bijlage 1. behorende bij artikel 2

Melding ontwikkeling landelijk deel

Het bevoegd gezag van .... (naam en code instelling) ... meldt hierbij dat de instelling voornemens is om samen met onderstaande instelling(en) een landelijk deel te ontwikkelen op basis van de kwalificatie .... (naam en Crebo-code bestaande kwalificatie) ....

Bijlage 2. behorende bij artikel 3

Aanvraag vaststellen landelijk deel

Datum verzending (uiterste datum indiening aanvraag of ten minste 1 dag daarvoor; zie artikel 14): ....

 

Aanvragende instellingen:

1. .... (naam en code instelling)...

2. .....(naam en code instelling)...

3. ....

 

Informatie over het landelijke deel:

a. kwalificatie waarop landelijke deel is gebaseerd: ... (naam en code uit bijlage 5 bij het Besluit experiment geregionaliseerde beroepsopleidingen en kwalificaties mbo of in een toekomstige ministeriele regeling)

b. kerntaken waaruit het landelijke deel is samengesteld (overnemen uit kwalificatie waarop landelijk deel is gebaseerd):

*

*

*

c. studielast landelijk deel als percentage van de studielast van de kwalificatie waarop landelijk deel is gebaseerd (ten minste 60%):

d. opleidingsdomein: ... (opleidingsdomein kwalificatie waarop landelijk deel is gebaseerd) ...

e. leerweg of leerweg (bol en/of bbl): ....

f. Soort opleiding (basisberoepsopleiding / vakopleiding / middenkaderopleiding / specialistenopleiding): ....

g. Niveau van de desbetreffende geregionaliseerde beroepsopleiding (niveau 2, 3 of 4): ...

h. Wettelijke beroepsvereisten van kwalificatie ...(naam en code uit bijlage bij amvb)... verwerkt: ... (ja of niet van toepassing)...

 

Advies SBB: verplicht bijgevoegd

 

Dit is het verzoek aan minister om het landelijke deel vast te stellen.

• Besluit experiment 5

Bijlage 3. behorende bij artikel 4

Aanvraag goedkeuring regionaal deel (en regionale keuzedelen) en koppeling keuzedelen

Datum verzending (uiterste datum indiening aanvraag of ten minste 1 dag daarvoor; zie artikel 18): ..-..-....

 

Aanvragende instelling: ...(naam en code instelling)...

Het betreft een aanvraag als bedoeld in artikel:

... 16, eerste lid, een aanvraag voor goedkeuring van een regionaal deel en mogelijk een of meer regionale keuzedelen en voor koppeling van keuzedelen aan een eigen al toegewezen landelijk deel;

... 16, tweede lid, een aanvraag voor goedkeuring van een regionaal deel en mogelijk een of meer regionale keuzedelen en voor koppeling van keuzedelen aan een ander al vastgesteld landelijk deel;

... 16, vijfde lid, een nieuwe aanvraag voor koppeling van een of meer bestaande keuzedelen aan een al goedgekeurd regionaal deel.

 

Informatie over het regionaal deel, de regionale keuzedelen en de koppeling:

a. de naam en de code van de kwalificatie waarop het landelijke deel van de geregionaliseerde kwalificatie is gebaseerd;

b. de datum en het kenmerk van de beschikking waarbij het landelijke deel is vastgesteld;

c. de terugvaloptie voor de student die voortijdig uitstroomt uit de geregionaliseerde beroepsopleiding;

d. een analyse van de kwalitatieve en kwantitatieve vraag van de regionale arbeidsmarkt naar gediplomeerden van de opleiding waarop de geregionaliseerde kwalificatie zich richt;

e. het verwachte aantal studenten voor deze opleiding gedurende het experiment;

f. de wijze waarop de studenten zijn geraadpleegd;

g. een overzicht van de relevante bedrijven in de regio;

h. een overzicht van de bedrijven, bedoeld onder g, waarmee wordt samengewerkt en een beschrijving van de rol van deze bedrijven;

i. een beschrijving van de wijze waarop de docenten zijn betrokken bij het vormgeven van de geregionaliseerde kwalificatie;

j. een omschrijving van de regio;

k. een samenwerkingsovereenkomst als bedoeld in artikel 8, eerste lid;

l. de uitwerking in kerntaken en de studielast van het regionale deel van de geregionaliseerde kwalificatie;

m. indien van toepassing: de naam, de uitwerking en de studielast van de regionale keuzedelen;

n. de bestaande en, indien van toepassing, regionale keuzedelen die aan de geregionaliseerde kwalificatie zijn gekoppeld.

 

Let op:

Voor bekostigde instellingen is dit ook direct het verzoek om de desbetreffende geregionaliseerde beroepsopleiding voor bekostiging in aanmerking te brengen.

 

MAAR

Voor erkende instellingen moet hierna via de reguliere procedure nog het verzoek om aan de met goed gevolg afgelegde examens van de desbetreffende geregionaliseerde beroepsopleiding een diploma te verbinden als bedoeld in artikel 7.4.6 WEB worden ingediend.

Bijlage 4. behorende bij artikel 5

Bijlage model geregionaliseerde kwalificatie mbo

Geregionaliseerde kwalificatie mbo

Naam geregionaliseerde kwalificatie

Crebonr.

Gebaseerd op:

  • > Naam kwalificatie(dossier) (Crebonr.)

Geldig vanaf:

Inhoudsopgave

Leeswijzer

Overzicht van de geregionaliseerde kwalificatie

Landelijk deel

  • 1. Beroep specifieke onderdelen

  • 2. Generieke onderdelen

Regionaal deel

  • 1. Naam

  • 2. Beroepsgerichte onderdelen

Keuzedeel

Leeswijzer

Experiment geregionaliseerde kwalificatie

Het experiment biedt ruimte aan instellingen om, in samenwerking met het regionale bedrijfsleven (werkgevers en werknemers), kwalificaties met een sterk regionaal karakter (‘geregionaliseerde kwalificatie’) te ontwikkelen. Het doel van het experiment is te onderzoeken of met beroepsopleidingen, gebaseerd op deze geregionaliseerde kwalificaties, de aansluiting tussen onderwijs en de regionale arbeidsmarkt wordt verbeterd, het eigenaarschap van docenten en werkgevers wordt vergroot en de kwaliteit en innovatiekracht van het onderwijs wordt versterkt. Het experiment duurt van 1 augustus 2019 tot en met uiterlijk 31 juli 2026. Uitgangspunt is dat binnen deze periode eveneens de diplomering plaats vindt.

De geregionaliseerd kwalificatie mag alleen aangeboden worden door de onderwijsinstelling(en) wanneer deze een beschikking heeft ontvangen van de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap voor het landelijk deel en de beschikking voor het regionaal deel, de regionale keuzedelen en de bij de kwalificatie behorende keuzedelen.

Opbouw kwalificatie

De geregionaliseerde kwalificatie voor het middelbaar beroepsonderwijs geeft weer wat de beginnend beroepsbeoefenaar moet kennen en kunnen aan het einde van de mbo-opleiding. De geregionaliseerde kwalificatie mbo bestaat uit:

  • 1. Het landelijk deel (L), dat gevormd wordt door:

    • a. De beroepsspecifieke onderdelen. Dit betreft gemeenschappelijke kerntaken en werkprocessen voor alle geregionaliseerde kwalificaties die op dit landelijk deel zijn gebaseerd.

    • b. De generieke onderdelen. De generieke onderdelen zijn door de landelijke overheid geformuleerd. Het betreft de onderdelen:

      • Nederlandse taal;

      • rekenen;

      • loopbaan en burgerschap; en

      • voor zover het niveau 4 betreft: Engels.

  • 2. Het regionale deel (R). Regionale delen bestaan uit kerntaken (K) en werkprocessen (W) waarop de geregionaliseerde kwalificaties met hetzelfde landelijke deel van elkaar verschillen.

De geregionaliseerde kwalificatie mbo bevat een verwijzing naar het (regionale) keuzedeel (D). Het (regionale) keuzedeel vergroot de arbeidsmarktkansen van de student of vergemakkelijkt de doorstroom naar een vervolgstudie. Het vormt als het ware een ‘plus’ op het diploma. Het (regionale) keuzedeel is dan ook geen onderdeel van de kwalificatie-eis, maar wordt wel op het diploma vermeld.

Taal en rekenen

De generieke eisen voor taal en rekenen zijn benoemd in het landelijk deel. Als sprake is van beroepsspecifieke taal- en rekeneisen is dit aangegeven in de kolom ‘vakkennis en vaardigheden’. Daarnaast kan in de kolom ‘gedrag’ een extra verduidelijking aangegeven zijn hoe deze beroepsspecifieke taal- en rekeneisen worden ingezet in een werkproces.

Verantwoordingsinformatie

Aanvullende (verantwoordings-)informatie bij de geregionaliseerde kwalificatie mbo is te vinden op kwalificaties.s-bb.nl. Deze informatie is geen onderdeel van de geregionaliseerde kwalificatie mbo.

Overzicht van de geregionaliseerde kwalificatie mbo

Naam regionaal deel

Mbo-niveau

(EQF-niveau)

Wettelijke beroepsvereisten

Typering van de kwalificatie

R1

Titel

     

Landelijk deel

De gemeenschappelijke kerntaken en werkprocessen zijn de volgende:

L1-K1

Titel

L1-K1-W1

titel

L1-K1-W2

 

L1-K1-W3

 

L1-K1-W4

 

L1-K1-W5

 

L1-K1-W6

 

L1-K2

Titel

L1-K2-W1

titel

L1-K2-W2

 

L1-K2-W3

 

Regionaal deel

Het regionale deel heeft de volgende (specifieke) kerntaken en werkprocessen:

R1

Titel

R1-K1

Titel

R1-K1-W1

titel

R1-K1-W2

 

Landelijk deel

1. Beroepsspecifieke onderdelen

Typering van het beroep

Context

 

Typerende beroepshouding

 

Resultaat van het beroep

 

Beroepsvereisten

 

Toelichting beroepsvereisten

 

Bron beroepsvereisten

 

L1-K1: titel

Complexiteit

 

Verantwoordelijkheid en zelfstandigheid

 

Vakkennis en vaardigheden

De beginnend beroepsbeoefenaar:

L1-K1-W1: titel

Omschrijving

 

Resultaat

 

Gedrag

De beginnend beroepsbeoefenaar:

2. Generieke onderdelen

Elke geregionaliseerde kwalificatie kent – naast (beroepsgerichte) specifieke kwalificatie-eisen – ook generieke kwalificatie-eisen.

Nederlandse taal

Van deze geregionaliseerde kwalificatie maakt het generieke examenonderdeel Nederlandse taal deel uit. De referentieniveaus en de kwalificatie eisen voor dit generieke onderdeel zijn opgenomen in bijlage 1 bij het Besluit referentieniveaus Nederlandse taal en rekenen. Deze bijlage is te vinden op www.s-bb.nl/generieke-kwalificatie-eisen en vormt een integraal onderdeel van deze geregionaliseerde kwalificatie.

Het betreft de volgende referentieniveaus:

  • a. voor kwalificaties op niveau 2 en 3: 2F;

  • b. voor kwalificaties op niveau 4: 3F.

Rekenen

Van deze geregionaliseerde kwalificatie maakt het generieke examenonderdeel rekenen deel uit. De referentieniveaus en de kwalificatie-eisen voor dit generieke onderdeel zijn opgenomen in bijlage 2 bij het Besluit referentieniveaus Nederlandse taal en rekenen. Deze bijlage is te vinden op www.s-bb.nl/generieke-kwalificatie-eisen en vormt een integraal onderdeel van deze geregionaliseerde kwalificatie.

Het betreft de volgende referentieniveaus:

  • a. voor kwalificaties op niveau 2 en 3: 2F;

  • b. voor kwalificaties op niveau 4: 3F.

Loopbaan en burgerschap

Van deze geregionaliseerde kwalificatie maakt het generieke examenonderdeel loopbaan en burgerschap deel uit. De kwalificatie - eisen voor dit generieke onderdeel zijn opgenomen in bijlage 1 bij het Examen- en kwalificatiebesluit beroepsopleidingen WEB. Deze bijlage is te vinden op www.s-bb.nl/generieke-kwalificatie-eisen en vormt een integraal onderdeel van deze geregionaliseerde kwalificatie.

Engels (alleen voor niveau 4)

Van elke geregionaliseerde kwalificatie op mbo niveau 4 maakt het generieke examenonderdeel Engels deel uit. Op grond van artikel 17a van het Examen- en kwalificatiebesluit beroepsopleidingen WEB zijn de referentieniveaus en de kwalificatie-eisen voor dit generieke onderdeel opgenomen in bijlage 2 bij dit besluit. Deze bijlage is te vinden op www.s-bb.nl/generieke-eisen en vormt een integraal onderdeel van de geregionaliseerde kwalificatie.

Het betreft de volgende referentieniveaus:

  • a. lezen en luisteren: B1;

  • b. schrijven, spreken en gesprekken voeren: A2.

Regionaal deel

R1 Titel

Mbo-niveau

 

Typering van het beroep

 

R1-K1 titel

Complexiteit

 

Verantwoordelijkheid en zelfstandigheid

 

Vakkennis en vaardigheden

De beginnend beroepsbeoefenaar:

R1-K1-W1 titel

Omschrijving

 

Resultaat

 

Gedrag

 

R1-K1-W2 titel

Omschrijving

 

Resultaat

 

Gedrag

 

(Regionaal) keuzedeel

Aan elke geregionaliseerde kwalificatie mbo zijn ten minste twee (regionale) keuzedelen verbonden. Bij deze geregionaliseerde kwalificatie kunnen dat ook specifiek regionale keuzedelen zijn. Uit het aanbod van keuzedelen moet de student ten minste één keuze maken.

Het keuzedeel vergroot de arbeidsmarktkansen van de student of vergemakkelijkt de doorstroom naar een vervolgstudie. Het vormt als het ware een ‘plus’ op het diploma. Het keuzedeel is dan ook geen onderdeel van de kwalificatie-eis.

De beschikbare (regionale) keuzedelen voor deze geregionaliseerde kwalificatie mbo zijn te vinden op kwalificaties.s-bb.nl. Op deze website staat ook een overzicht met alle keuzedelen gekoppeld aan kwalificaties.

Bijlage 5. behorende bij artikel 5, tweede lid

Toetsingskader Kwalificaties met regionale specialisatie in het mbo

Experiment Ruimte voor de regio

Inleiding

1.1. Formele kaders

In de Wet educatie en beroepsonderwijs (WEB) zijn bepalingen opgenomen over de ontwikkeling en toetsing van kwalificatiedossiers voor het middelbaar beroepsonderwijs, in de artikelen 7.2.3, 7.2.4, 7.2.5, 7.2.6 en 9.2.1 derde lid. Aanvullend op deze wettelijke bepalingen is t.b.v. het experiment geregionaliseerde kwalificaties een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB)1 vastgesteld. De aanvullende bepalingen en voorschriften in de AMvB wijken deels af van met name artikel 7.2.4 van de WEB, met de intentie om innovaties te stimuleren in de regio met passende mbo arrangementen die, gevat in een breed kader, accuraat inspelen op regionale arbeidsmarktbehoeftes. Kwalificaties die ontwikkeld zijn op basis van de genoemde AMvB vormen een onderdeel van de bestaande kwalificatiestructuur, maar nemen daarbinnen een bijzondere, tijdelijke positie in. Om die reden zijn de zes kwaliteitscriteria die gelden voor de kwalificatiestructuur en de daarmee verband houdende producten eveneens van toepassing op de geregionaliseerde kwalificatie.

1.2. Inhoud toetsingskader

Dit toetsingskader is afgeleid van het al vastgestelde Toetsingskader Kwalificatiedossier en keuzedelen. De hoofdstukken beschrijven de criteria aan de hand waarvan de kwaliteit wordt getoetst van de kwalificaties met regionale specialisatie die ontwikkeld worden in het experiment ‘Ruimte voor de regio’ (hierna geregionaliseerde kwalificaties) en de regionale keuzedelen.

2. Toetsingscriteria voor de geregionaliseerde kwalificaties en keuzedelen

2.1. Inleiding

Specifieke, regionaal georiënteerde innovaties op het niveau van de regionale arbeidsmarkt, nog niet vermeld op het niveau van bestaande landelijke kwalificaties, fungeren als belangrijkste argument voor de ontwikkeling van een geregionaliseerde kwalificatie, om de aansluiting tussen de regionale arbeidsmarkt en het opleidingsaanbod te optimaliseren. De binnen het experiment ‘Ruimte voor de Regio’ ontwikkelde geregionaliseerde kwalificaties vormen een bijzonder en (vooralsnog) tijdelijk onderdeel van de kwalificatiestructuur. Zij worden dan ook in samenhang met bestaande kwalificaties, kwalificatiedossiers, keuzedelen bezien, wat betekent dat de bestaande kwaliteitscriteria eveneens van toepassing zijn. Omwille van de experimentele status is voor de geregionaliseerde kwalificatie een aangepast toetsingskader ontwikkeld, met inachtneming van de uitzonderingsbepalingen zoals deze in de AMvB vastgelegd zijn. Een geregionaliseerde kwalificatie bestaat uit een landelijk deel, gebaseerd op een reguliere kwalificatie, en een regionaal deel dat ruimte biedt voor regionale inkleuring van de beroepsopleiding. Het landelijk deel wordt ontwikkeld door twee of meer onderwijsinstellingen in overleg met vertegenwoordigers van landelijke en regionale werkgevers. Het regionale deel wordt ontwikkeld door één of meer onderwijsinstellingen in samenwerking met tenminste twee bedrijven. De samenwerking wordt aangetoond met een conform de AMvB verplichte samenwerkingsovereenkomst. De keuzedeelverplichting zoals opgenomen in de WEB is ongewijzigd van toepassing. De AMvB bied de mogelijkheid om de ontwikkeling en vaststelling van keuzedelen binnen de regio te laten plaatsvinden.

Een geregionaliseerde kwalificatie bevat de kwalificatie-eisen voor een beroep op het niveau van de beginnend beroepsbeoefenaar. Ook bevat hij een verwijzing naar de kwalificatie-eisen voor de generieke examenonderdelen Nederlandse taal, rekenen, Engels (voor mbo niveau 4), loopbaan en burgerschap.

De kwalificatie-eisen voor een (regionaal) keuzedeel zijn beschreven in een apart document keuzedeel, dat gekoppeld is aan één of meer kwalificaties. Aan iedere geregionaliseerde kwalificatie zijn meerdere (regionale) keuzedelen gekoppeld.

Ook is aan iedere geregionaliseerde kwalificatie het document Verantwoordingsinformatie behorend bij de geregionaliseerde kwalificatie mbo <naam geregionaliseerde kwalificatie > verbonden, waarin door betrokken onderwijsinstellingen verantwoording over het tot stand komen van de inhoud van het landelijk deel en regionaal deel is verantwoord en waarin beroepsvereisten en bijzondere vereisten toegelicht worden. In de verantwoordingsinformatie wordt verwezen naar de samenwerkingsovereenkomst gesloten met de werkgevers die zijn betrokken bij de ontwikkeling van het regionale deel van de geregionaliseerde kwalificatie en, indien van toepassing, de regionale keuzedelen.

De verantwoordingsinformatie bevat geen – zoals in de geregionaliseerde kwalificatie zelf – kwalificatie-eisen. De geregionaliseerde kwalificatie wordt vastgesteld door de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW). Voor het regionale deel van de geregionaliseerde kwalificatie, de bijbehorende (regionale) keuzedelen, de koppeling 'geregionaliseerde kwalificatie – (regionale) keuzedelen' en de verantwoordingsinformatie wordt goedkeuring gegeven door de minister in de vorm van een beschikking.

De toetsingscriteria in het ‘Toetsingskader geregionaliseerde kwalificaties’ beschrijven kwaliteitsstandaarden waaraan de geregionaliseerde kwalificaties (het landelijke deel en het regionaal deel), de (regionale) keuzedelen en de koppeling tussen keuzedeel en geregionaliseerde kwalificatie moeten voldoen. De nadruk bij de toetsing ligt op het landelijk deel. Voor het regionale deel wordt een marginale toets uitgevoerd.

Geregionaliseerde kwalificaties en (regionale) keuzedelen worden ontwikkeld met gebruikmaking van het door het ministerie van OCW vastgestelde model geregionaliseerde kwalificatie en model keuzedeel en conform de daarbij behorende instructie en voldoen aan de desbetreffende toetsingscriteria uit dit toetsingskader.

2.2. De kwaliteit van de geregionaliseerde kwalificaties en regionale keuzedelen

De binnen het experiment ontwikkelde geregionaliseerde kwalificaties beogen bij te dragen aan:

  • een verbeterde aansluiting tussen onderwijs en de regionale arbeidsmarkt;

  • het vergroten van het eigenaarschap van docenten en (regionale) werkgevers m.b.t. de inhoud van het onderwijs;

  • een versterking van de kwaliteit en innovatiekracht van het onderwijs.

Een geregionaliseerde kwalificatie is niet strijdig met het regionale doelmatig aanbod van opleidingen.

De kwaliteit van de geregionaliseerde kwalificaties en de (regionale) keuzedelen wordt getoetst aan de hand van de volgende criteria:

  • 1) Doelmatigheid: de geregionaliseerde kwalificaties en (regionale) keuzedelen sluiten in kwaliteit en kwantiteit aan op de vraag vanuit de (regionale) arbeidsmarkt, samenleving en vervolgonderwijs.

  • 2) Uitvoerbaarheid: de geregionaliseerde kwalificaties en (regionale) keuzedelen zijn uitvoerbaar voor onderwijsinstellingen, leerbedrijven en andere gebruikers van de geregionaliseerde kwalificaties ten behoeve van het onderwijs, de examinering en de beroepspraktijkvorming (bpv).

  • 3) Herkenbaarheid: de geregionaliseerde kwalificaties en (regionale) keuzedelen zijn herkenbaar voor bedrijfsleven, onderwijsveld en studenten.

  • 4) Transparantie: de geregionaliseerde kwalificatie vormt in samenhang met de kwalificatiestructuur een transparant en overzichtelijk geheel. De geregionaliseerde kwalificatie geeft overzichtelijk de kwalificatie-eisen aan conform het model ‘geregionaliseerde kwalificatie’ en bijbehorende instructie. De geregionaliseerde kwalificaties zijn zo beschreven dat studenten een goed onderbouwde keuze voor een daaraan verbonden opleiding kunnen maken, werkgevers weten wat ze kunnen verwachten van studenten die een bpv-plek of baan vervullen.

  • 5) Flexibiliteit: het proces van de totstandkoming van de geregionaliseerde kwalificaties staat er borg voor dat er alert en adequaat gereageerd wordt c.q. is op ontwikkelingen op de regionale arbeidsmarkt die moeten leiden c.q. hebben geleid tot duurzame aanpassingen van de kwalificatie-eisen.

  • 6) Duurzaamheid: de geregionaliseerde kwalificaties en (regionale) keuzedelen leveren een solide basis voor de inhoudelijke inrichting van het onderwijs, de examinering en de bpv. De geregionaliseerde kwalificaties zijn bestendig tegen korte-termijn-veranderingen binnen het onderwijs en de beroepsuitoefening; zodanig dat de onderwijsinstellingen het onderwijs goed kunnen organiseren en werkgevers stabiel zicht hebben op de kwaliteiten van de beginnend beroepsbeoefenaar.

2.2.1. De geregionaliseerde kwalificatie is doelmatig; relevant voor de arbeidsmarkt, de samenleving en vervolgonderwijs.

Geregionaliseerde kwalificatie

  • a. De geregionaliseerde kwalificatie bevat de kwalificatie-eisen voor de beginnend beroepsbeoefenaar die aansluiten op de actuele vraag van de (regionale) arbeidsmarkt en van instellingen voor vervolgonderwijs en welke anticiperen op toekomstige ontwikkelingen.

  • b. De kwalificatie-eisen in (het landelijke en regionale deel van) de geregionaliseerde kwalificatie zijn drievoudig kwalificerend. Naast kwalificatie-eisen voor het beroep bevat de geregionaliseerde kwalificatie de kwalificatie-eisen voor de generieke examenonderdelen Nederlandse taal en rekenen met een verwijzing naar de bij de betreffende mbo-niveaus behorende referentieniveaus Nederlandse taal en rekenen en een verwijzing naar de kwalificatie-eisen voor het generieke examenonderdeel loopbaan en burgerschap. Geregionaliseerde kwalificaties op niveau -4 bevatten tevens kwalificatie-eisen voor het generieke examenonderdeel Engels met een verwijzing naar de niveaus van het Europees raamwerk voor moderne vreemde talen (CEF / ERK).

  • c. De geregionaliseerde kwalificatie is breed toe leidend naar de arbeidsmarkt en biedt ruimte voor een regionale inkleuring van de beroepsopleiding. (Het voorziet in een regionale behoefte, maar de kwalificatie behoudt ondanks zijn regionale focus een landelijk civiele effect.) De geregionaliseerde kwalificatie is ontwikkeld in samenspraak met ten minste twee bedrijven op de regionale arbeidsmarkt.

  • d. Het landelijke deel van de geregionaliseerde kwalificatie is gebaseerd op door sociale partners gelegitimeerde beroepeninformatie die aansluit bij de arbeidsmarkt.

  • e. Het landelijke deel is gebaseerd op een kwalificatie die opgenomen is in de AMvB of daaraan is toegevoegd middels ministeriële regeling en bevat kerntaken uit het kwalificatiedossier behorende bij die kwalificatie. Bij wijze van uitzondering kunnen ook kerntakenuit andere kwalificaties daarvan deel uitmaken dan bedoeld in dat lid indien dit wenselijk is voor het beroep of de groep van samenhangende beroepen waarop de geregionaliseerde kwalificatie zich richt.

  • f. De geregionaliseerde kwalificatie is relevant voor de arbeidsmarkt en het landelijke deel is door ten minste twee mbo-instellingen gezamenlijk aangevraagd.

  • g. Er is sprake van duurzaam kwalitatief en kwantitatief voldoende vraag naar gediplomeerden van de opleiding die op de geregionaliseerde kwalificatie is ingericht;

  • h. Relevante beroepsvereisten als beschreven in artikel 7.2.6. van de WEB, of verwijzingen ernaar, zijn opgenomen in het landelijke deel van de geregionaliseerde kwalificatie. De geregionaliseerde kwalificatie is niet in tegenspraak met deze beroepsvereisten.

  • i. Alleen indien dit bij of krachtens AMv B (op basis van artikel 7.2.3. van de WEB) is bepaald, kan in de geregionaliseerde kwalificatie zijn vermeld dat er sprake is van een onderdeel van een kwalificatie waaraan een certificaat is verbonden.

Regionaal deel

  • j. Het regionale deel van de geregionaliseerde kwalificatie is in overleg met werkgevers in de regio ontwikkeld. Voor de ontwikkeling van het regionale deel is een samenwerkingsovereenkomst gesloten tussen de betrokken werkgevers en de onderwijsinstelling

Regionaal keuzedeel

  • k. In de kwalificatiestructuur vormt het (regionale) keuzedeel het onderdeel waarmee:

    • de student zijn positie op de (regionale) arbeidsmarkt versterkt door verbreding en/of verdieping bovenop de geregionaliseerde kwalificatie waaraan het keuzedeel is verbonden en/of

    • de student zijn positie bij de aansluiting op het naastgelegen hogere opleidingsniveau voor de onderscheiden kwalificatie(s) waaraan het keuzedeel is verbonden versterkt.

    • mbo-instellingen flexibel in kunnen spelen op (regionale) arbeidsmarktontwikkelingen.

      Het (regionale) keuzedeel maakt geen onderdeel uit van de kwalificatie(s) waaraan het keuzedeel is verbonden en het overlapt niet ondoelmatig met de kwalificatie(s) waaraan het gekoppeld is.

  • l. Het (regionale) keuzedeel voldoet op alle elementen aan het 'Model keuzedeel mbo’ inclusief de 'Instructies bij de ontwikkeling van geregionaliseerde kwalificaties mbo, keuzedelen en verantwoordingsinformatie'.

Verantwoordingsinformatie

  • m. In de verantwoordingsinformatie bij de geregionaliseerde kwalificatie wordt verwezen naar de beroepeninformatie die van toepassing is op het landelijke deel van de geregionaliseerde kwalificatie.

  • n. Uit de samenwerkingsovereenkomst blijkt dat de betrokken werkgevers samen gedurende het experiment voldoende praktijkplaatsen voor de desbetreffende geregionaliseerde beroepsopleiding bieden en dat er in de regio voldoende arbeidsmarktperspectief is voor afgestudeerden van die opleiding. In de verantwoordingsinformatie is een toelichting op de regionale arbeidsmarktrelevantie opgenomen.

  • o. In geval van beroepsvereisten is in de verantwoordingsinformatie bij het de geregionaliseerde kwalificatie de goedkeurende verklaring van het betreffende vakdepartement opgenomen als ook een toelichting op de wijze waarop de beroepsvereisten verwerkt zijn in de kwalificatie.

  • p. In geval van bijzondere vereisten is dit in de verantwoordingsinformatie bij de geregionaliseerde kwalificatie beschreven. Waar relevant is verantwoord hoe die verwerkt zijn in de kwalificatie.

  • q. In geval dat aan een deel van een geregionaliseerde kwalificatie een certificaat verbonden is, is een toelichting op de relevantie van het certificaat opgenomen in de verantwoordingsinformatie.

  • r. In de verantwoordingsinformatie bij de geregionaliseerde kwalificatie is een beschrijving opgenomen van ontwikkelings- en doorgroeimogelijkheden van studenten binnen de beroepskolom na het behalen van de kwalificatie.

2.2.2. De kwalificatiestructuur is uitvoerbaar voor onderwijs, bpv en examinering.

Geregionaliseerde kwalificatie

  • a. Op basis van het experiment Ruimte voor de regio kunnen onderwijsinstellingen een evenwichtig gespreid aanbod van (geregionaliseerde) opleidingen verzorgen die kwalitatief en kwantitatief afgestemd is op (regionaal) vraag en aanbod.

  • b. De geregionaliseerde kwalificatie is uitvoerbaar voor onderwijsinstellingen en leerbedrijven binnen de daarvoor geldende (formele) kaders met betrekking tot (bijvoorbeeld) het onderwijs, de examinering, de beroepspraktijkvorming (bpv) en de verantwoording.

  • c. De studielast van het landelijke deel bedraagt ten minste 60% van de studielast van de kwalificatie op basis waarvan de geregionaliseerde kwalificatie ontwikkeld is. Het landelijke deel omvat de eisen voor de generieke examenonderdelen Nederlandse taal en rekenen, Engels (alleen voor niveau 4) en Loopbaan en burgerschap.

  • d. Geregionaliseerde kwalificaties kunnen ontwikkeld worden voor de basisberoepsopleiding, de vakopleiding, de middenkaderopleiding en de specialistenopleiding. Ze zijn zodanig beschreven dat het daarop door de onderwijsinstellingen in te richten onderwijsprogramma studeerbaar is binnen de geldende voorschriften:

    • I. ten minste één en ten hoogste twee volledige studiejaren voor de basisberoepsopleiding;

    • II. ten minste twee en ten hoogste drie volledige studiejaren voor de vakopleiding;

    • III. drie volledige studiejaren voor de middenkaderopleiding;

    • IV. één volledig studiejaar voor de specialistenopleiding.

    Indien dit in verband met de aard van de opleiding noodzakelijk is, kan voor de middenkaderopleiding een langere studieduur worden vastgesteld. Deze opleidingen dienen te voldoen aan de daarvoor door de minister van OCW geformuleerde criteria conform art. 7.2.4a. van de WEB.

  • e. De beschrijving van de kwalificatie-eisen per geregionaliseerde kwalificatie biedt voldoende houvast voor onderwijsinstellingen en andere betrokkenen (waaronder leerbedrijven en leveranciers) voor de inhoudelijke inrichting van onderwijsprogramma's, examinering en bpv. De geregionaliseerde kwalificatie bevat geen eisen betreffende de vorm van opleidingen (zoals bijvoorbeeld de didactiek).

Regionaal deel

  • f. De studielast van het regionale deel bedraagt maximaal 25% van de studielast van de desbetreffende geregionaliseerde beroepsopleiding.

  • g. Docenten worden betrokken bij de ontwikkeling van het regionale deel.

(Regionaal) keuzedeel

  • h. Het (regionale) keuzedeel is uitvoerbaar voor onderwijsinstellingen en leerbedrijven binnen de daarvoor geldende (formele) kaders met betrekking tot (bijvoorbeeld) het onderwijs, de examinering en de beroepspraktijkvorming (bpv).

  • i. Het (regionale) keuzedeel mag niet groter zijn dan de keuzedeelverplichting van het soort opleiding waaraan het keuzedeel gekoppeld is. Het keuzedeel moet bovendien passend zijn voor de studielast die aan het keuzedeel meegegeven wordt.

Verantwoordingsinformatie

  • j. In de verantwoordingsinformatie is informatie opgenomen over de uitvoerbaarheid van de geregionaliseerde kwalificatie door onderwijsinstellingen en leerbedrijven. Onderwijs en bedrijfsleven zijn bereid om op te leiden voor de betreffende geregionaliseerde kwalificatie.

  • k. In de verantwoordingsinformatie is informatie opgenomen over een terugvaloptie, waardoor studenten tussentijds kunnen uitstromen naar een andere verwante opleiding.

  • l. In de verantwoordingsinformatie bij de geregionaliseerde kwalificatie is een onderbouwing geleverd voor de nominale studieduur van middenkaderopleidingen indien deze een studieduur mogen hebben van langer dan drie jaar.

  • m. In geval van bijzondere vereisten is in de verantwoordingsinformatie bij de geregionaliseerde kwalificatie een toelichting gegeven op de uitvoerbaarheid er van.

2.2.3. De kwalificatiestructuur is herkenbaar voor het bedrijfsleven, onderwijsinstellingen en studenten.

Geregionaliseerde kwalificatie

  • a. De naamgeving levert voldoende herkenbaarheid op voor het (regionale) bedrijfsleven, onderwijsinstellingen en studenten en is voldoende onderscheidend in relatie tot verwante (geregionaliseerde) kwalificatie(s), kwalificatiedossier(s) en cross-over kwalificatie(s).

  • b. De geregionaliseerde kwalificatie geeft een actuele en relevante beschrijving van de beroepshandelingen van een beginnend beroepsbeoefenaar.

  • c. De geregionaliseerde kwalificatie is opgenomen in één opleidingsdomein

  • d. De herkenbaarheid van de geregionaliseerde kwalificatie komt tot uiting door (te ontwikkelen) regionale keuzedelen of bestaande keuzedelen (15% van de totale studiebelasting) en het regionale deel van de kwalificatie (max. 25% van de totale studiebelasting).

  • e. Voor het landelijke deel van de geregionaliseerde kwalificatie is de sectorkamer penvoerder welke ook penvoerder is voor de kwalificatie(s) waarop deze is gebaseerd.

  • f. De geregionaliseerde kwalificatie bouwt voort op verwante examenprogramma's in het vmbo.

  • g. De geregionaliseerde kwalificatie is gericht op uitstroom naar de arbeidsmarkt en op verwante kwalificaties op het naast-hogere opleidingsniveau. Voor middenkaderopleidingen betreft dat verwante kwalificaties in het hbo.

  • h. Onderwijsinstelling(en) en het (regionale) bedrijfsleven zijn betrokken bij de ontwikkeling van de geregionaliseerde kwalificatie.

Regionaal deel

  • i. De onderwijsinstelling heeft een samenwerkingsovereenkomst gesloten met de werkgevers die zijn betrokken bij de ontwikkeling van het regionale deel van de geregionaliseerde kwalificatie en, indien van toepassing, de regionale keuzedelen.

  • j. Het regionale deel van de kwalificatie kan door een instelling ontwikkeld worden indien de instelling beschikt over een beschikking voor het landelijk deel van de geregionaliseerde kwalificatie.

  • k. Het regionale deel van een geregionaliseerde kwalificatie bevat kerntaken die door een instelling in overleg met tenminste twee bedrijven in de regio, docenten en studenten zijn ontwikkeld en passen bij het niveau van de regionale beroepsopleiding waarop de geregionaliseerde kwalificatie is gericht.

Regionaal keuzedeel

  • l. Een regionaal keuzedeel bestaat uit inhoud, vakkennis en vaardigheden die door de instelling in overleg met werkgevers in de regio zijn ontwikkeld.

  • m. Een (regionaal) keuzedeel moet voldoen aan het bestaande model en instructie keuzedelen.

Verantwoordingsinformatie

  • n. Het landelijke deel van de geregionaliseerde kwalificatie wordt door ten minste twee instellingen in samenspraak met het (regionale) bedrijfsleven ontwikkeld. In de verantwoordingsinformatie is dit opgenomen.

  • o. Het landelijke deel wordt vastgesteld door de minister na toetsing door de Toetsingskamer SBB en advisering door de sectorkamer die penvoerder is van de kwalificatie op basis waarvan het landelijke deel ontwikkeld is. In de verantwoordingsinformatie bij de geregionaliseerde kwalificatie is dit aangegeven.

  • p. Het regionale deel van de kwalificatie en de regionale keuzedelen worden gevalideerd door de instelling. In de verantwoordingsinformatie bij de geregionaliseerde kwalificatie is hierop een toelichting gegeven.

  • q. Wanneer landelijke delen van geregionaliseerde kwalificaties het werkgebied van meerdere sectorkamers betreffen, zijn er afspraken gemaakt over samenwerking. In de verantwoordingsinformatie bij de geregionaliseerde kwalificatie is dit aangegeven.

2.2.4. De kwalificatiestructuur vormt een transparant en overzichtelijk geheel.

De kwalificatiestructuur

De geregionaliseerde kwalificatie wordt, in samenhang met bestaande kwalificaties, kwalificatiedossiers, keuzedelen en de kwalificatiestructuur, gezien als (vooralsnog) tijdelijk onderdeel van de kwalificatiestructuur. De geregionaliseerde kwalificaties hebben een duidelijke verbinding met de kwalificatiestructuur en vormen samen met de kwalificatiestructuur een transparant en overzichtelijk geheel. De geregionaliseerde kwalificatie bestaat voor het grootste deel uit kerntaken en werkprocessen die onderdeel zijn van bestaande kwalificaties en daarmee de kwalificatiestructuur.

Geregionaliseerde kwalificatie

  • a. Het landelijke deel van de geregionaliseerde kwalificatie is opgebouwd uit kerntaken en werkprocessen welke afkomstig zijn uit bij AMvB aangewezen kwalificatie(s).

  • b. Er is geen ondoelmatige overlap tussen het landelijke deel en de regionale delen van een geregionaliseerde kwalificatie, tussen geregionaliseerde kwalificaties en bij de kwalificatie behorende (regionale) keuzedelen.

  • c. Elke geregionaliseerde kwalificatie bevat een duidelijke en evenwichtige beschrijving van (vak)kennis, vaardigheden en gedragsaspecten.

  • d. De geregionaliseerde kwalificatie heeft het niveau van de kwalificatie(s) waarop het landelijke deel is gebaseerd.

  • e. Het mbo-niveau van de geregionaliseerde kwalificatie is consistent uitgewerkt met behulp van de NLQF-descriptoren.

  • f. Kwalificaties zijn voorzien van een EQF / NLQF-niveau.

  • g. De beroepsgerichte eisen Nederlandse taal, rekenen en moderne vreemde talen (MVT) zijn herkenbaar en eenduidig uitgewerkt in de geregionaliseerde kwalificatie.

  • h. De geregionaliseerde kwalificatie voldoet op alle elementen aan het 'Model geregionaliseerde kwalificatie mbo' inclusief de 'Instructies bij de ontwikkeling van een geregionaliseerde kwalificatie mbo, keuzedelen en verantwoordingsinformatie'.

  • i. De geregionaliseerde kwalificatie is zodanig digitaal ontsloten dat gebruikers gemakkelijk overzichten kunnen opstellen betreffende geselecteerde geregionaliseerde kwalificatie elementen om bijvoorbeeld verschillen en overeenkomsten tussen de kwalificaties in beeld te brengen.

  • j. Er is minimaal één terugvaloptie voor studenten indien zij om welke reden dan ook uitstromen uit de geregionaliseerde kwalificatie en hun opleiding willen vervolgen op basis van een reguliere mbo-kwalificatie.

Regionaal deel

  • k. Het regionale deel van de geregionaliseerde kwalificatie is geformuleerd op dezelfde manier als het landelijke deel (m.b.v. kerntaken, werkprocessen, kennis/vaardigheden en gedrag). Dit geldt ook voor de regio-keuzedelen die gebaseerd zijn op het model keuzedelen.

  • l. Het regionale deel kan in beperkte mate in niveau afwijken van het landelijke deel zolang dit geen invloed heeft op het totaal van het landelijke deel én regionale deel.

  • m. Er is geen ondoelmatige overlap tussen het landelijke deel en de regionale delen van een geregionaliseerde kwalificatie en de bij de kwalificatie behorende (regionale) keuzedelen.

Regionaal keuzedeel

  • n. Het (regionale) keuzedeel voldoet op alle elementen aan het 'Model keuzedeel mbo’ inclusief de 'Instructie bij de ontwikkeling van geregionaliseerde kwalificaties mbo, keuzedelen en verantwoordingsinformatie'.

2.2.5. De kwalificatiestructuur is flexibel voor onderwijs, beroepspraktijkvorming en examinering.

Kwalificatiestructuur

  • a. De procedure voor ontwikkeling en vaststelling van geregionaliseerde kwalificaties is zodanig ingericht dat flexibele toevoeging en/of aanpassing mogelijk is wanneer daar dringende redenen voor zijn vanuit het perspectief van de (regionale) arbeidsmarkt, de onderwijsuitvoering of veranderende wetgeving.

Geregionaliseerde kwalificatie

  • b. De geregionaliseerde kwalificatie biedt ruimte voor erkende leerbedrijven om invulling te geven aan de bpv in samenspraak met onderwijsinstellingen. De geregionaliseerde kwalificatie bevat geen eisen voor de wijze van inrichting van onderwijs, examinering, beroepspraktijkvorming en evenmin voor bijvoorbeeld de didactiek.

(Regionaal) keuzedeel

  • c. Aan elke geregionaliseerde kwalificatie zijn keuzedelen gekoppeld. Dat kunnen ook (regionale) keuzedelen zijn. Het aantal van keuzedelen dat gekoppeld is aan een geregionaliseerde kwalificatie is dusdanig van omvang (in aantal én studielast) dat de mogelijkheid tot het maken van een keuze door de student op het niveau van een geregionaliseerde kwalificatie verzekerd is.

2.2.6. De kwalificatiestructuur is duurzaam voor onderwijs, beroepspraktijkvorming en examinering.

Geregionaliseerde kwalificatie

  • a. De geregionaliseerde kwalificatie is zo opgesteld dat het meerjarig meekan zonder tussentijds geactualiseerd te hoeven worden. Van die termijn wordt alleen afgeweken in het geval er dringende overwegingen zijn vanuit wet- en regelgeving, (regionale) arbeidsmarkt of uitvoering.

De bovenstaande kwaliteitscriteria dienen in onderlinge samenhang te worden bezien. De kwaliteitscriteria zijn te onderscheiden, maar niet strikt te scheiden. Ze vullen elkaar aan, vloeien in elkaar over en er bestaat een spanningsrelatie tussen een aantal kwaliteitscriteria.

  1. Besluit experiment geregionaliseerde beroepsopleidingen en kwalificaties mbo, Staatsblad 18 december 2018 (Stb. 2019, nr. 2) ^ [1]
Naar boven